Haptoglobina to białko ostrej fazy produkowane w wątrobie, którego główną rolą jest wychwytywanie wolnej hemoglobiny we krwi. Stanowi marker przydatny w diagnostyce i ocenie niedokrwistości hemolitycznej.
Haptoglobina – funkcje
Haptoglobina jest glikoproteiną o strukturze tetramerycznej. Zbudowana jest z dwóch łańcuchów alfa (lekkich) oraz dwóch łańcuchów beta (ciężkich). Łańcuchy alfa łączą się ze sobą mostkami dwusiarczkowymi. Cukry stanowią do 20% cząsteczki, z czego terminalnie zlokalizowany kwas sjalowy stanowi 5%.
Jakie są zatem funkcje tego białka? Znajdująca się w erytrocytach hemoglobina odpowiada za wiązanie cząsteczek tlenu i transportowanie go po organizmie, dostarczając w miejsca zapotrzebowania. Jest jednak związkiem wysoce reaktywnym w zakresie utleniania i redukcji. Tak długo, jak znajduje się we wnętrzu cząsteczki, jej działanie pozostaje pod kontrolą i ogranicza się głównie do przyłączania i oddawania cząsteczek tlenu. Gdy jednak nastąpi uwolnienie hemoglobiny w konsekwencji rozpadu erytrocytu, hemoglobina aktywność kieruje w stronę wszystkich napotkanych cząstek i komórek. Może to wywoływać ich agresywne utlenianie i redukcję, co jest niebezpieczne dla organizmu. Wzrasta choćby ryzyko mutacji i zmian nowotworowych. Zadaniem haptoglobiny w takiej sytuacji jest szybkie wychwytywanie i inaktywowanie uwolnionej hemoglobiny, aby nie zdążyła wyrządzić większych szkód.
To jednak nie wszystko. Haptoglobiny wychwycą uwolnione z hemoglobiny żelazo, co pozwala na ograniczenie jego strat i ponowne wykorzystanie przez organizm. Jak wiadomo, żelazo jest jednym z najistotniejszych pierwiastków chemicznych w organizmie człowieka. Zwłaszcza w kontekście zdrowia układu sercowo-naczyniowego.
Haptoglobina – badanie
Haptoglobina jest dość późnym markerem stanu zapalnego, ponieważ niemal 3-krotny wzrost jej stężenia następuje dopiero po tygodniu od rozwoju zapalenia, zaś powrót do stężenia wyjściowego rozpoczyna się po 2-4 tygodniach od ustania przyczyny. Z klinicznego punku widzenia jest natomiast czułym markerem hemolizy (rozpadu erytrocytów). Wynika to z jej podstawowej funkcji, czyli zapobiegania utracie żelaza wraz z moczem. Haptoglobina wychwytuje i nieodwracalnie wiąże wolną hemoglobinę z krwi, przy czym powstały kompleks nie ulega przesączaniu kłębuszkowemu. Podlega fagocytozie i metabolizowaniu w układzie siateczkowo-śródbłonkowym wątroby.
Przy nieprawidłowym czasie życia krwinek czerwonych stężenie haptoglobiny w surowicy jest niewielkie, ale wystarczające do eliminacji prawidłowych, małych stężeń hemoglobiny. Przy nasileniu hemolizy ilość haptoglobiny ulega chwilowemu obniżeniu w związku ze zużyciem przekraczającym produkcję. Wskazaniami do badania haptoglobiny są:
- bladość skóry;
- gorączka;
- senność;
- dezorientacja;
- wzmożona męczliwość;
- ciemne zabarwienie moczu;
- żółtaczka.
Podwyższony poziom haptoglobiny może pojawić się w przebiegu chorób nowotworowych, przewlekłych infekcji, urazów, a nawet w pierwszej fazie zawału serca. Z kolei obniżony poziom haptoglobiny ma miejsce przy stosowaniu niektórych leków, a także przy uszkodzeniu wątroby. Oznaczenie stężenia haptoglobiny wykorzystuje się najczęściej w wykrywaniu i ocenie niedokrwistości hemolitycznej. Nie trzeba specjalnie przygotowywać się do badania, wystarczy stawić się do punktu pobrań krwi na czczo, najlepiej przed godziną 12:00.
Haptoglobina – norma
Prawidłowe stężenie haptoglobiny we krwi zdrowej osoby dorosłej powinno znajdować się w przedziale 70-150 mg/dl. Najlepiej podczas interpretacji wzorować się zakresami referencyjnymi podanymi przy wynikach. Mogą być one różne w zależności od laboratorium. Ciekawostką jest, że po urodzeniu noworodki mają zerowy poziom haptoglobiny, która stopniowo wzrasta i do 6. miesiąca osiąga poziomy typowe dla osoby dorosłej.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Solnica B., Dembińska-Kieć A., Naskalski J., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2022.
Zostaw komentarz