Dynia

Aktualizacja: 16 marca 2023

Dynia należy do roślin z rodziny dyniowatych. Stanowi nie tylko smaczną przekąskę, ale również roślinę o właściwościach leczniczych. Dynia jest bardzo uniwersalna, ponieważ można wykonywać z niej dania zarówno na słodko, jak i na słono. Oprócz tego możemy spożywać jej miąższ oraz pestki, które posiadają równie cenne składniki odżywcze co sam owoc. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć o dyni? Przyjrzyjmy się jej bliżej.

Dynia to owoc czy warzywo?

Duża część osób myli dynię z owocem. W kwestii tego czy dynia jest owocem czy też warzywem zdań jest bardzo wiele. Jednak, zarówno dynia, jak i melon czy ogórek zaliczana jest do warzyw dyniowatych. Sezon na dynię rozpoczyna się jesienią i to właśnie w tym czasie możemy zaobserwować jej wiele rodzajów, zarówno w kwestii koloru: żółte, pomarańczowe, a nawet zielone oraz samego kształtu: podłużne, owalne, okrągłe.

Jedną z ważniejszych zalet dyni jest to, że w przeciwieństwie do marchwi nie kumuluje w sobie toksycznych związków, pochodzących np. z nawozów. Dlatego też można wykorzystać ją jako składnik zup lud deserów dla niemowląt. Dynia nie wywołuje alergii, zatem jest produktem bezpiecznym zarówno dla dorosłych jak dzieci.

Odmiany dyni

Do najpopularniejszych odmian dyni zaliczamy:

• Baby Boo i Mesa Queen – to dynie, które uprawiane są głównie na potrzeby ozdobne i dekoracyjne. Co nie oznacza, że są niejadalne, wręcz przeciwnie. Odmiana ta doskonale nadaje się do wykonywania deserów i faszerowania;
• dynia makaronowa – nazwa pochodzi od tego jak wygląda miąższ. Ten rodzaj dyni piecze się w piekarniku lub gotuje, a jej rozpadające się części tworzą włókniste pasma, które można wykorzystać jako alternatywę dla tradycyjnego spaghetti;
• figolistna – jadalne są zarówno jej owoce dojrzałe, jak i niedojrzałe. Te dojrzałe można spożywać na surowo np. jako dodatek do deserów, natomiast te niedojrzałe należy poddać gotowaniu lub duszeniu;
• acorn – w zależności od odmiany skórka tej dyni może posiadać różne zabarwienie. Z kolei jej miąższ posiada lekko orzechowy smak. Tego rodzaju dynie zwykle posiadają małe rozmiary;
• piżmowa – miąższ tej dyni posiada delikatnie łososiowy kolor. Ponadto jest jędrny i słodki. Idealnie nadaje się do deserów i potraw słodko-kwaśnych;
• hokkaido – posiada cienką i delikatną skórkę. Stanowi doskonałą alternatywę dla ziemniaków ze względu na dużą zawartość skrobi.

Dynia – właściwości

Dynia jest bogactwem składników odżywczych takich jak związki mineralne:

• potas;
• wapń;
• fosfor;
• magnez;
• żelazo;
• selen;
• miedź;
• mangan.

Stanowi  także źródło witaminy takich jak:

• witamina A;
• witamina E;
• witamina C;
• witamina K;
• witaminy z grupy B.

Ponadto w jej składzie znaleźć można wysoką zawartość karotenoidów, głównie alfa i beta. Zależne jest to od intensywności miąższu. Im bardziej jest pomarańczowy, tym większą ilość karotenów posiada. Dynia zawiera także niewielką ilość tłuszczów, białek, węglowodanów oraz błonnik pokarmowy. Z kolei pestki dyni stanowią źródło fitosteroli oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Duża zawartość potasu w dyni reguluje gospodarkę wodną organizmu, co dodatkowo wspomaga pracę nerek. Spożywanie tego warzywa może obniżyć wysoki poziom cukru we krwi, a znajdująca się w składzie witamina C zwiększa odporność organizmu, zapobiegając infekcjom różnego rodzaju.

Dynia wykazuje właściwości przeciwpasożytnicze. Działanie to zawdzięcza kukurbitacynie (występującej w błonce otaczającej nasiona), która występuje w największej ilości w świeżych i miękkich pestkach. Dynia wspomaga również odchudzanie. Jest warzywem niskokalorycznym i zawiera dużo błonnika, przez co wpływa na regulację układu trawiennego.

Ze względu na zawartość karotenoidów dynia zapewnia nam prawidłowe widzenie. Luteina oraz beta-karoten, który przekształcany jest w organizmie człowieka w witaminę A, zaliczane są do składników barwnika wzrokowego znajdującego się w siatkówce oka. To właśnie on pozwala nam m.in. widzieć w ciemności. Ponadto luteina oraz beta-karoten zapobiegają zwyrodnieniu plamki żółtej, która stanowi jedną z głównych przyczyn utraty wzroku w starszym wieku.

Pestek dyni – właściwości

Pestki dyni, oprócz fitosteroli, zawierają w swoim składzie witaminę E, która jest niezbędnym składnikiem odżywczym dla naszej skóry. Pestki to także źródło witaminy A i C czyli tzw. przeciwutleniaczy. W ich składzie możemy również znaleźć pektyny, związki białkowe oraz karoteny.

Pestki dyni uważane są za jedno z bogatszych źródeł tłuszczów. Aż 80% zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, z których około połowa to wielokrotnie nienasycone kwasy tłuszczowe. Pełnią one bardzo ważną funkcję w organizmie, ponieważ są konieczne do wytwarzania witaminy D, syntezy hormonów, a także w dużym stopniu wpływają na pracę całego układu nerwowego. Pestki dyni można traktować jako przekąskę oraz dodawać do deserów, śniadań występujących w formie musli czy wypieków w postaci ciast lub pieczywa.

Jak wybrać dynie?

Podczas kupowania dyni należy koniecznie zwrócić uwagę na to czy dynia posiada ładny, równomierny kolor. Nie może być ona niedojrzała. To spowoduje, że będzie uboga w składniki odżywcze, a jej charakterystyczny smak i aromat będzie pozostawiać wiele do życzenia. Dynia nie może być również przejrzała, ponieważ staje się wtedy włóknista. Najlepszym wskaźnikiem dojrzałości jest pozostałość jej łodygi, która wyglądem przypomina korek. Skórka dyni powinna być matowa, ale w dotyku gładka i bez żadnych przebarwień.

Jak przechowywać dynię?

Dynię najlepiej przechowywać w całości, w niskiej temperaturze i w przewiewnym miejscu. Jeśli jednak nie mamy możliwości w ten sposób przetrzymywać dyni wówczas należy pokroić ją w kostkę i zamrozić. Warto pamiętać, że niewskazane jest zbyt długie przetrzymywanie dyni w lodówce, ponieważ w ten sposób bardzo szybko traci swój aromat.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Koc-Karwowska K., Stańczuk E., Dynia – królowa jesieni.
2. Mzyk K., Dynia na zdrowie – lecznicze właściwości dyni, 2/2016.
3. Szwejda-Grzybowska J., Wrzodak A., Kaniszewski S., Wybrane wskaźniki wartości odżywczej i jakość sensoryczna dyni surowej i po upieczeniu, Zeszyty Naukowe Instytutu Ogrodnictwa, 25/2017.