Tkanka tłuszczowa to rodzaj tkanki łącznej występujący w organizmie każdego człowieka, jednak w różnych proporcjach. Wyróżnia się białą i brązową tkankę tłuszczową. Należy zaznaczyć, że pełni ona znacznie więcej funkcji, niż tylko magazynowanie energii i ogrzewanie kluczowych narządów wewnętrznych. Jednakże jej nadmiar jest poważnym zagrożeniem zdrowia.
Tkanka tłuszczowa – budowa
Na strukturę tkanki tłuszczowej składają się głównie dojrzałe komórki tłuszczowe (adipocyty), zrąb łącznotkankowy, komórki podścieliska, naczynia krwionośne i limfatyczne, komórki układu immunologicznego i układu nerwowego oraz komórki macierzyste. Wszystkie elementy tej tkanki współdziałają ze sobą, co sprawia, że stanowi ona nie tylko magazyn energii, ale także swoisty narząd biorący udział w przemianach metabolicznych organizmu. Prawidłowo funkcjonująca tkanka tłuszczowa ulega ciągłej przebudowie, z zachowaniem równowagi między adipocytami młodymi i starymi. Można podsumować, że tkanka tłuszczowa jest odmianą tkanki łącznej, wykazującą heterogenność morfologiczną, lokalizacyjną, funkcjonalną i regulacyjną. Utworzona jest przede wszystkim przez adipocyty osadzone na kolagenowym szkielecie.
U człowieka (i innych ssaków) tkanka tłuszczowa występuje w 2 postaciach histologicznych:
- tkanka tłuszczowa biała – stanowi magazyn energii w formie triacylogliceroli. Składa się z adipocytów o średnicy 100-200 µm, wypełnionych pojedynczą kroplą tłuszczu, która może stanowić ponad 90% objętości komórki. Jest dobrze unaczyniona oraz unerwiona;
- tkanka tłuszczowa brunatna – występuje głównie u dzieci. W przypadku dorosłych zlokalizować ją można głównie na szyi oraz w okolicy międzyżebrowej, okołonerkowej i okołonadnerczowej. Adipocyty tutaj są znacznie mniejsze, ale wyróżniają się obecnością licznych dużych i sferycznych mitochondriów. Lipidy stanowią zaledwie do 50% objętości komórki i występują w postaci małych kropelek, co ułatwia ich szybki rozkład na potrzeby termogenezy.
Zawartość tkanki tłuszczowej u mężczyzn o prawidłowej masie ciała stanowi zależnie od wieku 9-18%, u kobiet jest większa i wynosi 14-28%. Warto zaznaczyć, że w przypadku mężczyzn miejscem największego odkładania się tkanki tłuszczowej jest przeważnie brzuch, zaś u kobiet – pośladki i uda.
Tkanka tłuszczowa – funkcje
Omawiając funkcje tkanki tłuszczowej w skrócie, należy wspomnieć o magazynowaniu kwasów tłuszczowych dla celów energetycznych, ochronie narządów wewnętrznych przed urazami mechanicznymi, izolacji termicznej, magazynowaniu i produkcji hormonów, białek, a nawet cytokin. Udowodniono, że w tkance tłuszczowej zachodzą m.in. reakcje:
- glikolizy;
- cyklu Krebsa;
- cyklu pentozowego;
- syntezy kwasów tłuszczowych i trójglicerydów (lipogenezy);
- rozkładu triglicerydów (lipolizy);
- utleniania kwasów tłuszczowych;
- syntezy białek.
Kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu jest zwłaszcza zachowanie równowagi między procesami lipolizy, lipogenezy oraz oksydacji kwasów tłuszczowych. Zaburzenia tej homeostazy mogą skutkować rozwojem otyłości, co jest uznane za chorobę cywilizacyjną XXI wieku, tuż obok cukrzycy. Tkanka tłuszczowa, jako aktywny narząd wydzielania wewnętrznego, wytwarza wiele białkowych związków biologicznie czynnych, zwanych adipokinami. Regulują one metabolizm komórkowy, angiogenezę, ciśnienie krwi, procesy immunologiczne i zapalne, utrzymują równowagę energetyczną, jak również odpowiadają za uczucie łaknienia i procesy związane z płodnością. Jedną z najważniejszych adipokin jest leptyna, która m.in. hamuje wydzielanie insuliny czy pobudza procesy immunologiczne.
Nadmiar tkanki tłuszczowej
Nadmiar tkanki tłuszczowej jest bardzo łatwo do zaobserwowania, ponieważ wpływa na wygląd całej sylwetki. Przeważnie wynika ze współczesnego trybu życia, a więc z długotrwałego siedzenia, braku aktywności fizycznej oraz nieodpowiedniej diety. Nadmiar tkanki tłuszczowej znacznie zwiększa ryzyko chorób metabolicznych i chorób sercowo-naczyniowych. Jest głównym czynnikiem ryzyka zawału serca, zakrzepicy, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2 i wielu innych. Dodatkowo negatywnie wpływa na stawy, które pod jej ciężarem stają się przeciążone. Prowadzi to do wczesnego rozwoju zmian zwyrodnieniowych. Nadmiar tkanki tłuszczowej przyczynia się do zaburzeń trawienia oraz do nasilania stanów zapalnych w organizmie, co z kolei może stanowić czynnik ryzyka chorób autoimmunologicznych.
Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalnyCzarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Skowrońska B., Fichna M., Fichna P., Rola tkanki tłuszczowej w układzie dokrewnym, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii, 3/2005.
- Furstenberg E., Lachowicz K., Stachoń M., Różne oblicza tkanki tłuszczowej i tłuszczu pokarmowego, Problemy Nauk Biologicznych, 3-4/2010.
- Murawska-Ciałowicz E., Tkanka tłuszczowa – charakterystyka morfologiczna i biochemiczna różnych depozytów, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 71/2017.
- Siemińska L., Tkanka tłuszczowa. Patofizjologia, rozmieszczenie, różnice płciowe oraz znaczenie w procesach zapalnych i nowotworowych, Endokrynologia Polska, 4/2007.
- Buczkowska M., Buczkowski K., Głogowska-Gruszka A., Duda S., Dyaczyński M., Nowak P., Tkanka tłuszczowa – budowa i funkcje, ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyki wybranych adipokin i ich wpływu na organizm, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 3/2019.
Zostaw komentarz