Gastryna

Aktualizacja: 1 października 2024

Gastryna jest hormonem peptydowym produkowanym przez komórki G umiejscowione w ścianach żołądka, a w mniejszym stopniu także przez dwunastnicę. Tak naprawdę nie jest to pojedynczy hormon, lecz grupa różnorodnych związków o wspólnym działaniu – odpowiadają one głównie za stymulację syntezy i wydzielania kwasu solnego oraz utrzymywanie właściwej kondycji błony śluzowej żołądka.

Gastryna – charakterystyka

Gastryna to hormon produkowany i wydzielany przez gruczoły żołądkowe zlokalizowane w śluzówce części obwodowej i w odźwierniku żołądka. W organizmie człowieka zidentyfikowano dwie gastryny: I i II, składające się z 17 aminokwasów. Syntetycznie otrzymano już wiele pochodnych gastryny: gastryny będące różnymi fragmentami łańcucha peptydowego (tetra-, pentagastryny), czy też ze zmienionymi niektórymi aminokwasami (15-leucynowa, 15-metioninowa). Ciekawostką jest, że gastryna stanowi jeden z najwcześniej poznanych hormonów przewodu pokarmowego.

W okresie życia płodowego komórki G żołądka odpowiedzialne za produkcję gastryny pojawiają się wcześniej w dwunastnicy, bo już w 11. tygodniu. Z kolei w części odźwiernikowej żołądka obecność ich stwierdza się dopiero w 19. tygodniu. Komórki G znajdują się blisko światła gruczołów wydzielniczych. Przybierają kształt butelkowaty, a od strony światła gruczołu ich błona komórkowa jest ukształtowana w postaci kosmków, które przypuszczalnie zawierają receptory dla czynników hamujących i pobudzających produkcję gastryny.

Gastryna – funkcje

Gastryna jest jednym z trzech, obok cholecystokininy i sekretyny, głównych hormonów przewodu pokarmowego. Określa się ją mianem najsilniejszego (poza mechanizmami nerwowymi) aktywatora wydzielania kwasu żołądkowego i enzymu proteolitycznego pepsyny. Odpowiada za wzmaganie perystaltyki przewodu pokarmowego, zwłaszcza jelit, a także za wydzielanie soków trawiennych, wzmaganie przepływu krwi przez trzewia oraz ochronę ścian żołądka.

Fizjologia gastryny

W ciągu doby poziom gastryny w osoczu krwi ulega znacznym wahaniom. W istotny sposób zależą one od rytmu przyjmowania pokarmów. Z tego punktu widzenia wyróżnia się okres międzyposiłkowy oraz okres popokarmowy wydzielania gastryny. Udowodniono, że u człowieka po przyjęciu pokarmu gastryna jest wydzielana nie tylko z części odźwiernikowej żołądka, ale także w dwunastnicy. Po posiłku poziom gastryny rośnie nawet niemal 3-krotnie, osiągając wartość szczytową najczęściej po 30 minutach. Po upływie około dwóch godzin następuje obniżenie stężenia tego hormonu do wartości podstawowej, właściwej dla okresu międzyposiłkowego.

Gastryna – znaczenie medyczne

Poziom gastryny wzrasta wraz z wiekiem i w schorzeniach, w których wydzielanie kwasu żołądkowego jest małe. W nadmiarze można ją więc oznaczyć np. w niedokrwistości złośliwej, owrzodzeniach żołądka i jelit. Co więcej, ostatnimi czasy pojawiają się liczne doniesienia sugerujące kluczowy udział pewnych hormonów jelitowych, w szczególności gastryny, w tworzeniu się nowotworów złośliwych przewodu pokarmowego. Gastrynę uznano za jeden z głównych czynników wywołujących niekontrolowane namnażanie komórek nowotworowych żołądka i przerzuty nowotworów.

Gastryna – normy

Zakres wartości prawidłowych stężenia gastryny we krwi na czczo u człowieka dorosłego mieści się w granicach 20-200 pg/ml. Co ciekawe, normy są wyższe dla niemowląt, po czym delikatnie się zmniejszają. We wczesnym dzieciństwie (około 2 lata) normy są już takie same, jak w przypadku osób dorosłych.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Byszewska-Szpocińska E., Markiewicz A., Badania nad otrzymaniem znaczników I-gastryna I I I – minigastryna do zastosowań w diagnostyce medycznej, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Izotopów POLA TOM, Otwock-Świerk.
2. Silverthorn D., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.