Kwas foliowy – działanie i przedawkowanie

Aktualizacja: 29 sierpnia 2022

Kwas foliowy, zwany również witaminą B9, stanowi bardzo ważny składnik naszej codziennej diety. Jego niedobór może być bardzo groźny dla zdrowia, szczególnie dla zdrowia kobiet w ciąży. Jaka jest zatem rola kwasu foliowego w organizmie? Poznajmy bliżej jego działanie.

Kwas foliowy – charakterystyka

Kwas foliowy, nazywany witaminą B9, B11 lub folacyną, jest rozpuszczalny w wodzie. Nazwa tego związku pochodzi z języka łacińskiego, a dokładniej – od słowa folium i oznacza w języku polskim liść. Witamina ta jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego i nerwowego. To właśnie ona odpowiada za przekształcanie aminokwasów: homocysteiny w metioninę, w wyniku czego powstaje serotonina i noradrenalina. Są one niezbędne w prawidłowej pracy układu nerwowego.

Witamina B9, tak jak szereg innych witamin, jest bardzo ważnym składnikiem naszej diety i pełni istotne funkcje w organizmie człowieka. Należy do związków egzogennych, dlatego musi być dostarczana do organizmu razem z pożywieniem.

Rola kwasu foliowego w organizmie człowieka

Do głównych zadań witaminy B9 należy synteza kwasów nukleinowych, z których powstaje DNA. Co za tym idzie, odpowiada za wzrost i funkcjonowanie wszystkich komórek organizmu. Ponadto uczestniczy w syntezie krwinek czerwonych, co jednocześnie zapobiega powstawaniu anemii. Badania wykazują, że witamina B9 posiada także działanie przeciwnowotworowe m.in. obniża występowanie raka szyjki macicy.

W układzie pokarmowym usprawnia pracę wątroby, jelit i żołądka. Ponadto działa uspokajająco i wyciszająco na organizm. Witamina ta bardzo dobrze pozwala radzić sobie ze stresem. W czasie ciąży kwas foliowy reguluje rozwój komórek nerwowych rozwijającego się płodu. Wpływa również na nasz stan psychiczny oraz samopoczucie. Jego niedobór przyczynia się do zaburzeń pracy mózgu. Przekłada się to na pogorszenie pamięci i koncentracji.

Kwas foliowy w ciąży

Dla kobiet witamina B9 w ciąży jest bardzo ważna. Planując posiadanie dziecka lub gdy podjęto już starania, koniecznie powinna być przyjmowana codzienna dawka kwasu foliowego w ilości 0,4 mg.

Dlaczego tak ważna jest witamina B9 w czasie ciąży? Ma ona kluczowe znaczenie w profilaktyce wad cewy nerwowej płodu (m.in. bezmózgowie, rozszczep kręgosłupa). Wady te rozwijają się w pierwszych 4. tygodniach życia płodowego, dlatego tak ważne jest przyjmowanie kwasu foliowego jeszcze przed  zajściem w ciąże. Ponadto witamina B9 w trakcie ciąży pozwala zapobiegać niedokrwistości przyszłym mamom. Ciekawostką jest fakt, że zapotrzebowanie na kwas foliowy w czasie ciąży wrasta aż 4-krotnie.

Zobacz również: Kwas foliowy w ciąży.

Źródła kwasu foliowego

Źródeł kwasu foliowego jest wiele. Witamina ta występuje niemalże w każdym produkcie pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Związek ten zawierają produkty takie jak brokuł, spirulina, pomarańcze, brukselka, szpinak. Ponadto kwas foliowy znaleźć można w wątróbce, pszenicy, jajkach, orzechach i słoneczniku. Najlepiej spożywać produkty świeże, ponieważ zbyt długie ich przechowywanie może obniżać stężenie witaminy B9. Dobrym źródłem są również warzywa o zielonych liściach m.in. sałata, szczaw, szparagi, kapusta.

Kwas foliowy – nadmiar

Witamina ta rozpuszcza się w wodzie, dlatego jej nadmiar w organizmie wydalany jest wraz z moczem. Z tego też powodu nie ma żadnego niebezpieczeństwa w przedawkowaniu kwasu foliowego. Zalecana dawka 0,4 mg nie wywołuje żadnych skutków ubocznych i może być stosowana długoterminowo. Warto jednak pamiętać, że większe dawki kwasu foliowego mogą zaburzać rozpoznanie niedokrwistości organizmu, która wywołana jest niedoborem witaminy B12.

Kwas foliowy – niedobór

Niedobór kwasu foliowego w organizmie może przyczyniać się do wystąpienia:

• permanentnego zmęczenia;
• rozdrażnienia;
• miażdżycy;
• zaburzeń trawienia;
• wzrostu poziomu homocysteiny w moczu;
• zagrożenia płodu.

Niedobór jest niebezpieczny zwłaszcza dla kobiet ciężarnych i dzieci.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kapka-Skrzypczak L., Niedźwiecka J., Skrzypczak M., Wojtyła A., Kwas foliowy – skutki niedoboru i zasadność
   suplementacji, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 1/2012.
2. Gaszyńska J., Kwas foliowy – rola i zasadność suplementacji u różnych grup pacjentów, Poznań 2018.
3. Czeczot H., Kwas foliowy w fizjologii i patologii, Problemy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 62/2008.
4. Cieślik E., Kościej A., Kwas foliowy – występowanie i znaczenie, Problemy Higieny i Epidemiologii, 93/2012.