Kapusta

Aktualizacja: 3 września 2024

Kapusta (łac. brassica) jest jednym z najzdrowszych warzyw cieszących się ogromną popularnością w kuchni polskiej. Jest składnikiem tradycyjnych dań polskich, jak również świeżych surówek czy apetycznych zup. Jednocześnie stanowi skarbnicę ważnych związków odżywczych i biologicznie aktywnych. Należy pamiętać, że ma właściwości wzdymające, dlatego niektóre osoby z chorymi jelitami powinny ograniczyć jej spożycie.

Rodzaje kapusty

Podstawowymi rodzajami kapusty są:

• kapusta biała – potocznie nazywana głowiastą, ma jasnozielone zabarwienie liści i kremowy środek. To roślina dwuletnia, niewystępująca w stanie dzikim, jedynie uprawnie. Ma niezwykle szerokie zastosowanie w kuchni polskiej. Jest ważnym składnikiem m.in. gołąbków, surówek (najpopularniejszą jest colesław), kapusty z grzybami, pierogów, bigosu czy łazanek. Surowa kapusta biała wyróżnia się lekko gorzkim smakiem. Można jednak ją spożywać w różnej formie, także surowej, gotowanej, smażonej, duszonej, a nawet kiszonej;
• kapusta czerwona – o charakterystycznym, ciemnoczerwonym zabarwieniu liści. Ma smak zbliżony do kapusty białej, jednak nieco mniej intensywny. Ze względu na swój kolor stanowi świetne urozmaicenie surówek, choć coraz powszechniej dodaje się ją również do duszonych mięs czy bigosu. W kuchni polskiej uznaje się, że najlepiej pasuje do kaczki lub rolady śląskiej;
• kapusta włoska – ma aromatyczny, łagodny, lekko orzechowy smak. Jej liście przybierają kolor od ciemnozielonego po zielonożółty i lekko blady, a sama główka jest nieco spłaszczona i nie tak zbita, jak w przypadku kapusty białej. Dania z dodatkiem kapusty włoskiej to przede wszystkim gołąbki bez zawijania, pożywne zupy (np. typu minestrone), zapiekanki, bezmięsne kotleciki;
• kapusta pekińska – delikatna w smaku, stanowi więc idealny dodatek do surówek i sałatek, a także do mięs czy zup. Jest popularna zwłaszcza w kuchni azjatyckiej, gdzie jest głównym składnikiem kimchi. Tworzy owalne, jasnozielone główki o pokarbowanych liściach.

Mało kto wie, że do grona kapust zalicza się również brukselki (kapusta brukselska), jarmuż (kapusta kędzierzawa) czy brokuły (kapusta szparagowa).

Kapusta – właściwości zdrowotne

Wszystkie rodzaje kapusty mają zbliżony skład, choć poszczególne związki odżywcze mogą występować w różnych ilościach. Najwięcej witaminy C ma kapusta biała, natomiast kapusta czerwona słynie z wysokiej zawartości witaminy K i antyoksydantów. W kapustach znaleźć można ponadto: chlorofil, składniki mineralne (niemal wszystkie niezbędne), witaminy z grupy B, witaminę A oraz błonnik pokarmowy. To także skarbnica rutyny, beta-karotenu i indolo-3-karbinolu (składnik o silnych właściwościach przeciwutleniających i antynowotworowych).

Zarówno surowa, jak i gotowana kapusta jest warzywem o niskim indeksie glikemicznym (kolejno: 15 i 32), dlatego może stanowić element diety diabetyków, czyli osób chorujących na cukrzycę. 100 gramów kapusty surowej zawiera jedynie 38 kcal, to świetny składnik diety także osób z nadwagą i otyłych, na wszelkich dietach redukcyjnych.

Czy kapusta jest zdrowa?

Kapusta, bez względu na swój rodzaj, uznawana jest za jedno z najzdrowszych warzyw nie tylko w kuchni polskiej, ale i na całym świecie. Jeśli nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań, z pewnością warto włączyć ją do swojej diety. Na szczególną uwagę zasługuje kapusta kiszona, która jest źródłem naturalnych probiotyków – bakterii o dobroczynnym działaniu, wspierających mikroflorę jelitową i tym samym odporność organizmu. Zawartość witaminy C w kiszonkach dodatkowo wzrasta.

Czy kapusta jest ciężkostrawna?

Kapusta sama w sobie nie jest warzywem ciężkostrawnym – strawność pogarszają głównie dodatki takie jak tłuszcz czy mięso. Jest to natomiast warzywo wzdymające, a więc może nasilać gazy czy uczucie ciężkości w brzuchu. Właśnie z tego względu kapusta nie jest polecana w przypadku osób z zaawansowanymi chorobami żołądka i jelit (m.in. nieswoiste zapalenia jelit, w tym wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna czy zespół jelita drażliwego w zależności od jego postaci).

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Krochmal-Marczak B., Sawicka B., Stryjecka M., Pisarek M., Wartość odżywcza i prozdrowotna wybranych warzyw z rodzaju kapusta (Brassica L.) Nutritional and health benefits of selected vegetable species of the genus (Brassica L.), 2017.
2. Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D., Dietoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.