Zaparcia czynnościowe są poważnym i częstym problemem zdrowotnym, ponieważ stanowią aż 90% wszystkich przypadków zaparć. Mogą mieć charakter ostry i przewlekły, a wynikają z zaburzeń funkcji i defektów w obrębie jelita cienkiego, jelita grubego i całego dna miednicy. Diagnostyką i leczeniem tego problemu zajmuje się najczęściej lekarz gastroenterolog.
Spis treści
Zaparcia czynnościowe – czym są?
Zaparcia czynnościowe to stan, w przebiegu którego nie obserwuje się żadnych rzeczywistych przyczyn organicznych, które mogłyby spowodować zaburzenia defekacji, a mimo tego pacjent się z nimi zmaga. Zaparcia czynnościowe diagnozuje się wówczas, jeśli człowiek wypróżnia się rzadziej niż trzy razy w tygodniu, a stolce są zbite, twarde, trudne do wydalenia. Podczas defekacji odczuwa się uczucie przeszkody w odbycie, niemożność oddania stolca, bóle w okolicy podbrzusza i odbytu. Nierzadko towarzyszą temu hemoroidy, których największym czynnikiem ryzyka jest częste i przewlekłe parcie, czyli zwiększanie tłoczni brzusznej przebiegające z obniżeniem tkanek dna miednicy.
Zaparcia czynnościowe – przyczyny
U podłoża zaparć czynnościowych leży upośledzenie zarówno funkcji jelita grubego, jak i wszelkie nieprawidłowości w obrębie dna miednicy i zwieracza odbytu. Na tej podstawie wyszczególniono następujące postacie zaparć czynnościowych:
- zaburzenia defekacji – wydalanie stolca jest zaburzone w związku z nieprawidłowym skurczem mięśnia zwieracza odbytu lub braku właściwej relaksacji mięśni dna miednicy podczas wizyty w toalecie;
- zaparcia przebiegające z prawidłowym pasażem jelitowym – pasaż jelitowy jest prawidłowy, jednak mimo tego takie osoby zmagają się z problemami podczas defekacji i niemożnością całkowitego wypróżnienia;
- zaparcia przebiegające ze zwolnionym pasażem jelitowym – prawidłowy pasaż stolca przez jelito grube wynosi około 20-72 godziny. U takich pacjentów obserwuje się wydłużenie tego czasu nawet do wielu dni.
Przyczyny zaparć czynnościowych wciąż nie zostały w pełni poznane, a podczas badań obrazowych czy laboratoryjnych wyniki są w miarę prawidłowe. Znane są jednak główne czynniki ryzyka tego problemu zdrowotnego i w dużej mierze wiążą się one ze współczesnym stylem życia. Takimi czynnikami ryzyka są:
- siedzący tryb życia, brak wystarczającej ilości aktywności fizycznej w ciągu dnia, co sprawia, że jelita również zwalniają i przestają prawidłowo funkcjonować;
- nieprawidłowa dieta uboga w błonnik pokarmowy, probiotyki i prebiotyki, a bogata w żywność wysoko przetworzoną, fast foody, cukry proste, tłuszcze trans;
- silny stres w życiu codziennym, zwłaszcza przy braku umiejętności radzenia sobie z nim;
- częste podróże wymagające przekraczania barier czasowych, odbywające się na różnych kontynentach, zaburzające klasyczny i stały rytm dnia;
- praca zmianowa, która również zaburza rytm dnia;
- niektóre przyjmowane przez pacjenta leki, których skutkiem ubocznym jest właśnie zatwardzenie stolca.
Choć zaparcia czynnościowe nie wiążą się z rzeczywistymi chorobami somatycznymi, nie należy ich bagatelizować. Przewlekle utrzymujące się mogą doprowadzić do rozwoju takich chorób i znacznie pogarszają jakość życia pacjenta.
Diagnostyka zaparć czynnościowych
Możliwa diagnostyka zaparć jest niezwykle rozbudowana, a dobór poszczególnych metod diagnostycznych zawsze zależy od lekarza prowadzącego, czyli gastroenterologa. Stosuje się między innymi:
- wlew kontrastowy jelita grubego;
- kolonoskopię;
- ocenę czasu pasażu przez jelito grube za pomocą znaczników;
- defekografię;
- manometrię anorektalną;
- rezonans magnetyczny;
- tomografię komputerową.
W niektórych przypadkach nawet biopsję ściany odbytnicy.
Jeśli wszystkie badania wychodzą prawidłowo, u pacjenta diagnozuje się zaparcia czynnościowe. Bardzo ważnym elementem diagnostyki jest szczegółowy wywiad zdrowotny, w którym padają pytania przede wszystkim o styl życia, dietę, poziom aktywności fizycznej i przyjmowane leki.
Zaparcia czynnościowe – leczenie
Jako że zaparcia czynnościowe biorą się głównie ze stylu życia, należy bezwzględnie zmienić swoje codzienne nawyki. Kluczowe jest przede wszystkim:
- spożywanie posiłków mniejszych objętościowo, lecz częściej, o stałych porach w ciągu dnia;
- dbanie o to, aby codzienne posiłki były bogate w świeże owoce i warzywa, produkty pełnoziarniste, naturalną żywność probiotyczną, zakwas, fermentowane napoje mleczne;
- unikanie spożywania żywności wysokoprzetworzonej, tłuszczów trans, słodyczy i fast foodów;
- systematyczna aktywność fizyczna – dotyczy zarówno zaplanowanych dłuższych treningów, jak i spontanicznej aktywności w ciągu dnia;
- unikanie stresu lub nauka radzenia sobie z nim;
- suplementacja prebiotyków i probiotyków;
- picie dużej ilości wody w ciągu dnia, przynajmniej 1,5 litra, a także zaczynanie dnia szklanką wody z odrobiną soku z cytryny lub kilkoma ziarenkami soli kłodawskiej.
Przy przewlekłych zaparciach czynnościowych, gdy powyższe metody po kilku tygodniach nie dają żadnej poprawy, można także skonsultować się z psychoterapeutą oraz fizjoterapeutą uroginekologicznym.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
Zostaw komentarz