Drakunkuloza

Aktualizacja: 29 stycznia 2025

Drakunkuloza (ang. guinea worm disease) to rzadko omawiana choroba pasożytnicza przebiegająca z bolesnymi infekcjami skórnymi, z których po pewnym czasie wyłaniają się pasożyty. Do zakażenia dochodzi zazwyczaj drogą pokarmową, w momencie wypicia skażonej wody (zawierającej pasożyty lub ich cysty). W Polsce drakunkulozę diagnozuje się stosunkowo rzadko. Zawsze wymaga leczenia pod okiem lekarza chorób zakaźnych.

Drakunkuloza – przyczyny

Bezpośrednią przyczyną drakunkulozy jest przeniknięcie do organizmu człowieka pasożytów Dracunculus medinensis, które występują w wodzie na terenie niektórych krajów na świecie. W ostatnich latach zakażenia odnotowywano zwłaszcza na terenie Czadu, Etiopii, Mali oraz w południowym Sudanie, a więc raczej na terenach o klimacie gorącym. Ryzyko znacznie wzrasta w krajach słabiej rozwiniętych. Dracunculus medinensis jest nitkowcem podskórnym.

Do zakażenia pasożytami dochodzi w momencie wypicia skażonej wody. Dlatego właśnie wybierając się na urlop do tego typu krajów, należy zachować szczególną ostrożność w kontekście diety i higieny osobistej. Warto bowiem pamiętać, że kąpiąc się w skażonej wodzie, a następnie wkładając palce do ust (np. podczas jedzenia posiłków rękoma), ryzyko przeniknięcia pasożytów chorobotwórczych do układu pokarmowego wciąż jest bardzo wysokie.

Drakunkuloza – objawy

Pierwsze objawy drakunkulozy pojawiają się dopiero po około 14 miesiącach, ponieważ pasożyty muszą mieć czas na rozwój w ludzkich tkankach. Jest to więc bardzo długo – objawy występują wiele miesięcy po powrocie do kraju z urlopu, nie są więc kojarzone z wyjazdem. Lekarze szukają innych możliwych przyczyn tych dolegliwości, co utrudnia i opóźnia wdrożenie prawidłowego rozpoznania. Charakterystyczne objawy drakunkulozy to:

• obrzęk na skórze, z którego wraz z upływem czasu rozwijają się bolesne pęcherze. Z pęcherzy tych mogą wyłaniać się pasożyty;
• omdlenia;
• nawracająca gorączka;
• nudności, wymioty i biegunka, a więc typowe objawy ze strony układu pokarmowego;
• zawroty głowy i bóle głowy.

Inne dolegliwości związane z drakunkulozą obejmują zapalenie tkanki podskórnej i wtórne nadkażenia, wytworzenie się ropnia, tężec, posocznicę (sepsa) i zapalenia stawów. Brak podjęcia leczenia jest stanem zagrażającym życiu pacjenta.

Ciekawostką jest, że to pasożyt płci żeńskiej (osiągający z reguły długość 70-100 cm) umiejscawiający się w pęcherzach, przebija je i uwalnia larwy do wody, gdzie zjadane są przez skorupiaki i rozpoczyna się kolejny cykl życiowy pasożyta.

Zobacz również: Zioła na pasożyty.

Diagnostyka drakunkulozy

Wstępna diagnostyka opiera się głównie na obserwowanych objawach. Są one jednak tak niespecyficzne, że lekarz powinien zawsze brać pod uwagę dodatkowo wywiad zdrowotny. Muszą paść w nim pytania dotyczące wyjazdów poza granicę kraju, zwłaszcza w kierunku miejsc egzotycznych. Aby mieć pewność rozpoznania, lekarz musi wykonać bardziej szczegółowe badania – są to badania histopatologiczne. Ocenie laboratoryjnej poddaje się płyn pochodzący z pęcherzy skórnych. Jeśli stwierdzi się w nim obecność larw pasożyta Dracunculus medinensis, można postawić rozpoznanie drakunkulozy.

Drakunkuloza – leczenie

Leczenie tej choroby jest długie, skomplikowane i przykre dla pacjenta. Wiąże się też z przewlekłym bólem i dyskomfortem. Polega bowiem na stopniowym wyciąganiu robaka i nawijaniu go na kawałek gazy lub patyczek po kilka centymetrów dziennie, co zawsze powinno przebiegać z przemywaniem ran i nakładaniem opatrunku z antybiotykiem w maści. Ma to na celu profilaktykę wtórnego zakażenia bakteryjnego. Nie ma szczepionki przeciwko pasożytom, dlatego ponownie podkreśla się znaczenie profilaktyki zachorowań.

Zobacz również: Odrobaczenie organizmu.

Drakunkuloza sama w sobie nie jest zagrażająca życiu. Pasożyty nie powodują tak skrajnego wyniszczenia organizmu, które mogłoby doprowadzić do śmierci. Jednakże zagrożenie to wciąż istnieje i wiąże się z ryzykiem rozwoju wtórnego zakażenia powięzi o charakterze ogólnoustrojowym oraz posocznicy, jeśli drakunkuloza pozostanie nieleczona.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Korzeniewski K., Choroby skóry w gorącej strefie klimatycznej, Forum Medycyny Rodzinnej, 4/2013.
2. Boroń-Kaczmarska A., Wiercińska-Drapało A., Choroby zakaźne i pasożytnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.