Ospa wietrzna należy do chorób wysoce zakaźnych i występuje na całym świecie. Jej charakterystyczną cechą jest wysypka skórna. Choroba najczęściej dotyczy wieku dziecięcego, jednak może wystąpić u każdego. Po zachorowaniu organizm nabiera odporności, w związku z czym ponowne zachorowania zwykle się nie zdarzają.
Spis treści
Przyczyny ospy wietrznej
Ospę wietrzną wywołuje wirus Varicella-zoster. Po wniknięciu do ustroju przez błonę śluzową wyścielającą górne drogi oddechowe, a po 3-4 dniach ulega replikacji. Następnie przedostaje się do krwi powodując tak zwaną wiremię pierwotną. W późniejszym etapie namnaża się w układzie siateczkowo-śródbłonkowym, co przejawia się jako rozwinięcie tak zwanej wiremii wtórnej po około 10-21 dniach. Obejmuje ona szerzenie się zakażenia kolejno do skóry i następnie do błon śluzowych. W tym okresie występuje typowa wysypka skórna z polimorfizmem wykwitów.
Jak objawia się ospa wietrzna?
Ospa wietrzna zazwyczaj przebiega łagodnie i w efekcie nie wymaga hospitalizacji. Wysypkę poprzedzają objawy ogólne takie jak:
- gorączka;
- brak łaknienia;
- złe samopoczucie;
- dolegliwości bólowe głowy, mięśni czy brzucha.
Objawy ospy mogą utrzymywać się nawet do dwóch tygodni, a chory zakaża osoby z otoczenia jeszcze jakiś czas po ustąpieniu objawów.
Wysypka
Jak wspomniano wcześniej, charakterystycznym objawem choroby jest wysypka skórna, która powoduje świąd i w związku z tym, często trudny do zahamowania odruch drapania zmian. Początkowo są to plamki i grudki otoczone czerwoną obwódką, które następnie przekształcają się w pęcherzyki wypełnione płynem. Jest to wysięk surowiczo-włóknikowy.
Po kilku dniach zawartość pęcherzyków mętnieje i powstaje tym samym krosta, która przysycha tworząc strup. Strup ten odpada po pewnym czasie i nie pozostawiaj blizny (z wyjątkiem mocnego rozdrapywania zmian).
Wykwity te w pierwszej kolejności dotyczą tułowia, klatki piersiowej, brzucha, twarzy, owłosionej skóry głowy i kończyn (w opisanej kolejności). Wolne od zmian pozostają jedynie dłonie i stopy.
Tylko w 10-20% przypadków obserwuje się wysiew do błon śluzowych jamy ustnej, spojówek oka i rogówki, a także przewodu słuchowego zewnętrznego i okolicy odbytu.
Profilaktyka
W Polsce zalecane i wręcz obowiązkowe są szczepienie przeciwko ospie wietrznej, które w pewnych grupach ryzyka są refundowane. Schemat postępowania szczepiennego obejmuje podanie 2 dawek produktu w odstępie 6-12 tygodni, bez względu na wiek pacjenta. Szczepienia obowiązkowe dotyczą dzieci do ukończenia 12 roku życia z upośledzoną odpornością, o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby, zakażonych wirusem HIV oraz z ostrą białaczką limfoblastyczną.
Natomiast szczepienia zalecane dotyczą osób, które nie przebyły wcześniej ospy i nie zostały zabezpieczone w ramach programu obowiązkowego lub zalecanego.
Ponadto należy wiedzieć, że w Polsce dostępne są 2 rodzaje szczepionek:
- monowalentna – zawiera pozbawiony zjadliwości atenuowany szczep wirusa;
- poliwalentna – skojarzona z odrą, świnką i różyczką.
Jak leczyć ospę wietrzną?
Leczenie chorych na ospę wietrzną obejmuje zwykle terapię objawową, która polega na łagodzeniu świądu oraz zwalczaniu stanów gorączkowych. Tym samym stosuje się środki farmakologiczne przeciwbólowe, a w przypadku nasilonego świądu – przeciwhistaminowe. Bardzo ważna jest także pielęgnacja skóry chorego. Zaleca się częste kąpiele i stosowanie miejscowych środków odkażających. Należy przestrzegać także następujących zasad:
- nie stosować na wysypkę pudrów, które początkowo mogą łagodzić świąd. Po pewnym czasie jednak pogarszają objawy;
- nie wycierać skóry po kąpieli ręcznikami, lecz delikatnie ją osuszać;
- myć często ręce;
- pilnować odpowiedniego nawodnienia organizmu.
Ospa wietrzna jest chorobą uleczalną i zwykle nie wiąże się z powikłaniami. Przede wszystkim należy nie rozdrapywać wysypki, ponieważ konsekwencją tego może być powstanie blizn na całe życie. U osób z obniżoną odpornością w późniejszym wieku może nastąpić nawrót choroby pod postacią półpaśca.
Bibliografia
- Gowin E., Horst-Sikorska W., Czy trzeba bać się ospy wietrznej?, Farmacja Współczesna, 2/2012.
- Bednarek A., Profilaktyka ospy wietrznej u dzieci – implikacje dla edukacji pielęgniarskiej, Nowa Pediatria, 19/2015.
- Mierzejewska A., Jung A., Ospa wietrzna u dzieci, Pediatra i Medycyna Rodzinna, 4/2012.
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...
Zostaw komentarz