Aktualizacja: 4 marca 2024
Języczek podniebienny (łac. uvula), nazywany często także języczkiem gardłowym, zlokalizowany jest w jamie ustnej każdego człowieka. Pełni istotną funkcję, m.in. wspiera mowę i działa ochronnie przeciwko patogenom. Niestety bardzo często ulega rozmaitym patologiom, od infekcji, do przerostu czy nawet nowotworów.
Spis treści
Języczek podniebienny – budowa
Mianem języczka podniebiennego określa się stożkowaty wyrostek zlokalizowany na podniebieniu miękkim w pobliżu linii gardła. Znajduje się dokładnie między fałdami błony śluzowej. U większości ludzi zwisa ku dołowi, niemal dotykając nasady języka, ale podczas przełykania kęsów pokarmowych lub śliny ustawia się poziomo ku tylnej ścianie gardła. Języczek podniebienny zbudowany jest z tkanki łącznej i mięśniówki, które wspólnie tworzą mięsień języczka. Ponadto w budowie wyszczególnić można grudki chłonne i śluzowe gruczoły podniebienne.
Języczek podniebienny – fizjologia
Część podniebienia miękkiego wraz z języczkiem podniebiennym jest ruchoma, w związku z czym z łatwością zmienia swoje położenie w zależności od wykonywanej czynności. Podczas spoczynku zwisa ku dołowi, natomiast przy przełykaniu kęsów pokarmowych ustawia się poziomo. Mięsień języczka służy do unoszenia i skracania podniebienia miękkiego. W warunkach fizjologicznych języczek podniebienny powinien być różowy i nieobrzęknięty.
Języczek podniebienny – funkcje
Języczek podniebienny spełnia kilka funkcji. Jest narządem uczestniczącym w tworzeniu się mowy, ponieważ zamyka połączenie między częścią ustną a nosową gardła, chroniąc przed powstawaniem tzw. rezonansu nosowego. Wspomaga przełykanie kęsów pokarmowych, a zlokalizowane w jego obrębie grudki chłonne uczestniczą w reakcjach obronnych organizmu, zwłaszcza przeciwko patogennym wirusom, choć nie tylko. Struktura ta produkuje śluz, przez co przeciwdziała suchości gardła.
Zobacz również: Suchość w ustach.
Powiększony języczek podniebienny
Powiększony, czyli opuchnięty języczek podniebienny znacznie utrudnia oddychanie i sprawia, że przełykanie kęsów pokarmowych czy śliny staje się bolesne. Zwłaszcza jeśli towarzyszy temu stan zapalny. Innymi objawami powiększonego języczka podniebiennego są:
- chrapanie;
- epizody nocnego bezdechu sennego;
- ból gardła;
- upośledzenie mowy.
Najczęściej przyczyną powiększenia tej struktury jest infekcja wirusowa, nieco rzadziej infekcja bakteryjna. Ma to jednak charakter przejściowy – języczek w większości przypadków wraca do swojego pierwotnego wymiaru po ustąpieniu infekcji. Do jego powiększenia może dojść także wskutek ekspozycji na czynniki drażniące, np. alkohol, bardzo mocną kawę, częste wymioty (np. w przebiegu bulimii, zaburzeń trawienia, grypy żołądkowej). Silna opuchlizna wręcz uniemożliwiająca zaczerpnięcie głębokiego oddechu bywa konsekwencją alergii pokarmowej i alergii wziewnej – wówczas jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia i wymaga pilnej interwencji medycznej.
Skrócenie języczka podniebiennego
Skrócenie języczka podniebiennego jest zabiegiem nazywanym uvuloplastyką. Polega na wycięciu nadmiaru tkanek podniebienia miękkiego oraz resekcji końcówki języczka podniebiennego. Współcześnie wykonuje się go przeważnie przy użyciu fal radiowych lub lasera, co zmniejsza inwazyjność i przyspiesza gojenie się ran. Celem uvuloplastyki jest zwiększenie przestrzeni gardła środkowego. Wykonuje się ją w znieczuleniu ogólnym, a lekarzem kierującym na zabieg jest zwykle otorynolaryngolog.
Rozszczep języczka podniebiennego
Izolowane rozszczepienie języczka podniebiennego występuje u około 1% populacji bez żadnych towarzyszących objawów dysfunkcji podniebienno-gardłowej. Samo w sobie nie stanowi o rozpoznaniu rozszczepu podśluzówkowego podniebienia, chociaż niewątpliwie wymaga szczegółowego postępowania diagnostycznego w celu jego wykluczenia. Obie dolegliwości przeważnie występują jednocześnie.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Neville B., Damm D., Allen C., Chi A., Atlas chorób jamy ustnej i obszaru szczękowo-twarzowego, Wydawnictwo Urban & Partner, Wroclaw 2021.
- Hortis-Dzierzbicka M., Rozszczep podśluzówkowy podniebienia. Rozpoznawanie i leczenie, Polskie Towarzystwo Logopedyczne, 10/2020.
- Kurlej W., Gworys B., Burdan F., Anatomia dla stomatologów, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2011.
Zostaw komentarz