Gruźlica skóry

Aktualizacja: 28 czerwca 2023

Gruźlica skóry to jedna z postaci gruźlicy pozapłucnej. Posiada przewlekły charakter i występuje u osób ze stosunkowo dobrą odpornością swoistą. Gruźlica skóry może występować jako jedyna, ale też może ona towarzyszyć gruźlicy płuc lub innych narządów wewnętrznych.

Gruźlica skóry – rodzaje

Wyróżniamy kilka rodzajów gruźlicy skóry:

• toczniową;
• brodawkującą;
• guzkowo-zgorzelinową;
• liszajowatą;
• prosówkową;
• rozpływną;
• wrzodziejącą.

Każda z nich różni się przebiegiem klinicznym i przyczyną. Wymaga także specjalistycznego leczenia.

Gruźlica toczniowa skóry

Gruźlica toczniowa to inaczej toczeń gruźliczy lub wilk. Charakteryzuje się przewlekłym przebiegiem z licznymi nawrotami. Jest to najczęstsza postać gruźlicy skóry. Występuje głównie w następstwie infekcji drogą kropelkową błony śluzowej nosa, skąd proces szerzy się na skórę twarzy. Lokalizuje się często na twarzy (nos, policzki, uszy) i kieruje się na obwód, zajmując błony śluzowe jamy ustnej i nosa. Zmiany skórne złożone są z tak zwanych guzków toczniowych (miękkich i żółtobrunatnych). Rozpoczyna się w dzieciństwie i pozostawia po sobie owrzodzenia, a następnie rozległe nierówne blizny. W ich obrębie proces może ulec wznowieniu, a po latach jako późne powikłanie, może rozwinąć się choroba Bowena czyli rak kolczysto-komórkowy skóry.

Gruźlica brodawkująca skóry

Gruźlica brodawkująca skóry to jedna z postaci gruźlicy skóry, będąca często następstwem zakażenia prątkiem typu bydlęcego (np. u rolników na stopach). Zdarzają się też przypadki zakażenia w czasie wykonywania sekcji (tak zwany guzek anatomów na palcach). Brodawkowaty, rogowaciejący wykwit skórny, szerzący się obwodowo (początkowo może przypominać pospolitą brodawkę, od której różni się tylko naciekiem zapalnym u podstawy). Długotrwałe i nasilone zmiany mogą doprowadzić do rozległych zniekształceń. W sąsiedztwie mogą występować stan zapalny naczyń limfatycznych i węzłów chłonnych.

Gruźlica guzkowo-zgorzelinowa skóry

Gruźlica guzkowo-zgorzelinowa skóry to postać gruźlicy skóry, która cechuje się hiperergią, czyli nadmiernie silną reakcją na tuberkulinę. Posiada liczne, rozsiane na skórze wykwity guzkowe, które ulegają martwicy z wytworzeniem owrzodzeń, przy czym predysponowanym umiejscowieniem są wyprostne powierzchnie kończyn.

Gruźlica liszajowata skóry

Gruźlica liszajowata skóry jest następstwem działania toksyn, pochodzących z rozpadłych prątków w ogniskach gruźliczych w narządach wewnętrznych. Występuje u osób w dobrym stanie ogólnym, czasem po próbie tuberkulinowej lub w toku leczenia przeciwgruźliczego. Jej charakter jest uogólniony. Posiada symetryczny wysiew skupionych, lecz nie zlewających się ze sobą, drobnych grudek, barwy różowej. Nie daje dolegliwości subiektywnych. Dolegliwość ta nie pozostawia blizn.

Gruźlica prosówkowa skóry

Gruźlica prosówkowa skóry występuje w wyniku uogólnionego, krwiopochodnego wysiewu prątków gruźlicy do skóry. Charakteryzuje się ciężkim stanem ogólnym organizmu, temperaturą, wielopostaciowymi wykwitami skórnymi (takimi jak grudki, guzki, ulegające rozpadowi, zmiany krwotoczne) rozsianymi na powierzchni całej skóry. Rokowania w przypadku gruźlicy prosówkowej są poważne.

Gruźlica rozpływna skóry

Gruźlica rozpływna skóry może wychodzić z samej skóry (rzadko) lub z tkanek głębszych (częściej). Najczęstsze umiejscowienia to okolice podżuchwowe i boczne powierzchnie szyi. U dzieci czasem pojawia się także nieco powyżej kąta ust, rzadziej w okolicy pachwinowej lub pachowej, niekiedy mostkowej oraz na pośladkach. Początkowo tworzy się w tkance podskórnej guzkowaty naciek, który po pewnym czasie ulega rozmiękaniu i przebiciu. Wytwarza się jedna lub kilka przetok, z których wydobywa się skąpa wydzielina ropna. Objawem chorobowym często są pozaciągane, mostkowe blizny. Przebieg tego rodzaju gruźlicy jest bardzo przewlekły.

Zobacz również: Olej z czarnuszki na blizny.

Gruźlica wrzodziejąca skóry

Nazwą gruźlicy wrzodziejącej skóry określa się trzy postacie kliniczne gruźlicy skóry, w których głównym i pierwotnym objawem jest owrzodzenie. Jest to gruźlica wrzodziejąca:

1. pierwotna to tzw. skórny zespół pierwotny, występujący u niemowląt i małych dzieci, które pierwszy raz zetknęły się z gruźlicą. W miejscu wniknięcia zarazka wytwarza się owrzodzenie, a po pewnym czasie powiększeniu ulegają okoliczne węzły chłonne;
2. z nadkażenia występuje u osób o wysokiej odporności, które uległy superinfekcji. Owrzodzenie na twardym podłożu naciekowym z powiększeniem okolicznych węzłów chłonnych, przypominać może kiłową zmianę pierwotną;
3. z samonadkażenia występuje u osób z ciężką rozpadową gruźlicą narządów wewnętrznych. Zakażenie następuje przez wydobywającą się otworami naturalną wydzielinę obfitującą w prątki gruźlicy. Stąd najczęstsze umiejscowienie owrzodzeń w tej postaci to błona śluzowa jamy ustnej, wargi, ujście cewki moczowej i skóra w otoczeniu odbytu.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Michajłowski I., Malek M., Kozicka D., Gruźlica skóry – trudna diagnoza w praktyce dermatologicznej, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2012.
2. Misterska M., Szulczyńska-Gabor J., Żaba R., Współczesne poglądy na etiopatogenezę i leczenie gruźlicy skóry, Nowiny Lekarskie, 5/2009.
3. Owczarek W., Targowski T., Kozera-Żywczyk A., Paluchowska E., Patera J., Gruźlica toczniowa skóry jako powikłanie gruźlicy płuc – opis przypadku, Polski Merkuriusz Lekarski, 160/2009.
4. Draelos Z., Pugliese P., Fizjologia skóry – teoria i praktyka, Wydawnictwo MedPharm, Wrocław 2014.