Aktualizacja: 17 września 2024
Kasztan jadalny (łac. Castanea sativa) to popularna roślina należąca do rodziny bukowatych. Znaleźć ją można również na terenie Polski, zwłaszcza na Pomorzu Zachodnim i na Dolnym Śląsku. Jest znana głównie ze swoich smacznych owoców, które spożywa się od razu po zerwaniu bądź poddaje obróbce cieplnej. Czy są one rzeczywiście tak wartościowe?
Spis treści
Kasztan jadalny – charakterystyka
Kasztan jadalny jest dużym drzewem liściastym występującym w największych skupiskach w południowej Europie, Azji Mniejszej, na Kaukazie, w północnym Iranie. W naturalnym otoczeniu spotkać go można głównie na chłodnych wilgotnych zboczach, choć toleruje również suche warunki. Drzewo rozwija dużą, okrągłą lub spłaszczoną koronę, która może dorastać nawet do 25 metrów szerokości i 30 metrów wysokości. Dorosłe osobniki są długowieczne.
Jeśli chodzi o preferencje stanowiskowe, drzewa kasztana jadalnego potrzebują dużo przestrzeni, dlatego najlepiej nadają się do dużych parków, przestronnych ogrodów i posesji oraz na tereny wiejskie. Kasztany jadalne najlepiej rosną na kwaśnych, lekko gliniastych glebach. Są odporne na wiatr, suszę i niekorzystne warunki środowiskowe. Roślina kwitnie od czerwca do lipca kremowobiałymi, efektownymi kwiatami. Najcenniejsze są jednak jadalne owoce, czyli właśnie kasztany. Są duże, otoczone łupiną skrywającą część możliwą do spożycia.
Kasztan jadalny – skład
Zawartość białka w surowych orzechach kasztana wynosi około 4-6%, w zależności od warunków uprawy. Wśród witamin największą pulę zajmują: witamina C, witamina B6, witamina B3, witamina B2, witamina B9, a także witamina A i witamina E. W kasztanach jadalnych znajdują się także składniki mineralne, zwłaszcza wapń, żelazo, fosfor, magnez, sód, cynk oraz potas. Ponadto owoce te zawierają około 2,2 g cennych, nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz około 8 g błonnika pokarmowego (na 100 g). Z kasztanów jadalnych pozyskuje się wartościową mąkę kasztanową, która także słynie ze swojego prozdrowotnego składu.
Jak smakuje kasztan jadalny?
Kasztany jadalne mają charakterystyczny, słodkawy smak, przypominający nieco orzechy laskowe. Niektórzy wskazują, że jest to bardziej posmak ziemniaków, a więc ostateczne odczucia są kwestią indywidualną. Ich miąższ jest wilgotny.
Kasztan jadalny – właściwości zdrowotne
Kasztany jadalne są niedoceniane w Polsce, jednak ostatnimi czasy ich popularność wzrasta. Słusznie, gdyż wywierają w stosunku do ludzkiego organizmu wiele korzystnych działań. Kasztany jadalne od lat wykorzystywane są jako naturalny, spożywczy afrodyzjak potęgujący popęd płciowy, zwłaszcza u mężczyzn. Składniki w nich zawarte regulują przemianę materii, zaspokajają na dłużej apetyt oraz wspomagają spalanie tkanki tłuszczowej. W porcji 100 g pieczonych kasztanów znajdziemy około 245 kcal, co należy mieć na uwadze podczas odchudzania się.
Badania udowodniły, że wprowadzenie kasztanów jadalnych do codziennej diety wzmacnia pamięć i poprawia koncentrację, wspierając czynność całego układu nerwowego. Wspomaga dodatkowo kontrolę ciśnienia tętniczego i reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową.
Regularne spożywanie odpowiednich ilości kasztanów jadalnych wzmacnia odporność i odżywia organizm, dostarczając mu wielu wartościowych witamin, minerałów i antyoksydantów w znacznych ilościach. Umiar powinny zachować osoby otyłe – kasztany jadalne w ich diecie są zalecane, ponieważ w niewielkich ilościach wspomagają odchudzanie, jednak ich nadmiar działa wręcz odwrotnie.
Kasztany jadalne a cukrzyca
Podobnie w przypadku diabetyków, a więc osób chorujących na cukrzycę. Indeks glikemiczny tych owoców wynosi 60, co klasyfikuje je jako produkt o średnim IG – zalecane jest spożycie sporadyczne, umiarkowane.
Kasztan jadalny – ciekawostki
Drewno kasztana jadalnego ceni się za jego wyjątkową barwę, naturalną trwałość (dzięki obecności garbników) i łatwość obróbki. W związku z tym znajduje szerokie zastosowanie w produkcji słupów, mebli i podłóg. Owoce kasztana jadalnego mogą być źródłem uczuleń u osób predysponowanych – nierzadko wywołują alergię. Ostrożność powinny zachować zwłaszcza osoby z alergiami na orzechy.
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Worobiej E., Mądrzak J., Piecyk M., Zawartość wybranych składników odżywczych i związków biologicznie aktywnych w produktach z konopi siewnych oraz kasztanów jadalnych, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3/2015.
- Kiralan M., Kiralan S., Ozkan G., Karacabey E., Chestnut (Castanea sativa) Oil, Fruit Oils: Chemistry and Functionality, 2019.
Zostaw komentarz