Ból w kolanie

Aktualizacja: 8 października 2024

Ból w kolanie jest w dzisiejszych czasach niezmiernie częsty, a jego leczenie jest o tyle trudne, że staw kolanowy uznawany jest za jeden z największych i najbardziej skomplikowanych w całym ludzkim ciele. Zaleca się, aby bóle w kolanie zawsze były poddane szczegółowej diagnostyce obejmującej testy funkcjonalne i badania obrazowe. Taką diagnostykę warto przeprowadzić w gabinecie ortopedy lub fizjoterapeuty.

Ból w kolanie – przyczyny

Ból kolana o podłożu mechanicznym może pojawić się wówczas, gdy struktura podatna na ból została ustawiona w pozycji wywołującej nadmierne naciągnięcie, przeciążenie lub ucisk, ewentualnie wskutek jednorazowego zdarzenia, takiego jak skręcenie. Czynnikiem ryzyka jest także wykonywanie powtarzanych ruchów, na przykład zbiegania w dół zbocza, przedłużające się siedzenie lub kucanie. Schorzeniami, które przebiegają z bóle w kolanie, są:

• kolano skoczka – entezopatia więzadła rzepki, będąca konsekwencją przewlekłego stanu zapalnego przyczepu ścięgnistego mięśnia czworogłowego uda powstającego wskutek zmian przeciążeniowych;
• kolano biegacza – zespół pasma biodrowo-piszczelowego, będący drugą pod względem częstości kontuzją przeciążeniową wśród osób biegających. Wynika z cyklicznego tarcia lub kompresji pasma biodrowo-piszczelowego o nadkłykieć boczny kości udowej;
• gonartroza – inaczej choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego, której przyczyny wciąż nie są w pełni znane. Czynnikami ryzyka są natomiast: otyłość, brak aktywności fizycznej lub nadmierna, przeciążająca dla kolan aktywność fizyczna (np. ze skokami, biegami), podeszły wiek w związku z utratą zawartości kolagenu w tkankach;
• naderwanie / zerwanie ACL (więzadła krzyżowego przedniego) – najczęściej w związku z mechanicznymi urazami pośrednimi bądź bezpośrednimi, np. wskutek skręcenia podudzia w stosunku do ustabilizowanego uda i stopy podczas grania w piłkę nożną;
• uszkodzenia łąkotek – dochodzi do nich najczęściej podczas nagłego lub silnego skręcenia kolana. Częściej uszkodzeniu ulega łąkotka przyśrodkowa w stosunku do łąkotki bocznej.

Innymi częstymi przyczynami bólu w kolanie są ponadto: torbiel Bakera, przeciążenie mięśni (zwłaszcza mięśnia czworogłowego uda), osłabienie mięśni (zwłaszcza mięśni kulszowo-goleniowych), pęknięcia i złamania rzepki, boczne przyparcie rzepki, skręcenie kolana oraz wiele innych.

Ból w kolanie – objawy

Obraz kliniczny bólu może być różny, w zależności od tego, co go wywołało. Może prezentować się następująco:

• ból ulokowany w przedniej części stawu kolanowego, nasilający się podczas aktywności fizycznej. Z upływem pojawia się dodatkowo obrzęk, pogrubienie więzadła oraz osłabienie i zanik mięśnia czworogłowego – charakterystyczne dla kolana skoczka;
• ból ostry, kłujący, palący, promieniujący ku dołowi, pojawiający się najczęściej po aktywności fizycznej. Umiejscawia się nad nadkłykciem bocznym kości udowej, około 2-3 cm ponad linią stawową. Mogą towarzyszyć temu krepitacje – charakterystyczne dla kolana biegacza;
• ból, sztywność poranna stawów, ograniczenie zakresu zgięcia przy zaawansowanym stadium choroby – charakterystyczne dla zwyrodnień;
• niestabilność przednia stawu kolanowego, silny ból, opuchlizna, zaczerwienienie, krwiak wokół kolana – charakterystyczne dla zerwania ACL;
• ograniczenie zakresu ruchomości kolana w postaci deficytu wyprostu lub zgięcia. W takim wypadku mówi się o „zablokowaniu” kolana. Towarzyszy temu rozlany ból lub kłucie w stawie – charakterystyczne dla uszkodzeń łąkotek.

I wiele innych. Właśnie dlatego szczegółowy wywiad z pacjentem może wiele powiedzieć o możliwych przyczynach bólu, jeszcze zanim przeanalizowane zostaną badania obrazowe.

Sprawdź również: Jak wzmocnić kolana?

Ból kolan – jakie badania?

Ból w kolanie, zwłaszcza o charakterze przewlekłym lub którego przyczyny nie są w pełni znane, wymagają badań obrazowych. Rekomenduje się rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową, aby uwidocznić tkanki miękkie, łąkotki, stawy i kości. RTG ukaże bowiem wyłącznie tkanki twarde (stawy, kości). Szybko wykonać można ponadto testy funkcjonalne, np. test szuflady przedniej, aby ocenić kondycję więzadła krzyżowego przedniego.

Ból w kolanie – leczenie

Leczenie bólu kolana zawsze powinno być przyczynowe. Przykładowo przy wczesnych fazach zwyrodnień dobrze sprawdzają się iniekcje z kwasu hialuronowego lub osocza bogatopłytkowego, zaś przy bocznym przyparciu rzepki za pomocą rehabilitacji dąży się do przywrócenia jej właściwego toru ruchu i balansu mięśniowego.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kruczyński J., Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.
2. Kacprzak B., Siuba N., Synder M., Synder M., Kolano skoczka, próba nowego spojrzenia na leczenie zachowawcze. Badanie pilotażowe, Ortopedia, Traumatologia, Rehabilitacja, 5/2020.
3. Biernat R., Czaprowski D., Protokół rehabilitacyjny w przypadku „kolana biegacza” – studium przypadku, Postępy Rehabilitacji, 3/2012.