Śluzówka nosa

Aktualizacja: 7 października 2024

Śluzówka nosa to wyściółka chroniąca wrażliwe, wewnętrzne części jamy nosowej przed uszkodzeniami, zanieczyszczeniami i zimnym powietrzem wdychanym przez nos. Pokrywa szczelnie wnętrze jamy nosowej. Niestety w związku ze swoją lokalizacją oraz funkcją często ulega zakażeniom, wskutek czego tworzy się stan zapalny.

Śluzówka nosa – budowa

Błona śluzowa nosa, podobnie zresztą jak inne odcinki śluzówki górnych i dolnych dróg oddechowych, pokryta jest w całości nabłonkiem oddechowym migawkowym składającym się z licznych komórek urzęsionych oraz komórek wydzielniczych. Są to w największych ilościach tzw. komórki kubkowe. Na powierzchni tego nabłonka zidentyfikować można dwie warstwy:

• śluzu rzadszego (surowiczego);
• śluzu gęstszego (bardziej lepkiego).

Zwłaszcza ten drugi odpowiada za wiele ważnych funkcji tej struktury anatomicznej. Warto zaznaczyć, że aż 80% całości śluzówki nosa stanowią komórki rzęskowe. W obrazie endoskopowym można zaobserwować, że zdrowa śluzówka nosa jest błyszcząca, różowa i wilgotna.

Na powierzchni małżowin nosowych w tkance podśluzowej znajduje się splot naczyń żylnych, który w stanach patologicznych może obrzmiewać. W konsekwencji obniża drożność przewodów nosowych. W kierunku tylnym przedsionek nosa oddziela od właściwej jamy nosa uwypuklenie – próg nosa. Właśnie tutaj skóra przedsionka nosa przechodzi płynnie w omawianą błonę śluzową. Błona śluzowa w okolicy węchowej wyposażona jest dodatkowo w cewkowe gruczoły węchowe odpowiadające za rozpoznawanie zapachów.

Śluzówka nosa – funkcje

Do gęstego śluzu pokrywającego błonę śluzową nosa przylepiają się substancje wprowadzone do jamy nosowej wraz ze wdychanym powietrzem. Jest to bowiem narząd oddechowy jako pierwszy kontaktujący się ze światem zewnętrznym. Aktywna warstwa śluzu jest przesuwana następnie ruchem rzęsek w kierunku nosogardzieli. Ruchy rzęsek są rytmiczne, a ruch szybki następuje naprzemiennie z ruchem wolnym. Można zatem powiedzieć, że śluzówka nosa odpowiada przede wszystkim za oczyszczanie wdychanego powietrza, a więc zmniejsza ryzyko infekcji dalszych odcinków dróg oddechowych.
Dodatkowo śluzówka nosa ogrzewa wdychane powietrze. Ze względu na obecność w jej obrębie gruczołów węchowych, umożliwia rozpoznawanie zapachów. To jeden z podstawowych zmysłów u człowieka, ściśle powiązany ze zmysłem smaku.

Zobacz również: Oddychanie przez usta.

Mikroflora śluzówki nosa

Obecność grzybów w błonie śluzowej nosa i zatok przynosowych stwierdza się zarówno w populacji osób zdrowych, jak i chorych na przewlekłe zapalenie zatok. Może to wiązać się z powszechnym bytowaniem zarodników grzybów we wdychanym powietrzu. Podobnie jak bakterie, grzyby są także zdolne do produkcji biofilmów i wydzielania toksyn. Najczęstszym gatunkiem kolonizującym błonę śluzową nosa i zatok przynosowych, a jednocześnie najczęstszą przyczyną grzybiczego zapalenia zatok jest Aspergillus spp.

Zobacz również: Aspergiloza.

Do fizjologicznych drobnoustrojów kolonizujących jamę nosa zalicza się przede wszystkim gronkowca koagulazo-ujemnego – Staphylococcus epidermidis. Ponadto u blisko 1/3 populacji w jamie nosowej można wykryć patologiczną bakterię, gronkowca złocistego – Staphylococcus aureus. Jako że w obrębie zatok i na śluzowce nosa panują idealne warunki do rozwoju patologicznej mikroflory bakteryjnej, nierzadko w krótkim czasie dochodzi do namnażania się bytujących szczepów bakteryjnych. Powtarzające się ostre infekcje, trwające dłużej niż 12 tygodni, prowadzą do przewlekłego stanu zapalnego, co jest problemem znacznie trudniejszym w leczeniu. Zajmuje się tym lekarz otorynolaryngolog.

Śluzówka nosa – unerwienie

Za unerwienie nozdrzy odpowiada I i II gałąź nerwu trójdzielnego, zaś do gruczołów węchowych dodatkowo dochodzą gałązki nerwów węchowych.

Śluzówka nosa – unaczynienie

Za unaczynienie nozdrzy odpowiadają głównie gałęzie tętnicy ocznej odchodzącej od tętnicy szyjnej wewnętrznej, a także gałęzie tętnicy szczękowej odchodzącej od tętnicy szyjnej zewnętrznej.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Leszczyńska-Oleś J., Flora bakteryjna błony śluzowej nosa i zatok przynosowych u chorych operowanych z powodu przewlekłego zapalenia zatok z polipami po 65 roku życia, Zabrze 2020.
2. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.