Endometrioza

Endometrioza to powszechna choroba dotykająca nawet do 10% kobiet w wieku rozrodczym. W istotny sposób ogranicza płodność i satysfakcję z życia seksualnego, prowadząc do wystąpienia szeregu dolegliwości niepochodzących ze strony układu moczowo-płciowego. Obraz kliniczny zależy głównie od tego, gdzie zlokalizują się ogniska endometriozy. Przyczyny nie są znane, a leczenie ma charakter głównie objawowy.

Endometrioza – co to jest?

Endometrioza definiowana jest jako obecność błony śluzowej macicy (tzw. endometrium) wraz ze zrębem poza pierwotnym miejscem lokalizacji (jamą macicy). Zazwyczaj ogniska endometrium lokalizują się na:

• otrzewnej zatoki Douglasa i załamka pęcherzowo-macicznego;
• jajnikach;
• więzadłach krzyżowo-macicznych;
• macicy;
• przegrodzie odbytniczo-pochwowej;
• jajowodach.

Sporym problemem medycznym są jednak także miejsca odległe, np. blizna po cięciu cesarskim, jelita, płuca, a nawet mózg. Ogniska endometriozy przybierają postać białych, czerwonych, niebieskich, brązowawych lub czarnych guzków. Zabarwienie jest spowodowane dotkankowym krwawieniem i odkładaniem złogów hemosyderyny. Endometrioza jest chorobą przewlekłą, leczoną i diagnozowaną przez ginekologa.

Endometrioza – objawy

Choć zdarzają się przypadki endometriozy bezobjawowej, przeważnie choroba wiąże się z występowaniem przykrych dolegliwości, które w wielu przypadkach nie są z nią wiązane. W przebiegu endometriozy mogą wystąpić:

• okresowe bóle podbrzusza i przewlekły ból w obrębie miednicy mniejszej;
• niezwykle bolesne miesiączkowanie;
• dyspareunia;
• trudności z zajściem w ciążę;
• krwawienie podczas mikcji lub oddawania stolca;
• ból promieniujący do uda.

Dodatkowo u kobiet z endometriozą obserwuje się objawy dodatkowe, zależne głównie od lokalizacji ognisk endometrialnych. Takimi objawami mogą być np. zaburzenia trawienia i bóle brzucha (przypominające chorobę Leśniowskiego-Crohna), wahania nastroju, chroniczne zmęczenie czy nawet duszności i problemy z oddychaniem.

Endometrioza – przyczyny

Przyczyny endometriozy nie zostały poznane, choć wymienia się szereg teorii na ten temat. Wśród nich znajdują się m.in.: nieprawidłowości układu immunologicznego, czynniki genetyczne i środowiskowe. Teoria implantacji Sampsona oparta na wstecznym przepływie krwi menstruacyjnej z komórkami endometrium przez jajowody i implantacji w jamie otrzewnowej opisuje się jako jedną z kluczowych hipotez. Mimo tego wzbudza wiele kontrowersji i sprzeczności, ponieważ wsteczny przepływ krwi występuje u niemal wszystkich miesiączkujących kobiet, natomiast endometrioza rozwija się zaledwie u 10% z nich.

Endometrioza a płodność

Mając na uwadze mało typowe objawy endometriozy oraz brak skutecznych metod diagnostyki nieinwazyjnej, rozpoznanie choroby opóźnia się średnio o 6–8 lat od wystąpienia pierwszych dolegliwości. To z kolei ma związek z częstszym występowaniem niepłodności u kobiet, która wiąże się ze zmianami anatomii miednicy oraz nieprawidłowym mikrośrodowiskiem w obrębie jajowodów i miednicy mniejszej. Upośledzeniu ulega rozwój komórek jajowych, rozwój zarodka oraz jego implantacja, co dotyczy nawet łagodnych postaci omawianej choroby. Nie oznacza to absolutnie, że kobiety z endometriozą zostają bezpłodne i nie mogą zajść w ciążę. Jest to po prostu utrudnione.

Endometrioza – diagnostyka

Złotym standardem w diagnostyce endometriozy jest laparoskopia z badaniem histopatologicznym. Uzupełnienie rozpoznania stanowi natomiast USG, pomocne zwłaszcza przy ocenie obecności torbieli endometrialnych jajnika oraz wad wrodzonych narządu rodnego. Chcąc ocenić rozległość zaawansowanego, wieloogniskowego procesu chorobowego, a w szczególności endometriozy pozaotrzewnowej, wykorzystuje się rezonans magnetyczny. W diagnostyce różnicowej należy wykluczyć zapalenie przydatków, guzy przydatków, zapalenie wyrostka robaczkowego, schorzenia układu moczowego i żołądkowo-jelitowe oraz przyczyny psychiatryczne. Kobieta powinna przejść szczegółową kontrolę ginekologiczną.

Endometrioza – leczenie

Celem leczenia endometriozy jest złagodzenie, następnie zaś całkowite wyeliminowanie dolegliwości bólowych. Stwierdzone podczas laparoskopii ogniska endometriozy należy zniszczyć drogą elektrokoagulacji prądem bipolarnym lub wyciąć chirurgicznie. Torbiele endometrialne niepoddające się leczeniu zachowawczemu należy usunąć w trakcie laparoskopii. Najlepsze efekty uzyskuje się, łącząc techniki chirurgiczne z farmakologicznymi. W odniesieniu do farmakoterapii pacjentce można przepisać NLPZ, preparaty estrogenowo-progestagenowe bądź klasyczne progestageny.

W leczeniu endometriozy bardzo ważna jest fizjoterapia uroginekologiczna, która pozwala zrozumieć swoje ciało, świadomie wzmocnić i rozluźnić mięśnie dna miednicy, a tym samym złagodzić szereg dolegliwości bólowych związanych z omawianą chorobą. Kluczowym elementem fizjoterapii są różnego rodzaju ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne.

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szyłło K., Górski J., Endometrioza – rozpoznanie, leczenie według współczesnych rekomendacji, Przegląd Menopauzalny, 6/2011.
2. Zawisza A., Degowska M., Nasierowska-Guttmejer A., Durlik M., Rydzewska G., Endometrioza – czy może przybrać maskę choroby Leśniowskiego-Crohna? Opis przypadku, Przegląd Gastroenterologiczny, 1/2006.
3. Kwiatkowski P., Gładysz K., Szydłowska J., Żuchnik O., Król O., Kuczyńska B., Czelej M., Kłos A., Gieroba K., Szydłowski M., Endometrioza – Patogeneza, diagnostyka i leczenie, Journal of Education, Health and Sport, 13/2023.
4. Drews K., Barlik M., Łukaszewski T., Leczenie zachowawcze endometriozy – praca poglądowa, Ginekologia Polska, 83/2012.