Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex, SM) to przewlekła, nieuleczalna i postępująca choroba ośrodkowego układu nerwowego, dotycząca głównie mózgu i rdzenia kręgowego. Jest wywołana nieprawidłowym działaniem układu immunologicznego, który zaczyna atakować osłonki nerwów, zaburzając przekazywanie impulsów nerwowych. Diagnostyką i leczeniem choroby zajmuje się lekarz neurolog.
Spis treści
Stwardnienie rozsiane – przyczyny
Stwardnienie rozsiane jest poważną chorobą autoimmunologiczną, która może wystąpić w każdym wieku, najczęściej jednak ma swój początek między 20. a 40. rokiem życia. Wykazano, że 2-krotnie częściej pojawia się u kobiet niż u mężczyzn. Dokładne przyczyny stwardnienia rozsianego, podobnie jak innych chorób autoimmunologicznych, nie zostały poznane. Wiadomo, że to nadmiernie aktywny układ odpornościowy błędnie rozpoznaje własne tkanki układu nerwowego jako obce i atakuje je, prowadząc do ich stopniowej destrukcji. Nie wiadomo jednak, dlaczego tak się dzieje.
Stwardnienie rozsiane – objawy
Podstawowymi objawami pojawiającymi się w przebiegu stwardnienia rozsianego są:
- przemijające zaburzenia widzenia o nagłym początku, w tym widzenie jak za mgłą, ubytki w polu widzenia czy widzenie podwójne;
- zaburzenia czucia, w tym mrowienie, drętwienie, parestezje;
- przewlekłe zmęczenie;
- zaburzenia mowy;
- problemy z pamięcią i koncentracją;
- zaburzenia równowagi przebiegające z zawrotami głowy;
- nietrzymanie moczu;
- pojawianie się dolegliwości bólowych typu neuropatycznego;
- spastyczność mięśni o charakterze postępującym;
- niedowłady mięśni.
Stwardnienie rozsiane przebiega z kilkoma występującymi po sobie etapami. Początkowo miejsce ma postać emitująco-rzutowa (80% przypadków), w której między rzutami objawy albo cofają się całkowicie, albo pozostają te, które nie cofnęły się po rzucie choroby, ale też nie wykazują tendencji do narastania. Rzuty mogą pojawiać się 1-2 razy w roku, jak również wielokrotnie w ciągu roku. Po około 5-7 latach pojawia się postać wtórnie przewlekła, której towarzyszy stały postęp niewydolności neurologicznej. Na pograniczu tej i kolejnej postaci pojawia się stwardnienie rozsiane rzutowo-przewlekłe, po czym pojawia się postać klasyczna przewlekła.
Stwardnienie rozsiane – diagnostyka
Początek choroby może być subtelny i mylony z innymi dolegliwościami, dlatego rozpoznanie jest często opóźnione. Stwardnienie rozsiane rozpoznaje się na podstawie obserwowanych objawów, zatem kluczowy jest szczegółowy wywiad prowadzony przez lekarza. Jeśli istnieją przesłanki do rozpoznania tej choroby, lekarz zleca dodatkowo badania obrazowe mózgu (np. tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny) oraz badanie płynu mózgowo-rdzeniowego.
Stwardnienie rozsiane – leczenie
Obecnie na stwardnienie rozsiane wciąż nie ma skutecznego lekarstwa, jednak istnieją opcje leczenia, które dobiera się indywidualnie z pacjentem. Tak naprawdę dzieli się je na 3 kategorie:
- terapia zaostrzeń;
- spowolnienie postępu choroby za pomocą terapii modyfikujących przebieg choroby;
- terapie objawowe.
Produkty licencjonowane od 2013 roku to:
- fumaran dimetylu (Tecfidera);
- alemtuzumab (Lemtrada);
- pegylowany interferon-beta (Plegridy);
- octan glatirameru (Copaxone).
Terapie różnią się znacznie pod względem skuteczności, profilu działań niepożądanych i wymaga dotyczących monitorowania bezpieczeństwa. Wykorzystuje się też Natalizumab, podawany w postaci wlewu dożylnego raz na 4 tygodnie. Jest bardzo skuteczny w zmniejszaniu liczby nawrotów i spowalnianiu progresji stwardnienia rozsianego.
Szacuje się, że przy zastosowaniu odpowiedniego leczenia długość życia pacjentów ze stwardnieniem rozsianym skraca się jedynie o 5-10 lat. Najczęstszą przyczyną śmierci są natomiast powikłania ze strony układu krążenia. Warto zaznaczyć, że dzięki postępowi medycyny życie osób chorych nie odbiega znacząco od normy. Mogą one pozostać aktywnymi fizycznie, a nawet zakładać rodziny i mieć dzieci. Nie jest to choroba dziedziczna z pokolenia na pokolenie.
Bio Młody jęczmień - sproszkowany sok - 100% naturalnyJęczmień to najbardziej aktywne połączenie substancji witalnych. Wzmacnia system odpornościowy, spowalnia procesy starzenia się organizmu, a także zmniejsza ryzyko zachorowań na raka. Jest cennym źródłem niezbędnych aminokwasów.
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Selmaj K., Stwardnienie rozsiane – kryteria diagnostyczne i naturalny przebieg choroby, Polski Przegląd Neurologiczny, 2005, tom 1, nr 3.
- Wiśniewska K., Ostańska A., Szafran A., Terelak W., Ciechański M., Witkowska E., Piasek L., Godek G., Więcław K., Stańko K., Stwardnienie rozsiane – przegląd ostatnich osiągnięć w diagnostyce i leczeniu, – Areview of recent advances in diagnostics and treatments. Quality in Sport. 2023;14(1):57-64.
Zostaw komentarz