Hemiplegia

Hemiplegia (inaczej: porażenie połowicze) dotyczy zniesienia zdolności wykonywania ruchów w jednej połowie ciała – lewej (lewa kończyna górna i lewa kończyna dolna) bądź prawej (prawa kończyna górna i prawa kończyna dolna). Diagnostyką i leczeniem tego problemu zajmuje się lekarz neurolog.

Hemiplegia – przyczyny

Jedną z najczęstszych przyczyn hemiplegii jest dziecięce porażenie mózgowe. To choroba powstająca w konsekwencji uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego we wczesnym okresie jego rozwoju. Do uszkodzeń może dojść zarówno w łonie matki, jak i w okresie okołoporodowym – kluczowym czynnikiem ryzyka jest niedotlenienie okołoporodowe. Postać mózgowego porażenia dziecięcego zwana obustronnym porażeniem połowiczym wiąże się z przedporodowym uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego i to właśnie ona należy do najczęstszych. Do innych patologicznych przyczyn hemiplegii zaliczamy:

• guzy mózgu;
• udar mózgu;
• infekcje mózgu lub innych struktur ośrodkowego układu nerwowego;
• choroby neurozwyrodnieniowe ze stwardnieniem rozsianym na czele.

Mózg każdego człowieka składa się z 2 półkul, z których każda odpowiada za ruchy po przeciwnej stronie ciała. Oznacza to, że lewa półkula mózgu kontroluje ruchy po prawej stronie ciała i odwrotnie. Dlatego możliwą przyczyną prawostronnej hemiplegii jest udar lub uszkodzenie lewej półkuli mózgu i odwrotnie – uszkodzenia zlokalizowane w prawej półkuli mózgu mogą skutkować hemiplegią lewostronną. Chociaż hemiplegia jest najczęściej spowodowana uszkodzeniem mózgu, to jednak sporadycznie może wystąpić także po urazie rdzenia kręgowego. W przeciwieństwie do mózgu każda strona rdzenia kręgowego kontroluje ruchy po tej samej stronie ciała. Jeśli więc urazowi podlegać będzie prawa strona rdzenia kręgowego (rzadki stan znany jako zespół Brown-Sequarda), może rozwinąć się prawostronny niedowład połowiczy.

Hemiplegia – jak wygląda?

Hemiplegia odnosi się do jednej strony ciała. Oznacza to, że w tym samym czasie porażeniu ulega lewa kończyna górna i dolna, bądź odwrotnie – prawa kończyna górna i dolna. Oprócz tego przeważnie obserwuje się porażenie mięśni twarzy, szyi i korpusu po tej samej stronie. W efekcie tego pacjent zmaga się z następującymi problemami:

• zaburzenia równowagi i chodu;
• wady postawy;
• brak koordynacji ruchowej;
• osłabienie siły mięśniowej i przykurcze mięśniowe po porażonej stronie ciała;
• deficyty neurologiczne po porażonej stronie ciała, w tym również spastyczność;
• nieprawidłowe napięcie mięśniowe;
• trudności w przełykaniu śliny i kęsów pokarmowych;
• wzmożona męczliwość.

Mogą temu towarzyszyć inne objawy w zależności od tego, która część mózgu została uszkodzona. Przykładowo w lewej półkuli mózgu lokalizuje się m.in. ośrodek językowy, zwany obszarem Broca i obszarem Wernickego. Właśnie dlatego uszkodzenie lewej półkuli zwykle prowadzi do trudności w tworzeniu i interpretacji języka. Prawostronna hemiplegia może występować również obok innych zaburzeń mowy, takich jak apraksja mowy lub dyzartria.

Hemiplegia – diagnostyka

Hemiplegię łatwo jest zdiagnozować. Wystarczy zbadać zdolności poruszania się pacjenta oraz wykonywania przez niego czynności manualnych. Spore znaczenie ma też test przekraczania linii środkowej ciała. Jednocześnie należy ocenić siłę mięśniową wg skali Lovetta oraz zakres ruchomości. Ocena koordynacji i równowagi może wiele powiedzieć o stanie układu nerwowego. Chcąc odnaleźć przyczynę hemiplegii w przypadku dzieci, przeważnie wykonuje się diagnostykę w kierunku mózgowego porażenia dziecięcego, czym zajmuje się lekarz neurolog. Odbywa się ona głównie na podstawie występujących objawów. Pod uwagę wziąć należy również inne możliwe wrodzone zespoły neurologiczne.

U pacjentów starszych, którzy doznali urazu mózgu lub rdzenia kręgowego, złotym standardem diagnostycznym wciąż pozostaje rezonans magnetyczny mózgu (lub rdzenia), nieco rzadziej wykonuje się zaś jego tomografię komputerową. Niektórzy neurolodzy zlecają wykonanie EMG i EEG.

Hemiplegia – fizjoterapia

W leczeniu hemiplegii ogromne znaczenie ma rehabilitacja ruchowa. Bazą są indywidualnie dobrane ćwiczenia, które muszą być wykonywane nawet kilkukrotnie w ciągu dnia, a także terapia manualna i metody specjalne, zwłaszcza NDT-Bobath oraz PNF. Uzupełnienie stanowi kinesiotaping, rehabilitacja w wodzie oraz zabiegi fizykalne, które zazwyczaj robi się przed ćwiczeniami, aby przygotować mięśnie do wysiłku.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Kułak P., Gościk E., Maciorkowska E., Śmigielska-Kuzia J., Mózgowe porażenie dziecięce – obraz kliniczny.
2. Kozubski W., Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.
3. Nowotny J., Czupryna K., Domagalska M., Aktualne podejście do rehabilitacji dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym, Neurologia Dziecięca, 18/2009