Cystoskopia

Aktualizacja: 13 lutego 2024

Cystoskopia (inaczej: wziernikowanie pęcherza moczowego) jest prostym badaniem diagnostycznym, najczęściej wykonywanym przy krwiomoczu. Podczas niego istnieje możliwość pobrana wycinków do badań histopatologicznych. Należy do grona badań endoskopowych.

Cystoskopia – na czym polega

Badanie cystoskopowe odbywa się w znieczuleniu dożylnym, dotchawiczym lub przewodowym. W wielu placówkach przyjmuje się jednak, że u kobiet przeprowadza się je w znieczuleniu miejscowym, u mężczyzn zaś – ogólnym. Pacjent znajduje się w pozycji ginekologicznej, zaś pęcherz moczowy wypełnia się jałowym płynem irygacyjnym o izotoniczności osocza (5% glukoza). Podczas wprowadzania cystoskopu lekarz jest w stanie ustalić, czy są widoczne bezobjawowe zmiany patologiczne cewki moczowej.

Oglądanie pęcherza moczowego rozpoczyna się od trójkąta pęcherzowego (tzw. trójkąt Leytauda), oceniając jego kształt, symetrię i wyścielającą go błonę śluzową. W dalszej kolejności ogląda się ujścia moczowodowe, na końcu zaś – szczyt pęcherza moczowego. Cystoskopia pozwala również przeanalizować pojemność pęcherza moczowego i zdolność do jego obkurczania się. Każde cewnikowanie oraz wprowadzanie cystoskopu powinno być wykonane z zastosowaniem leków odkażających drogi moczowe.

Choć samo badanie od momentu wprowadzenia cystoskopu do cewki moczowej trwa średnio około 5 minut, czas pobytu w gabinecie wynosi 30-40 minut. Obejmuje on również przygotowanie pacjenta, podanie znieczulenia, udzielenie wskazówek i zaleceń pozabiegowych, a w niektórych przypadkach pobranie biopsji.

Cystoskopia – wskazania

Wskazaniami do przeprowadzenia cystoskopii są:

• częste zakażenia układu moczowego, wskazujące głównie na infekcje pęcherza moczowego lub moczowodów;
• krwiomocz;
• przetoka moczowa;
• podejrzenie: kamicy pęcherza, gruźlicy pęcherza, uszkodzenia pęcherza, nowotworu pęcherza moczowego, śródmiąższowego zapalenia pęcherza moczowego;
• wady rozwojowe dolnych dróg moczowych (np. moczowody dodatkowe, wsteczny odpływ moczu, uchyłki pęcherza);
• konieczność diagnostyki ciał obcych w pęcherzu moczowym.

Na cystoskopię pacjenta kieruje najczęściej lekarz urolog. Aby móc wykonać badanie w ramach NFZ, należy posiadać stosowne skierowanie.

Co wykazuje cystoskopia?

Podczas cystoskopii lekarz może zaobserwować szereg mniej lub bardziej niepokojących zmian. Przykładowo zmiany egzofityczne, o nierównych zarysach i wzmożonym unaczynieniu z dużym prawdopodobieństwem wskazują na brodawczaka lub nowotwór pęcherza moczowego. O takim rozpoznaniu świadczyć mogą także zmiany zapalne ogniskowe bądź rozlane na ścianie pęcherza moczowego, o zabarwieniu łososiowym. Może im towarzyszyć obrzęk i/lub pogrubienie błony wyścielającej pęcherz. Z kolei przy podejrzeniu śródmiąższowego zapalenia pęcherza moczowego zauważa się owrzodzenia na ścianach pęcherza.

Podsumowując, cystoskopia jest badaniem urologicznym pozwalającym ocenić stan cewki moczowej i całego pęcherza moczowego. W razie potrzeby lekarz może również pobrać wycinek do badania histopatologicznego, usuwać guzy oraz kruszyć kamienie. U mężczyzn w ten sposób ocenia się dodatkowo kondycję wzgórka nasiennego i gruczołu krokowego (prostaty).

Zalecenia po cystoskopii

Przez 2 dni po zabiegu pacjent może odczuwać parcie na pęcherz moczowy i pieczenie podczas mikcji. Może pojawić się też niewielka domieszka krwi w moczu. To naturalne objawy, które miną samoistnie. W tym czasie należy pić przynajmniej 2 l wody na dobę oraz przyjmować leki przeciwbakteryjne przepisane przez lekarza. Wystąpienie niepokojących objawów takich jak krew w moczu z domieszką skrzepów, zatrzymanie moczu, gorączka lub ból lędźwi, są wskazaniem do pilnej konsultacji urologicznej.

Zazwyczaj kilka godzin po zabiegu możliwy jest powrót do normalnej aktywności codziennej. Nie ma przeciwwskazań do podejmowania aktywności seksualnej, pacjent jest zdolny do wykonywania pracy zawodowej.

Cystoskopia – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniami do wykonania cystoskopii są:

• zwężenie cewki moczowej;
• ostre zapalenie gruczołu krokowego lub pęcherza moczowego;
• znaczne powiększenie gruczołu krokowego;
• uszkodzenie mechaniczne gruczołu krokowego;
• zawał serca przebyty w niedawnym czasie.

Pomimo obaw pacjentów cystoskopia jest badaniem bezpiecznym, obarczonym niskim ryzykiem powikłań.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Walentowicz M., Krzemiński D., Kopański Z., Liniarski M., Tabak J., Dyl S., Kilian T., Ptak W., Metody obrazowania stosowane w diagnostyce chorób układu moczowego związanych z krwiomoczem, Journal of Clinical Healthcare, 3/2017.
2. Nowotwór pęcherza moczowego, Raport opracowany przez: Polskie Towarzystwo Urologiczne, Konsultanta Krajowego w dziedzinie Urologii, Fundację Eksperci dla Zdrowia, Menedżer Zdrowia, 8-9/2018.