Patomorfolog

Aktualizacja: 11 października 2023

Patomorfolog to lekarz specjalista zajmujący się przede wszystkim badaniem pobranych od pacjentów materiałów biologicznych. Wykrywa w nich wszelkie nieprawidłowości i na tej podstawie diagnozuje stany chorobowe, zwłaszcza zmiany nowotworowe. To niezwykle ważna dziedzina medycyny, stanowiąca podstawę do wdrożenia efektywnego leczenia.

Patomorfologia – czym się zajmuje?

Patomorfologia to niezwykle ważna dziedzina medycyny zajmująca się rozpoznawaniem, klasyfikacją oraz prognozowaniem chorób na podstawie zmian morfologicznych w komórkach, tkankach i narządach. Zabezpiecza diagnostykę całego zakresu medycyny klinicznej (onkologicznej i nieonkologicznej). Jej rola jest jednak kluczowa zwłaszcza w wykrywaniu nowotworów. Rozległą i istotną z punktu widzenia medycyny częścią patomorfologii jest pobieranie biopsji i ich ocena na podstawie badań histopatologicznych.

Patomorfolog – kim jest?

Patomorfolog to lekarz specjalista zajmujący się wyżej opisaną patomorfologią. W trakcie kształcenia nabywa wiedzę i umiejętności z zakresu badań: pośmiertnego, cytologicznego, histopatologicznego oraz śródoperacyjnego, dzięki czemu może efektywnie i trafnie diagnozować próbki materiałów biologicznych pobranych od pacjenta. Kształcenie się na patomorfologa trwa łącznie 9 lat, w skład czego wchodzą 6-letnie studia lekarskie oraz 3-letnia specjalizacja. Patomorfolog jest lekarzem, który nie ma kontaktu z pacjentem. Pracuje w laboratorium, dokonując analizy próbek najczęściej przy użyciu mikroskopów medycznych.

Na czym polega badanie patomorfologiczne?

Badanie patomorfologiczne to ściśle określony zakres czynności, rozpoczynający się pobraniem materiału cytologicznego (aspirat, rozmaz, wymaz, płyny ustrojowe) lub materiału tkankowego (oligobioptat, wycinek, materiał operacyjny), celem wykonania badania mikroskopowego oraz, jeżeli jest to wymagane, również badań dodatkowych (np. immunohistochemicznych lub z zakresu technik biologii molekularnej). Czynności te kończą się ustaleniem rozpoznania patomorfologicznego. Po zakończeniu badania następuje archiwizacja materiału biologicznego i dokumentacji. Badanie można przedstawić w kilku krokach:

• zabezpieczenie materiału celem opisu makroskopowego oraz przygotowania do prawidłowego utrwalenia dużych materiałów (np. rozkrawanie, nacinanie);
• wykrawanie materiału;
• obróbka techniczna (tzw. przeprowadzanie) materiału, umożliwiająca zatopienie w parafinie;
• zatapianie w parafinie w celu wykonania bloczka parafinowego;
• krojenie lub przygotowywanie skrawków parafinowych do dalszych etapów badania patomorfologicznego;
• barwienie preparatów;
• przygotowanie preparatów zgodnie z opisem makroskopowym i przekazanie preparatów do oceny mikroskopowej.

Po szczegółowej ocenie mikroskopowej specjalista dokonuje szczegółowego opisu wyników, który obejmuje m.in. opis wszystkich zmian z podaniem ich liczby i wielkości oraz opis marginesów chirurgicznych (jeśli dotyczy).

Badanie patomorfologiczne – wskazania

Podstawowym wskazaniem do wykonania badań histopatologicznych jest podejrzenie nowotworu. Materiał biologiczny pobiera się podczas biopsji. Przykładowo od pacjenta z podejrzeniem onkologicznych pieprzyków wykonuje się ich chirurgiczne usunięcie, a następnie odesłanie do badań, aby potwierdzić lub wykluczyć to podejrzenie. Jeśli będzie ono potwierdzone, lekarz będzie mógł wdrożyć wczesne leczenie onkologiczne. Z kolei od pacjenta z podejrzeniem raka jelita grubego pobrać można wycinek tego narządu podczas diagnostycznej kolonoskopii, aby następnie odesłać go do badań patomorfologicznych.

Wskazaniem do wykonania badań patomorfologicznych jest również zgon pacjenta z przyczyn niewyjaśnionych. Wówczas badania mają na celu określenie, czy przyczyną śmierci nie był nowotwór lub inna choroba manifestująca się zmianami tkankowymi.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Gniadek L., Diagnostyka patomorfologiczna w systemie ochrony zdrowia, Kontrola Państwowa, 2021.
2. Małecka-Tendera E., Olszanecka-Glinianowicz M., Chudek J., Patofizjologia kliniczna, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2023.
3. Program Akredytacji jednostki diagnostycznej patomorfologicznej, Kraków 2021.