Aktualizacja: 14 lipca 2023
Balneologia jest jedną z najstarszych i najlepiej poznanych dziedzin medycyny uzdrowiskowej. Zajmuje się badaniem i wykorzystaniem leczniczych właściwości wód podziemnych, borowin i innych surowców pochodzenia naturalnego. Tego typu zabiegi są współcześnie powszechnie wykorzystywane w uzdrowiskach na całym świecie.
Balneologia – czym się zajmuje?
Balneologia zajmuje się wykorzystaniem naturalnych czynników w leczeniu rozmaitych problemów zdrowotnych. Takimi czynnikami są przede wszystkim wody lecznicze, cechy klimatu i peloidy.
Wody lecznicze
Mogą być stosowane do przygotowywania kąpieli, półkąpieli, natrysków, nasiadówek, jak również można je spożywać. Nie mogą zawierać w składzie żadnych toksyn ani mieć cech zakażenia drobnoustrojami. Co najważniejsze jednak, muszą mieć udowodnione działanie terapeutyczne. Sporą popularnością cieszą się zdrojowe wody mineralne, zawierające ponad 1 g składników mineralnych na 1 l wody. Wśród wód leczniczych wymienia się również: fluorkowe, borowe, krzemowe, siarczkowe, jodkowe i inne.
Kąpiele w wodach leczniczych to zabiegi z zakresu balneoterapii, natomiast kąpiele w wodach gospodarczych zalicza się do zabiegów z zakresu hydroterapii (fizykoterapia). Do najczęściej praktykowanych kąpieli zaliczamy:
- kąpiele solankowe – stężenie chlorku sodu w wodzie przekracza 1,5%. Korzyści odnosi się zwłaszcza u pacjentów ortopedycznych, reumatologicznych i neurologicznych;
- kąpiele kwasowęglowe – w 1 l wody znajduje się przynajmniej 400 mg dwutlenku węgla. Do wskazań zaliczamy m.in. choroby reumatyczne, nadciśnienie tętnicze, przeciążenia narządu ruchu, chorobę Raynauda, miażdżycę i dystonie neurowegetatywne;
- kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe – zawierają w składzie rozpuszczony siarkowodór i jony wodorosiarczanowe. Siarka powoduje pobudzenie procesów metabolicznych w skórze i sprzyja jej odnowie. Takie kąpiele znajdują zastosowanie głównie po urazach i kontuzjach, u pacjentów ortopedycznych, dermatologicznych oraz przy nerwobólach.
Wody zdrojowe wykorzystywane są ponadto do aerozoloterapii, czyli leczniczych inhalacji.
Peloidoterapia
Kolejną ważną składową balneologii jest peloidoterapia, czyli wykorzystanie substancji powstałych w wyniku procesów geologicznych. Są to:
- torfy – powstałe w wyniku obumierania roślin i bakteryjnego ich rozkładu na przestrzeni tysięcy lat. Zawierają w składzie estrogeny, steroidy, kwasy huminowe. Działają immunostymulacyjnie, likwidują stany zapalne, oczyszczają skórę oraz oddziałują na ciało na zasadach ciepłolecznictwa (borowinę przed użyciem często podgrzewa się). Dodatkowo wykazują działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne;
- fango – glinka pochodzenia wulkanicznego, poddana długotrwałemu działaniu wody termalnej. Wysuszona i sproszkowana może być stosowana również w warunkach domowych.
Okłady peloidami mogą mieć charakter całkowity lub miejscowy. Wyróżnia się też kąpiele, półkąpiele, a nawet wykorzystanie peloidów w formie tamponów (przy schorzeniach narządu rodnego u kobiet).
Klimatoterapia
Ostatnią najważniejszą składową balneologii jest klimatoterapia, czyli wykorzystanie w celach terapeutycznych specyficznych cech klimatu. Spore znacznie ma tutaj:
- ciśnienie atmosferyczne;
- nasłonecznienie;
- zachmurzenie;
- temperatura powietrza;
- wilgotność powietrza;
- wiatr;
- ruchy pionowe powietrza;
- zjawiska elektryczne.
W Polsce największe znaczenie ma klimat górski i nadmorski. Klimat górski stymuluje wiele układów, zwłaszcza jednak układ krążenia, układ oddechowy oraz układ immunologiczny. Wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza obniża się temperatura powietrza i ciśnienie atmosferyczne. W klimacie górskim leczy się zwłaszcza choroby takie jak astma oskrzelowa, gruźlica, POChP, alergie, niedokrwistość oraz schorzenia dermatologiczne.
Z kolei klimat nadmorski wyróżnia się wysoką i stałą wilgotnością powietrza na poziomie 80%, a także dużą zawartością soli mineralnych we wdychanym powietrzu. Działanie terapeutyczne różni się w zależności od pory roku i nasłonecznienia. Wskazaniami do korzystania z walorów klimatu nadmorskiego są głównie: osteoporoza, reumatyzm, niedoczynność tarczycy, choroby dróg oddechowych, alergie oddechowe.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Kochański J., Balneologia i hydroterapia, Wydawnictwo AWF Wrocław, Wrocław 2002.
Zostaw komentarz