Blaszki cholesterolowe (inaczej: blaszki miażdżycowe) to złogi odkładające się na wewnętrznej powierzchni ścian naczyń krwionośnych, a więc w ich świetle. Wraz z upływem czasu mogą rosnąć (odkładają się na nich kolejne warstwy), znacznie blokując przepływ krwi. To z kolei stanowi nawet bezpośrednie zagrożenie zdrowia. Tworzenie się blaszek cholesterolowych ma miejsce w przebiegu choroby zwanej miażdżycą. Jej diagnostyką i leczeniem zajmuje się kardiolog.
Spis treści
Blaszki cholesterolowe – jak powstają?
Blaszki cholesterolowe powstaje w przebiegu miażdżycy – choroby kardiologicznej dotyczącej naczyń krwionośnych, której podłożem jest proces immunologiczno-zapalny. Jej przyczyny nie są do końca znane, wyszczególniono jednak jej kluczowe czynniki ryzyka, do których należą:
- otyłość;
- palenie papierosów;
- brak aktywności fizycznej;
- nadciśnienie tętnicze;
- cukrzyca;
- wysoki poziom cholesterolu LDL;
- dieta bogata w cukry proste i tłuszcze nasycone;
- stres i podwyższony poziom wolnych rodników tlenowych;
- nadużywanie alkoholu.
Podstawową rolę w rozwoju zmian miażdżycowych prawdopodobnie odgrywa głównie dysfunkcja śródbłonka naczyń. Współcześnie wiadomo, że czynnikami rozpoczynającymi proces aterogenezy są infekcje bakteryjne i infekcje wirusowe, wywołane głównie przez: Helicobacter pylori, Chlamydia pneumoniae, herpeswirusy, cytomegalowirusy, mykobakterie. Bardzo dokładnie poznane uczestnictwo w powstawaniu blaszek cholesterolowych w tętnicach ma kumulacja lipidów w obrębie błony wewnętrznej naczyń, co w efekcie wywołuje wzmożoną przepuszczalność śródbłonka. Prowadzi to do modyfikacji lipidów, migracji i proliferacji miocytów oraz komórek zapalnych krwi (limfocytów T, makrofagów), jak również produkcji prozapalnych cytokin.
Wraz z upływem lat, jeśli dana osoba stale narażana jest na czynniki ryzyka, tworzą się blaszki o przewadze włókien łącznotkankowych nad związkami lipidowymi. Między nimi wykrystalizowuje się cholesterol. W ostateczności dochodzi do uformowania czapki włóknistej, zbudowanej z kolagenu typu I i III. Struktura blaszek miażdżycowych jest stabilna, a tworzą się one mniej więcej przez 20-30 lat. Przyrost blaszki odbywa się w kierunku do światła naczynia, stopniowo prowadząc do jego zwężenia, co powoduje zaburzenia przepływu krwi.
Blaszki cholesterolowe – jak się objawiają?
Miażdżyca obejmuje cały układ tętniczy – jego duże i średnie naczynia. Jeśli blaszka cholesterolowa jest niestabilna, staje się jednocześnie wysoce podatna na pęknięcia. Pęknięcie to inicjuje tworzenie się zakrzepu przyściennego, który następnie zamyka światło tętnicy. W tym miejscu dochodzi do niedomogi krążenia, czego konsekwencją jest ostre niedokrwienie tkanki, zaopatrywanej przez daną tętnicę. Może dojść do wystąpienia zawału serca, udaru mózgu, niedokrwienia kończyn, a nawet ich martwicy.
Obraz kliniczny miażdżycy stabilnej może być różny w zależności od tego, w których naczyniach gromadą się złogi. Jeśli znajdują się w światłach naczyń kończyn dolnych, typowymi objawami są częste skurcze mięśni, bóle łydek i stóp. Skóra jest przeważnie blada i zimna, a dolegliwości zwiększają się podczas aktywności i ustępują w spoczynku. Miażdżyca tętnic brzusznych manifestuje się zaś np. bólem brzucha po posiłku.
Blaszki cholesterolowe – diagnostyka i leczenie
Obecność blaszek cholesterolowych można potwierdzić na podstawie badania USG Doppler. Umożliwia ono ocenę przepływu krwi przez dane naczynie krwionośne. Jeśli konieczna jest jeszcze dokładniejsza diagnostyka, pacjenta kieruje się na angiografię.
Podstawą leczenia jest modyfikacja stylu życia, z prawidłowym odżywianiem się na czele. Pacjentowi rekomenduje się stosowanie diety z niską zawartością soli i cholesterolu, spożywanie tłuszczy jednonienasyconych lub wielonienasyconych oraz owoców, warzyw, warzyw strączkowych, ryb i olejów roślinnych (głównie z rodziny Omega 3). Diabetycy powinni unikać cukrów prostych i dwucukrów, a spożywać zwiększoną ilość produktów pełnoziarnistych, orzechów i nasion roślin strączkowych w celu obniżenia stężenia glukozy w surowicy krwi. Duży wpływ na przebieg procesów miażdżycowych ma utrzymanie prawidłowych wartości ciśnienia tętniczego. Systematyczna aktywność fizyczna, rzucenie palenia papierosów, normalizacja masy ciała są równie ważne. Chory z miażdżycą musi regularnie uczęszczać na badania kontrolne.
Leczenie farmakologiczne w przypadku pojawienia się blaszek cholesterolowych polega na przyjmowaniu leków rozszerzających światło zwężonych naczyń, usprawnieniu przemiany lipidów oraz profilaktyce powstawania zakrzepów. Do metod chirurgicznych należą natomiast: by-passy, balonikowanie, plastyka endowaskularna oraz endarterektomia.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Jóźwicka M., Głąbiński A., Patogeneza rozwoju blaszki miażdżycowej w tętnicach szyjnych, Aktualności Neurologiczne, 11/2011.
- Berek K., Bobiński R., Miażdżyca – choroba wieloczynnikowa, Problemy Pielęgniarstwa, 17/2009.
- Jarząbek K., Sobczyk A., Sobczyk W., Łabuzek K., Belowski D., Gabryel B., Koncepcja niestabilnej blaszki miażdżycowej i farmakologiczne strategie terapeutyczne, Chirurgia Polska, 17/2015.
- Beręsewicz A., Patofizjologia miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca, Warszawa 2011.
Zostaw komentarz