Dyslipidemia

Aktualizacja: 19 września 2024

Dyslipidemia to określenie służące do nazewnictwa zaburzeń w obrębie gospodarki hormonalnej. Charakteryzują się one nieprawidłowym stężeniem w surowicy krwi na czczo jednej lub więcej frakcji lipoprotein, ewentualnie nieprawidłowym ich składem. Problem można z łatwością zdiagnozować na podstawie badań krwi – wykonanie lipidogramu rekomenduje się każdemu człowiekowi, także zdrowemu, raz w roku w celach profilaktycznych.

Dyslipidemia – rodzaje

Do grona dyslipidemii zaliczyć można następujące problemy zdrowotne:

• hipercholesterolemia – podwyższone stężenie cholesterolu LDL powyżej 115 mg/dl (3,0 mmol/l) oraz trójglicerydów powyżej 190 mg/dl (5,0 mmol/l)];
• aterogenna dyslipidemia – współistnienie podwyższonego stężenia trójglicerydów powyżej 150 mg/dl (1,7 mmol/l), obniżonego stężenia cholesterolu HDL poniżej 40 mg/dl (1,0 mmol/l) u mężczyzn i poniżej 45 mmol/dl (1,2 mmol/l) u kobiet oraz nieprawidłowych cząstek cholesterolu LDL;
• hipertriglicerydemia – zwiększenie stężenia trójglicerydów przy jednoczesnym prawidłowym stężeniu cholesterolu LDL;
• hipercholesterolemia rodzinna – postać homozygotyczna lub heterozygotyczna;
• rodzinny defekt apolipoproteiny B-100;
• hipercholesterolemia wielogenowa – uwarunkowana licznymi polimorfizmami genetycznymi i nieprawidłową dietą.

Normy dla poszczególnych składników lipidowych we krwi prezentują się następująco:

• cholesterol całkowity: 3,0-4,9 mmol/l (114–190 mg/dl);
• cholesterol HDL: kobiety > 1,3 mmol/l (50 mg/dl), mężczyźni > 1,0 mmol/l (40 mg/dl);
• cholesterol LDL: < 3,0 mmol/l (115 mg/dl) dla osób zdrowych z niskim ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego;
• trójglicerydy: < 1,7 mmol/l (150 mg/dl) na czczo lub < 2,0 mmol/l (175 mg/dl) nie na czczo.

Dyslipidemia jest częstym problemem zdrowotnym, któremu można zapobiegać. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, ewentualnie lekarz kardiolog / angiolog lub inny specjalista w zależności od przyczyn dyslipidemii.

Dyslipidemia – przyczyny

Do dyslipidemii zazwyczaj prowadzi nieodpowiedni tryb życia, a więc:

• nadwaga i otyłość;
• niezdrowa dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry proste;
• brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia;
• choroby sercowo-naczyniowe, zwłaszcza nadciśnienie tętnicze, miażdżyca i żylna choroba zakrzepowo-zatorowa;
• palenie papierosów;
• picie alkoholu;
• choroby endokrynologiczne, czyli związane z gospodarką hormonalną, np. cukrzyca typu 2, niedoczynność tarczycy;
• zaburzenia odżywiania, w tym jadłowstręt psychiczny;
• przewlekłe przyjmowanie niektórych leków, np. glikokortykoidów.

Ostatnimi czasy coraz więcej mówi się o uwarunkowaniach genetycznych i rodzinnym występowaniu dyslipidemii, jednak mimo tego największe znaczenie dla tej patologii ma styl życia.

Dyslipidemia – objawy

Dyslipidemia bardzo często przebiega bezobjawowo, co opóźnia rozpoznanie problemu. Zazwyczaj jest on diagnozowany przypadkowo podczas rutynowych badań krwi lub w momencie, gdy pojawiają się powikłania dyslipidemii, np. miażdżyca, zakrzepy lub zaburzenia krzepnięcia krwi. Dyslipidemia wiąże się ze znacznie większym ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, ale i zaburzeń hormonalnych, niepłodności czy nawet problemów układu pokarmowego.

Dyslipidemia – leczenie

Leczenie dyslipidemii opiera się na zmianie trybu życia. Kluczowa jest zwłaszcza prawidłowo dobrana, zbilansowana i urozmaicona dieta o niskiej zawartości tłuszczów i węglowodanów. Pacjent powinien zrezygnować ze spożywania alkoholu i palenia papierosów oraz wprowadzić systematyczną aktywność fizyczną, najlepiej o charakterze aerobowym. Osoby z nadwagą i otyłością muszą zwrócić uwagę na normalizację masy ciała, co wielokrotnie zmniejsza ryzyko powikłań dyslipidemii. Uzupełniająco stosuje się leczenie farmakologiczne, np. statyny. Leki nie powinny jednak być podstawą terapii – zawsze jest nią zmiana stylu życia i nawyków żywieniowych.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Broncel M., Dyslipidemie – monoterapia czy leczenie skojarzone?, Lekarz POZ, 1/2018.
2. Wożakowska-Kapłon B., Barylski M., Salwa P., Filipiak K., Siebert J., Zalecenia postępowania w dyslipidemii — propozycje algorytmu dla lekarzy rodzinnych, Forum Medycyny Rodzinnej 2012, tom 6, nr 6, 261–282.
3. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
4. Grabańska K., Kręgielska-Narożna M., Bogdański P., Pupek-Musialik D., Najnowsze standardy diagnostyczne i terapeutyczne dyslipidemii, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 3/2012.