Immunoterapia

Immunoterapia to zbiór metod polegających na modyfikowaniu funkcji układu odpornościowego (zwanego również immunologicznym, stąd nazwa). Najczęściej wykorzystuje się je w leczeniu alergii, chorób nowotworowych oraz chorób autoimmunologicznych, choć równie dobrze praktykuje się ją przed przeszczepami narządów czy większymi operacjami, aby uniknąć odrzucenia przeszczepu i powikłań.

Immunoterapia alergenowa – na czym polega?

Immunoterapia alergenowa wywiera wielokierunkowy i wielopoziomowy wpływ na odpowiedź immunologiczną. Kluczowym elementem mechanizmu tej metody leczniczej jest zmiana fenotypu limfocytów Th z dominującego u alergików Th2 w kierunku Th1, przeważającego w prawidłowo reagującym układzie odpornościowym. Przemianie tej towarzyszy zwiększenie produkcji IL-10 (interleukiny 10) przez limfocyty T, monocyty, makrofagi oraz komórki B. Immunoterapia alergenowa polega na podawaniu do organizmu pacjenta zmniejszonych i osłabionych dawek alergenów, aby tym samym wykształcić odporność organizmu na ich obecność.

Wyróżnia się immunoterapię alergenową:

• przedsezonową – praktykowaną u pacjentów z alergiami na pyłki. Szczepionkę z alergenami podaje się 2-3 miesiące przed planowanym okresem pylenia;
• całoroczną – praktykowaną u pacjentów nadwrażliwych na alergeny występujące w środowisku bez względu na porę roku;
• podjęzykową – alergeny podaje się w postaci roztworu lub tabletek, których składniki wchłaniają się przez błonę śluzową jamy ustnej.

Skuteczność immunoterapii zależy głównie od fenotypu alergii, ale również od rodzaju uczulającego alergenu. Cały proces trwa 3-5 lat i wymaga regularnego podawania szczepionek alergenowych w określonych odstępach czasu. Wymaga więc zaangażowania ze strony pacjenta.

Immunoterapia alergenowa – wskazania

Głównymi wskazaniami do zastosowania immunoterapii alergenowej (zwanej potocznie odczulaniem) są astma atopowa, alergiczny nieżyt nosa oraz wszelkie rodzaje alergii:

• alergia wziewna;
• alergia kontaktowa;
• alergia pokarmowa;
• i inne.

Metody te można stosować zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych.

Immunoterapia onkologiczna

Kolejnym rodzajem immunoterapii jest ta stosowana w przebiegu chorób nowotworowych. Immunoterapia onkologiczna wpływa na naturalną odpowiedź układu odpornościowego człowieka, sprzyja atakowaniu i niszczeniu komórek rakowych. Innymi słowy, stymuluje układ immunologiczny do walki z nowotworem. Metoda polega na podawaniu leków pobudzających komórki odpornościowe i hamujących rozwój komórek rakowych. Takimi lekami są przede wszystkim:

• przeciwciała monoklonalne skierowane przeciwko konkretnym cząsteczkom znajdującym się na powierzchni komórek;
• inhibitory punktów kontroli immunologicznej;
• szczepionki przeciwnowotworowe będące substancjami lub komórkami podawanymi celem wywołania reakcji przeciwko antygenom zawartym w takiej szczepionce;
• substancje stymulujące nieswoiście układ immunologiczny, np. interferony czy interleukiny.

W przeciwieństwie do chemioterapii immunoterapia nie oddziałuje bezpośrednio na komórki rakowe, lecz aktywuje odporność. Klasyczna chemioterapia działa przez toksyczny wpływ na komórki, które podlegają podziałom. Immunoterapia jest jedną ze skuteczniejszych metod stosowanych w onkologii, wiąże się jednak z ryzykiem wystąpienia szeregu działań niepożądanych.

Jak się czuje pacjent po immunoterapii?

Skutki uboczne w przebiegu immunoterapii nowotworowej dzieli się na ogólne i miejscowe (narządowe). W pierwszej grupie znajdują się:

• zespół zmęczenia nowotworowego;
• dreszcze;
• gorączka;
• złe samopoczucie.

Z kolei działaniami niepożądanymi miejscowymi są:

• zmiany skórne;
• uszkodzenie wątroby;
• dolegliwości ze strony układu pokarmowego, w tym bóle brzucha, biegunki i niestrawność;
• endokrynopatie.

Co istotne immunoterapia w przeciwieństwie do chemioterapii nie powoduje wypadania włosów. Jest mniej toksyczna i lepiej tolerowana przez organizm chorego, choć mimo tego należy liczyć się ze skutkami ubocznymi.

Immunoterapia nowotworowa – wskazania

Nie na każdą chorobę nowotworową działa immunoterapia. Nowotwory, które reagują na nią, to przede wszystkim:

• rak nerki;
• rak wątroby;
• czerniak skóry;
• rak pęcherza moczowego;
• rak żołądka i przełyku;
• chłoniak Hodgkina;
• nowotwory hematologiczne;
• rak jelita grubego.

To lekarz onkolog decyduje o zastosowaniu poszczególnych metod leczniczych. Zwykle łączy je z chemioterapią, chirurgią onkologiczną lub radioterapią, tak, aby u danego pacjenta uzyskać najlepszy efekt.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Wojas-Krawczyk K., Krawczyk P., Rozwój koncepcji przeciwnowotworowej immunoterapii, Onkol. Prak. Klin., 2/2015.
2. Bręborowicz A., Skuteczność immunoterapii alergenowej i metody jej oceny. Zależność od rodzaju alergenu i drogi podania, Alergologia Polska, 5/2018.
3. Jura-Szołtys E., Rogala B., Immunoterapia w alergiach sezonowych, Alergia Astma Immunologia, 21/2016.