Mak – właściwości i zastosowanie

Aktualizacja: 5 lipca 2024

Mak i jego właściwości znane były już w czasach starożytnych. To właśnie wtedy odkryto, że posiada on nie tylko właściwości lecznicze. Dziś wiemy, że wykazuje także doskonałe walory smakowe oraz właściwości pielęgnacyjne. Poznajmy bliżej działanie i zastosowanie maku.

Mak – odmiany

Obecnie występuje wiele odmian maku. Ten, który wykorzystujemy w kuchni to mak niebieski lub też nieco mniej znany biały. Oprócz nich wyróżnia się około 100 innych gatunków. Za wyjątkiem niebieskiego, najpopularniejszy jest mak polny lub tzw. lekarski, który od wielu lat wykorzystywany jest w medycynie ludowej. Stosuje się go jako lek na kaszel, biegunkę oraz lek wspomagający zasypianie. Jego właściwości wykorzystano również w przemyśle kosmetycznym w produkcji płynów do higieny intymnej.

Mak – właściwości

Mak to źródło wielu składników odżywczych. W jego składzie znaleźć możemy między innymi witaminy z grupy B, w tym kwas foliowy, witaminę A, witaminę E i witaminę C. Znajdują się w nim również związki mineralne takie jak magnez, cynk, fosfor, potas, mangan czy selen. Zawiera także cenny dla nas błonnik pokarmowy oraz nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega-6.

Poprzez tak szeroki skład wykazuje wiele cennych właściwości:

• obniża poziom cholesterolu dzięki zawartości kwasów tłuszczowych omega-6;
• zapobiega zaparciom i reguluje pracę jelit poprzez obecność w składzie błonnika pokarmowego, chroni tym samym organizm przed rozwojem nowotworów dolnego odcinka przewodu pokarmowego;
• witaminy z grupy B, witamina A i E wpływają mocno na stan naszych włosów, skóry i paznokci;
• z kolei witamina C wzmacnia ogólną odporność organizmu, a także korzystnie oddziałuje na nasze naczynia krwionośne – wzmacnia je i uszczelnia ściany zapobiegając ich pękaniu;
• witamina B9 (kwas foliowy) zawarta w maku chroni płód kobiety przed wadami rozwojowymi.

Dzięki temu mak znajduje szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach.

Mak w medycynie naturalnej

• obniża cholesterol
• wzmacnia odporność organizmu
• uszczelnia i wzmacnia naczynia krwionośne
• reguluje procesy trawienne i zapobiega zaparciom

Mak w pielęgnacji

Ze względu na to, że zawiera duże ilości tłuszczu, tłoczy się z niego olej makowy. Jest on bardzo wartościowy, ponieważ zawiera w swoim składzie kwasy omega-6 i aż 70% cennego kwasu linolowego. Można więc używać olej makowy jako naturalny kosmetyk bezpośrednio na skórę, który spełnia funkcje natłuszczające oraz łagodzące stany zapalne. Olej makowy będzie również spełniał rolę kosmetyku pielęgnującego i regenerującego zniszczone włosy.

Mak w kuchni

Mak wykorzystuje się przede wszystkim w cukiernictwie do produkcji ciast, słodkich bułek, chleba czy rogalików. Może stanowić farsz do deserów oraz posypkę używaną do różnego rodzaju pieczywa. Jest również „obowiązkowym” składnikiem niektórych potraw świątecznych takich jak np. kutia.

Mak prawie jak narkotyk

Mak niebieski, który głównie wykorzystuje się w kuchni, cechuje się bardzo niską zawartością alkaloidów, które posiadają działanie lekko narkotyczne. Gatunek maku, który charakteryzuje się silnym oddziaływaniem na nasz układ nerwowy to mak lekarski lub tzw. polny. Jego sok pozyskiwany z makówki, czyli opium, stanowi główny składnik leków takich jak morfina, kodeina oraz papaweryna.

• Morfina – to jeden z najstarszych leków uśmierzających ból i uspokajających. Stosuje się ją w ciężkich przypadkach chorób np. nowotworowych. Morfina wykazuje działanie blokujące właściwe działanie układu pokarmowego, co osłabia pracę mięśni gładkich;
• Kodeina – to lek uspokajający, łagodzący ból oraz hamujący odruch kaszlu;
• Papaweryna – hamuje skurcz mięśni gładkich układu pokarmowego. Z tego też względu stosowana jest podczas kolki jelitowej czy w stanach skurczu mięśni gładkich jelit.

Czy można spożywać mak kiedy jest się w ciąży?

We wszechobecnych wyrobach piekarniczych znajduje się niewielka ilość maku, która nie powinna zaszkodzić dziecku. Jednak kobietom w ciąży nie zaleca się spożywania go w większych ilościach np. w ciastach, ponieważ jest ciężkostrawny.

Mak – co jeszcze należy o nim wiedzieć?

Należy koniecznie wiedzieć, że mak może wchodzić w reakcje z niektórymi lekami. Dlatego też jeśli zostaniemy poddani terapii lekami, warto skonsultować z lekarzem ich przyjmowanie z jednoczesnym spożywaniem maku. Jest ciężkostrawny, ponieważ zawiera dużą ilość tłuszczów. Dodatkowo maku nie podaje się dzieciom, które nie skończyły drugiego roku życia.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Basha K., Mohammad M., Shifa M., Srilekha A., Poppy seed – an overview, Journal od Applied Research, 10/2016.
2. Karczmarczuk R., Mak – piękny i niebezpieczny, Pismo Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, 4/2010.