Tetraplegia

Tetraplegia (inaczej: paraliż czterokończynowy) dotyczy zarówno kończyn dolnych, jak i górnych w tym samym czasie. Jest konsekwencją uszkodzenia rdzenia kręgowego na wysokich poziomach, najczęściej wskutek wypadków komunikacyjnych i innych urazów mechanicznych. Tacy pacjenci wymagają profesjonalnego, ale i delikatnego wsparcia całego zespołu interdyscyplinarnego.

Tetraplegia – na czym polega?

Tetraplegia to inaczej porażenie czterokończynowe, czyli paraliż dotyczący kończyn górnych i dolnych. Mając na uwadze poziom uszkodzenia rdzenia kręgowego, pacjent nie ma również zdolności poruszania tułowiem. Jako że tetraplegia jest stanem nieodwracalnym, wielu pacjentów nie może sobie poradzić ze świadomością, że już nigdy nie będą samodzielni.

Tetraplegia – przyczyny

Przeważnie tetraplegia jest konsekwencją uszkodzenia rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym. Wówczas wyłączone zostają wszelkie ruchy mięśni unerwianych przez nerwy wychodzące od miejsca urazu w dół. Są to przede wszystkim kończyny górne i kończyny dolne. Do urazu dochodzi najczęściej wskutek skoków do nieznanej wody na główkę, wypadków komunikacyjnych, upadków z wysokości oraz uprawiania sportów ekstremalnych. Według danych statystycznych zjawisko występowania urazów kręgosłupa i rdzenia kręgowego częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet oraz osób młodych między 16. a 30. rokiem życia. Uraz przeważnie obejmuje odcinek szyjny rdzenia oraz odcinek rdzenia na pograniczu piersiowo-lędźwiowym. Nieco rzadziej paraliż czterokończynowy może być konsekwencją nieleczonej osteoporozy bądź nowotworów.

Uraz rdzenia kręgowego

Mechanizm urazu rdzenia kręgowego prowadzący do tetraplegii może być następujący:

• zgięciowy – efekt urazu przekraczającego granicę fizjologicznego zakresu ruchu zgięcia. Konsekwencją jest rozerwanie wiązadeł międzykolcowych i nadkolcowych, a także naciągnięcie lub rozerwanie torebek stawów międzykręgowych. Może temu towarzyszyć uszkodzenie krążka międzykręgowego i złamanie przedniej części trzonu kręgu;
• wyprostny – siła działającego urazu działa od przodu kręgosłupa, doprowadzając w ten sposób do przeprostu w odcinku szyjnym. Pojawia się rozerwanie wiązadła podłużnego przedniego i uszkodzenie krążka międzykręgowego. Mechanizm wyprostny urazu szyjnego odcinka kręgosłupa jest jednym z częściej występujących urazów kręgosłupa;
• kompresyjny – rokuje najlepiej, ponieważ istnieje małe niebezpieczeństwo pierwotnego bądź wtórnego uszkodzenia rdzenia kręgowego.

Rozpoznanie mechanizmu urazu ma spore znaczenie diagnostyczne i terapeutyczne, choć znacznie ważniejsze jest zlokalizowanie poziomu urazu.

Poziom uszkodzenia rdzenia kręgowego

Do tetraplegii dochodzi wskutek uszkodzenia rdzenia kręgowego w odcinku:

• C1-C3 – pacjent zmaga się wówczas z paraliżem kończyn górnych i dolnych, zaś oddychanie uzależnione jest od respiratora. Możliwy do osiągnięcia stan funkcjonalny to jedynie ruchy zginania, prostowania i skrętu szyi;
• C4 – pacjent jest już niezależny od respiratora, jednak wciąż porażony zostaje tułów, kończyny górne i dolne. Spodziewany stan funkcjonalny, jaki może osiągnąć pacjent, to ruchy szyją i unoszenie łopatek;
• C5 – porażenie kończyn dolnych, tułowia.

Uszkodzenia poniżej C5 również skutkują porażeniem, jednak pacjent ma nieco większą swobodę ruchów – możliwy do osiągnięcia stan funkcjonalny obejmuje bowiem niewielkie ruchy kończyn górnych, w tym rąk.

Tetraplegia – diagnostyka

Diagnostyka tetraplegii opiera się na podstawie występujących objawów oraz badań obrazowych odcinka szyjnego rdzenia kręgowego. Potwierdzenie naruszenia rdzenia świadczy o nieodwracalnym paraliżu. Jednocześnie należy przeprowadzić u takiego pacjenta testy funkcjonalne oraz neurologiczne.

Tetraplegia – leczenie

Nie ma sposobów na wyleczenie tetraplegii. Aby poprawić jakość życia pacjenta, wymagana jest stała, codzienna rehabilitacja prowadzona już do końca życia. Ma ona na celu spowalnianie zaników mięśniowych, przeciwdziałanie zakrzepom, zaburzeniom oddechu i odleżynom, utrzymywanie możliwie dużego zakresu ruchomości w stawach. Podstawą rehabilitacji są ćwiczenia bierne i czynno-bierne w zależności od poziomu uszkodzenia rdzenia kręgowego. Pacjent (a nierzadko także jego najbliższa rodzina) wymaga ponadto opieki psychoterapeutycznej lub psychiatrycznej, aby pogodzić się ze swoim stanem zdrowia.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Pietkun K., Simińska J., Stępowska J., Dejewska J., Lewandowska A., Porzych P., Nowacka K., Beuth W., Pielęgnacja i usprawnianie osób z paraplegią i teraplegią, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.
2. Fridén J., Gohritz A., Tetraplegia Management Update, The Journal Of Hand Surgery, 40/2015.
3. Kozubski W., Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.