Pachnotka zwyczajna

Aktualizacja: 19 maja 2023

Pachnotka zwyczajna (łac. Perilla frutescens) to popularna roślina o grubych, zielono-fioletowych liściach oraz drobnych kwiatach. Wyróżnia się niezwykle szerokimi właściwościami, które zawdzięcza bogatemu i unikalnemu składowi. Z całą pewnością warto poznać tę roślinę znacznie bliżej. Jest one cenna we współczesnym ziołolecznictwie.

Pachnotka zwyczajna – charakterystyka

Pachnotka zwyczajna to jednoroczna roślina, którą można uprawiać w przydomowych ogrodach. W stanie dzikim rośnie głównie na terenach Azji, choć przemysłowe uprawy współcześnie znajdują się niemal na całym świecie, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych i w Austrii. Osiąga wysokość ponad pół metra, posiada liście przypominające nieco liście pokrzywy oraz białe, dzwonkowate kwiaty.

Idealne dla tej rośliny są gleby umiarkowanie żyzne, przepuszczalne, dobrze utrzymujące wilgoć, o odczynie od lekko kwaśnego do lekko zasadowego. Stanowiska powinny być bardzo dobrze nasłonecznione.

Pachnotka zwyczajna – skład i właściwości

Najcenniejszymi składnikami pachnotki zwyczajnej są flawonoidy, które wykazują działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjny. Zalicza się je do grupy najpopularniejszych przeciwutleniaczy, które niwelują wolne rodniki oraz hamując procesy starzenia się organizmu. W składzie pachnotki znaleźć również można:

• antocyjany, które pozytywnie oddziałują na układ krążenia;
• kwas tłuszczowy alfa-linolenowy o właściwościach antybakteryjnych;
• luteolinę o działaniu przeciwzapalnym oraz korzystnym wpływie na układ nerwowy;
• katechiny, których zadaniem jest spowalnianie procesów starzenia się organizmu oraz podnoszenie jego odporności;
• kwercetynę o działaniu przeciwzapalnym i przeciwhistaminowym;
• kwas rozmarynowy łagodzący objawy alergii (na sierść, pyłki, kurz, roztocza, detergenty) oraz wspomagający organizm w walce z licznymi chorobami;
• terpeny;
• perillaldehyd, któremu pachnotka zwyczajna zawdzięcza aromat i smak;
• kariofilen, farnezen, farnezol, kwas ursolowy i inne składniki olejku eterycznego;
• kwasy tłuszczowe omega-3, omega-6 i omega-9.

Liście pachnotki to także niezwykle cenny element tej rośliny. Ze względu na zawartość m.in. żelaza, potasu, wapnia i witamin wykorzystuje się je w chorobach układu oddechowego. Ponadto skuteczne są w dolegliwościach wirusowych jak np. przeziębienie.

Pachnotka zwyczajna na alergię

Najlepiej poznanym i najcenniejszym działaniem pachnotki w ziołolecznictwie jest zmniejszanie objawów alergii. Po jej spożyciu znacząco obniża się poziom immunoglobuliny E (IgE), a także poziom histaminy w organizmie, która wyzwala stany zapalne związane z alergiami i chorobami autoimmunologicznymi. Liczne badania kliniczne potwierdzają, że wyciągi i ekstrakty z tej rośliny łagodzą reakcje zapalne o podłożu alergicznym, w tym alergiczny nieżyt nosa i spojówek. Ponadto roślina wykazuje właściwości łagodzące i przeciwzapalne.

Pozostałe właściwości pachnotki zwyczajnej

Choć działanie przeciwalergiczne jest w przypadku tej rośliny najważniejsze, wykazuje ona szereg innych działań:

• zmniejsza skurcze mięśni gładkich, dzięki czemu m.in. łagodzi objawy niestrawności czy bolesnego miesiączkowania;
• hamuje procesy nowotworzenia, może więc być wykorzystywana w alternatywnym leczeniu chorób nowotworowych;
• działa antybakteryjnie – zwłaszcza w odniesieniu do Pseudomonas aeruginosa;
• zmniejsza łaknienie;
• ochrania miąższ wątroby;
• reguluje aktywność synaptyczną i wspomaga leczenie uzależnień;
• obniża poziom cholesterolu LDL i lipidów;
• działa przeciwcukrzycowo.

Działania te są tak szerokie, że każdy konsument może kompleksowo wspierać swoje zdrowie w bezpieczny sposób.

Pachnotka zwyczajna w kuchni

Pachnotkę zwyczajną ze względu na charakterystyczny zapach mięty wykorzystuje się jako przyprawę w kuchni japońskiej. Stosuje się ją do dań typu sushi, jako element herbaty oraz do marynowania japońskich moreli. W kuchni koreańskiej najczęściej występuje w sałatkach wykonywanych ze świeżych warzyw, z kolei w chińskiej do gulaszu oraz marynowania liści.

Pachnotka zwyczajna – zastosowanie w kosmetyce

W kosmetyce wykorzystuje się przede wszystkim olej z pachnotki zwyczajnej, który wyróżnia się właściwościami regenerującymi, odżywczymi i odmładzającymi. Działa on przeciwzapalnie, łagodząco i regenerująco. Może być stosowany do każdego typu cery, w szczególności nadaje się jednak do cery atopowej, alergicznej, wrażliwej i dojrzałej. Olej z pachnotki nie tylko zbawiennie działa na skórę. Produkt ten warto wcierać również we włosy. Po jego zastosowaniu stają się one gładsze i mocniejsze, lepiej się układają, są mniej łamliwe i nie rozdwajają się. Olej ten stosowany na owłosioną skórę głowy zapobiega łupieżowi oraz wzmacnia cebulki włosów.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

1. Łukomiak K., Wieloaspektowość Antropologii Kulturowej, Wydawnictwo Naukowe ArchaeGraph, Łódź 2018.
2. Wasilewska G., Polskie zioła lecznicze i uzdrawiające, Wydawnictwo RM, Warszawa 2017.
3. Szeleszczuk Ł., Zielińska-Pisklak M., Młodzianka A., Perilla frutescens — niezwykłe właściwości pachnotki zwyczajnej, Lek w Polsce, 23/2013.
4. Hasik J., Lutomski J., Ziołolecznictwo w chorobach wewnętrznych. Racjonalny poradnik dla lekarzy i farmaceutów, Wydawnictwo Borgis, Warszawa 2000.