Trąbka Eustachiusza

Aktualizacja: 20 maja 2023

Trąbka Eustachiusza (łac. tuba Eustachii) (inaczej: przewód Eustachiusza, trąbka słuchowa) to ważna struktura anatomiczna łącząca jamę bębenkową z górną częścią gardła. Jej długość u dorosłego człowieka wynosi przeciętnie 35-40 mm. Najważniejszą funkcją tego przewodu jest wyrównywanie ciśnień po obu stronach błony bębenkowej, ochrona przed patogenami i odprowadzanie wydzielin z ucha środkowego do gardła.

Trąbka Eustachiusza – budowa

Przewód Eustachiusza ma swój początek w przedniej ścianie jamy bębenkowej, natomiast jego koniec znajduje się w bocznej ścianie części nosowej gardła, na poziomie tylnego końca małżowiny nosowej dolnej. Trąbka Eustachiusza przebiega skośnie, odchylając się pod kątem około 135 stopni. Jej ujście gardłowe znajduje się więc niżej niż ujście bębenkowe. W budowie jej ścian wyróżniamy:

• część kostną – krótką (stanowi około 1/3 całości), mającą długość około 12 mm. Leży między częścią skalistą a łuskową kości skroniowej w półkanale trąbki słuchowej;
• część przyśrodkową – chrzęstną, dłuższą, tworzącą rynienkę o długości około 24 mm. Uzupełnia ją włóknista blaszka błoniasta.

Obie tworzą kąt rozwarty, otwierający się ku dołowi. Ujście gardłowe trąbki słuchowej posiada kształt wydłużonego trójkąta długości 6 mm. Od strony przedniej, górnej i tylnej obejmuje go wyniosły fałd czyli tzw. wał trąbkowy. Ujście gardłowe lokalizuje się 10-19 mm od tylnej ściany gardła i około 10 mm powyżej podniebienia twardego. Chrząstka trąbki Eustachiusza jest przeważnie szklista, jedynie gdzieniegdzie ma charakter włóknisty lub sprężysty.

Dość charakterystyczną strukturą jest wspomniana blaszka błoniasta. Zachodzą na nią początki ścięgniste mięśnia napinacza podniebienia miękkiego. Właśnie dlatego, mięsień ten podczas skurczu odciąga ścianę boczną trąbki od przyśrodkowej i rozszerza jej światło. Przy problemie zatkanych uszu np. podczas nagłej zmiany ciśnienia lub wysokości zaleca się więc przełykanie śliny, co często pozwala na odetkanie uszu.

Rozwój trąbki Eustachiusza

W życiu płodowym ujście gardłowe trąbki słuchowej znajduje się poniżej poziomu podniebienia twardego. U noworodków przesuwa się na poziom podniebienia twardego, zaś u dziecka w wieku 3 lat znajduje się już 3-4 cm powyżej niego. Trąbka Eustachiusza dziecka jest niemal o połowę krótsza niż u osoby dorosłej. Jej kierunek jest także bardziej poziomy, a część kostna krótsza i szersza.

Trąbka Eustachiusza – funkcje

Dwiema najważniejszymi funkcjami trąbki Eustachiusza są:

• doprowadzanie powietrza z gardła do jamy bębenkowej celem utrzymania równowagi ciśnienia wewnątrz i na zewnątrz błony bębenkowej;
• odprowadzanie śluzu i innych wydzielin z ucha środkowego do gardła.

Podczas przełykania cały przewód chrzęstny otwiera się, dzięki czemu powietrze z części nosowej gardła napływa do jamy bębenkowej. Pokonanie oporu zamkniętej trąbki słuchowej w zwykłych warunkach wymaga ciśnienia 2,7-5,3 kPa, czyli 20-40 mm Hg (np. przy próbie Valsalvy). Przy zamkniętej trąbce słuchowej powietrze jest wchłaniane przez błonę śluzową jamy bębenkowej, wskutek czego następuje zmniejszenie ciśnienia. Błona bębenkowa uwypukla się do wewnątrz.

Trąbka Eustachiusza – unerwienie

Unerwienie trąbki Eustachiusza pochodzi przede wszystkim z nerwu językowo-gardłowego. Jej część kostną zaopatruje splot bębenkowy poprzez gałąź trąbkową, natomiast jej część chrzęstną splot gardłowy. Nerwy te prowadzą zarówno włókna białe, jak i szare autonomicznego układu nerwowego.

Trąbka Eustachiusza – unaczynienie

Unaczynienie trąbki słuchowej pochodzi głównie z tętnic jamy bębenkowej (część kostna) oraz z tętnicy kanału skrzydłowego i tętnicy gardłowej wstępującej (część chrzęstna). Pewien udział w unaczynieniu omawianej struktury ma również tętnica oponowa środkowa. Naczynia chłonne są bardzo liczne zarówno w części kostnej, jak i chrzęstnej. Prowadzą do węzłów chłonnych zagardłowych, skąd limfa kieruje się do węzłów szyjnych głębokich.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Markowska R., Szkiełkowska A., Ratyńska J., Barański B., Ocena czynnościowych zaburzeń trąbek słuchowych, Audiofonologia, 26/2004.