Choroba Baastrupa

Choroba Baastrupa (łac. morbus Bastrupi, inaczej: artroza międzykolczysta) to entezopatia dotycząca przyczepów więzadeł międzykolcowych, w krótkim czasie prowadząca do rozwoju zmian zwyrodnieniowych tej okolicy. Najczęściej patologia dotyka odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, głównie poziomu L4-L5. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się ortopeda i neurolog, w zależności od tego, czy doszło już do ucisku na struktury nerwowe.

Choroba Baastrupa – przyczyny

Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa są jedną z najczęstszych przyczyn bólu i niepełnosprawności wśród współczesnych osób. Częstotliwość ich występowania wzrasta wraz z wiekiem. Szacuje się, że dotykają one ponad 70% populacji powyżej 50. roku życia i niemal 90% populacji powyżej 60. roku życia. Na co duży wpływ ma styl życia. Choroba Baastrupa występuje znacznie rzadziej niż choroba zwyrodnieniowa. Uważa się, że dotyka ona około 8% populacji, przy czym zazwyczaj występuje wraz ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa. Mówi się wręcz, że jest ona jedną z postaci choroby zwyrodnieniowej stawów, skupiającą się w obrębie kręgosłupa.

Do rozwoju zmian patologicznych w przebiegu choroby Baastrupa przyczyniają się następujące czynniki: nadmierna ruchomość kręgosłupa (np. w związku z hipermobilnością stawów czy zwiększoną lordozą lędźwiową), otyłość, degeneracja krążków międzykręgowych wskutek innych chorób, różnego rodzaju wady postawy klatki piersiowej, miednicy i kręgosłupa. Częstość występowania choroby Baastrupa jest niezależna od płci. Przy czym obserwuje się wzrost jej rozpowszechnienia u osób w wieku powyżej 70 lat.

Choroba Baastrupa – objawy

Choroba Baastrupa spowodowana jest nadmierną ruchomością kręgosłupa bądź zbyt dużą długością wyrostków kolczystych kręgów, co jest już defektem anatomicznym prowadzącym do ocierania się o siebie ich dystalnych odcinków. Patologia zazwyczaj lokalizuje się na poziomie L4-L5 i nie rozprzestrzenia się na inne segmenty kręgosłupa. Dolegliwości bólowe mogą początkowo wcale nie występować, a jeśli już się pojawią, są łagodzone przez zgięcie kręgosłupa. Podczas badania RTG widać odczyny sklerotyczne w obrębie stykających się ze sobą wyrostków kolczystych. Tworzą one typowy obraz tzw. całujących się wyrostków (ang. kissing spines).

Ból w przebiegu choroby Baastrupa ma charakter przewlekły, tępy i rozlany. Umiejscawia się w dolnej części pleców, a dokładniej w odcinku lędźwiowo-krzyżowym. Nie promieniuje – jeśli pojawi się promieniowanie do pośladka czy do kończyny dolnej, należy rozważyć pojawienie się przepukliny lędźwiowej lub lędźwiowo-krzyżowej, często jako następstwo choroby Baastrupa lub jako niezależna patologia.

Diagnostyka choroby Baastrupa

Diagnostyka choroby Baastrupa nie jest skomplikowana, opiera się na:

• wywiadzie zdrowotnym. Pacjent zgłasza charakterystyczny ból oraz jego łagodzenie się pod wpływem przyjmowania pozycji zgięciowej;
• testach funkcjonalnych.

Ważnym uzupełnieniem diagnostyki jest badanie RTG. Jeśli jednocześnie pacjent zgłasza ostre, promieniujące bóle, należy wykonać rezonans magnetyczny kręgosłupa, aby ocenić kondycję krążków międzykręgowych, co na podstawie samego RTG jest niemożliwe.

Choroba Baastrupa – leczenie

Leczenie choroby Baastrupa jest z reguły objawowe. Stosuje się NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) oraz fizjoterapię, która – odpowiednio prowadzona – może znacząco łagodzić dolegliwości bólowe i poprawiać sprawność. Fizjoterapia skupia się głównie na stabilizacji kręgosłupa. Więc jej podstawą są indywidualnie prowadzone ćwiczenia wzmacniające, dotyczące głównie tzw. mięśni CORE, które odpowiadają za stabilną postawę. Ćwiczenia należy prowadzić już do końca życia pacjenta – jeśli nauczy się on ich prawidłowej techniki, śmiało może wykonywać je samodzielnie w domu, a do fizjoterapeuty zgłaszać się jedynie okresowo lub przy nasileniu objawów.

Jeśli choroba Baastrupa ma już zaawansowany przebieg, w związku z czym leczenie zachowawcze jest niewystarczające do złagodzenia dolegliwości, rekomenduje się leczenie chirurgiczne. Polega ono na częściowym lub całkowitym usunięciu wyrostków kolczystych. W efekcie czego nie będą one się już dłużej o siebie ocierać. Po operacji niezbędna jest rehabilitacja ruchowa.

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wójcik G., Sokołowska B., Ubrańczuk M., Amarowicz M., Ocena częstości występowania wybranych zmian i wad wrodzonych kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego u osób zgłaszających się na badanie TK z powodu bólu grzbietu, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, tom 9, nr 3, 206–208.
2. Citko A., Owsieniuk I., Wybrane choroby kręgosłupa w praktyce lekarza rodzinnego, Gabinet Prywatny, 2/2022.
3. Trybulec B., Fąfara A., Postępowanie fizjoterapeutyczne u pacjentki z zespołem Baastrupa i chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa lędźwiowego — opis przypadku, 2016.