Najważniejsze hormony

Aktualizacja: 27 lutego 2025

Nie sposób określić, jakie są najważniejsze hormony w ciele człowieka. Wszystkie spełniają bowiem niezwykle ważne funkcje – nawet te, które nie są produkowane stale, lecz w niewielkich ilościach i tylko w odpowiedzi na niektóre sytuacja. Gospodarka hormonalna funkcjonuje jako jedna, wielka całość, a działanie poszczególnych hormonów uzupełnia się nawzajem. Poniżej przedstawiamy jednak te, w obrębie których zaburzenia są najbardziej uciążliwe. Można zatem w znacznym uproszczeniu powiedzieć, że są to najważniejsze hormony.

Insulina i glukagon

Obydwa hormony są produkowane przez trzustkę, a ich działanie opisuje się jako antagonistyczne. Podczas gdy insulina wyraźnie obniża stężenie glukozy we krwi (stąd jej wykorzystanie w farmakoterapii przy cukrzycy), glukagon wręcz przeciwnie, zwiększa jej stężenie (stąd jego rola w leczeniu hipoglikemii). Niedobór insuliny wiąże się z patologiczną sennością, napadami głodu, ciągłym uczuciem głodu, rozwojem wspomnianej cukrzycy. Z kolei brak glukagonu sprawia, że zmagamy się z zawrotami głowy, osłabieniem, utratą przytomności, zlewnymi potami czy drżeniem mięśni. Zaburzenia w obrębie poziomu tych hormonów skutkują upośledzeniem czynności innych narządów wewnętrznych.

Hormony tarczycy

Gruczoł tarczowy syntezuje 2 podstawowe hormony:

• tyroksynę (T4) – pobudza rozpad tłuszczów do kwasów tłuszczowych i glicerolu, wspiera wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego, reguluje czynność gonad, nadzoruje całą gospodarkę hormonalną, zwłaszcza w kontekście glikokortykoidów i somatotropiny (hormonu wzrostu). Dodatkowo potęguje metabolizm i reguluje ciśnienie tętnicze krwi;
• trójjodotyroninę (T3) – bierze udział w metabolizmie węglowodanów i tłuszczów, nasila przemiany energetyczne, wykazuje działanie anaboliczne (choć nadmiar tego hormonu działa odwrotnie – nasila katabolizm). W wątrobie nasila glukoneogenezę oraz glikogenolizę.

Ponadto komórki okołopęcherzykowe tarczycy wydzielają kalcytoninę, która odpowiada za regulację gospodarki wapniowej i fosforanowej w organizmie. Obniża stężenie wapnia zjonizowanego we krwi poprzez zwiększanie jego wydalania przez nerki i hamowanie przyswajania w jelitach. Jak można zatem zauważyć, korzyści z prawidłowego stężenia wszystkich tych hormonów odnosi cały organizm.

Hormony płciowe

Hormony płciowe żeńskie to grono kluczowych w ciele każdej kobiety hormonów, wpływających przede wszystkim na dojrzewanie płciowe, regulację cyklu miesiączkowego, zachowanie oraz utrzymanie ciąży. Pełnią jednak znacznie więcej funkcji, a wszelkie zaburzenia ich poziomu wiążą się z konsekwencjami ogólnoustrojowymi. Do hormonów płciowych żeńskich zalicza się: progesteron, estrogeny, prolaktyna, folikulotropina (FSH) i (lutropina) LH. Za ich produkcję odpowiadają głównie przysadka mózgowa i jajniki.

Z kolei hormony płciowe męskie to głównie testosteron i dehydroepiandrosteron (DHEA), warunkujące nie tylko rozwój męskich cech płciowych, ale i wpływające na płodność, ogólne zdrowie mężczyzny, a nawet samopoczucie czy zachowanie. Ich poziom można ocenić na podstawie badania krwi. Szczególnie jeśli występują niepokojące objawy związane z ich niedoborem, takie jak opóźniony rozwój płciowy, zaburzenia erekcji czy niepłodność.

Hormon wzrostu

Hormon wzrostu (somatotropina) to białko produkowane w przednim płacie przysadki mózgowej. Jak wskazuje nazwa,  wpływa on zwłaszcza na wzrost organizmu. Pod jego wpływem tworzenie chrząstek ulega przyspieszeniu, poszerzają się chrząstki przynasadowe, a na końcach trzonów kości długich odkłada się więcej substancji międzykomórkowej. W ten sposób dochodzi do wydłużenia kości. Jest to hormon szczególnie istotny u dzieci i młodzieży, zaś u osób dorosłych bierze udział w gojeniu się tkanek. Niedobór hormonu wzrostu w okresie dorosłym objawia się niekorzystnymi konsekwencjami jak: wzrost ilości tkanki tłuszczowej, zwłaszcza brzusznej i zmniejszenie masy mięśniowej. Typowe jest także uczucie zmęczenia, złego samopoczucia, obniżenie libido, zmniejszenie wydolności fizycznej. Pojawić się mogą również objawy depresji.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Chlorella i młody jęczmień – oczyszczanie i odchudzanie
Chlorella i młody jęczmień w postaci sproszkowanego soku to w 100% naturalne produkty wysokiej jakości premium. W połączeniu uzupełniają składniki odżywcze i wspomagają oczyszczanie organizmu z zalegających toksyn …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Górski J., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
2. Bomba-Opoń D., Czajkowski K., Karowicz-Bilińska A., Kotarski J., Nowak-Markwitz E., Oszukowski P., Paszkowski T., Poręba R., Spaczyński M., Wielgoś M., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące stosowania progesteronu w ginekologii i położnictwie, Ginekologia Polska, 86/2015.