Przetoka odbytu

Przetoka odbytu to patologiczny, wąski kanał w obrębie odbytu, będący nieprawidłowym połączeniem światła odbytu ze skórą tej okolicy. Jest problemem uporczywym, trudnym do leczenia. Jego przyczynę stanowi najczęściej infekcja gruczołów okołoodbytniczych, zwłaszcza gruczołów Hermanna.

Przetoka odbytu – przyczyny

Przyczyną powstawania przetoki odbytu jest zakażenie gruczołów okołoodbytniczych, które szerzy się do sąsiednich tkanek kanału odbytu i odbytnicy. Ostre infekcje przyczyniają się do rozwoju ropni, zaś przewlekłe, właśnie do przetok. Poważnymi czynnikami ryzyka są natomiast:

• choroba Leśniowskiego-Crohna;
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
• zakrzepowo zmienione żylaki odbytu;
• zapalenie okostnej kości krzyżowej, kości guzicznej lub kości kulszowej;
• choroby nowotworowe dolnego odcinka układu pokarmowego;
• ciała obce w odbycie lub odbytnicy;
• torbiele nadguziczne;
• zakażenie wirusem HIV;
• gruźlica.

W przetokach okołoodbytniczych najczęściej mamy do czynienia z zakażeniami mieszaną florą bakteryjną z udziałem bakterii Gram ujemnych tlenowych (Escherichia Coli) i beztlenowych (Bacteroides fragilis).

Przetoka odbytu – rodzaje

W medycynie wyróżnia się 3 rodzaje przetok odbytu:

• I – postać całkowita. Przetoka posiada dwa ujścia: jedno przez skórę na zewnątrz, a drugie przez błonę śluzową do światła odbytnicy;
• II – postać ślepa zewnętrzna. Posiada niewidoczny otwór zewnętrzny;
• III – postać ślepa wewnętrzna. Posiada niewidoczny otwór wewnętrzny.

Bez względu na powyższy podział, przetoki mogą być również:

• podskórne;
• podśluzówkowe;
• podmięśniowe.

Jeszcze inny podział wymienia przetoki odbytu:

• niskie (z głównym kanałem drążącym od krypt w kierunku obwodowym);
• wysokie (z głównym kanałem w kierunku dogłowowym).

Przetoka odbytu – objawy

Powstanie przetoki odbytu często jest poprzedzone wystąpieniem ropnia okołoodbytniczego. Jego nieskuteczne leczenie przez nacięcie i drenowanie skutkuje nawracaniem dolegliwości i świadczy o obecności przetoki. Zamknięcie jej ujścia zewnętrznego prowadzi do powstania ropnia nawrotowego i silnych dolegliwości bólowych. Pacjent zazwyczaj po nieskutecznym leczeniu ropnia zgłasza się do chirurga z powodu utrzymującego się bądź okresowo nawracającego wycieku treści ropnej w okolicy odbytu, podrażnienia skóry, uczucia dyskomfortu. Objawy typowe dla przetok odbytu to dodatkowo:

• guzek w okolicy odbytu wydzielający ropną lub surowiczą treść;
• pieczenie okolicy odbytu;
• ból nasilający się szczególnie podczas defekacji.

Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz gastroenterolog, który posiada specjalizację z chirurgii. Do diagnostyki niezbędne są badania obrazowe:

• fistulografia;
• tomografia komputerowa;
• USG;
• anorektomanometria.

Rzadziej wykonuje się kolonoskopię i badanie per rectum.

Leczenie przetok odbytu

Największe znaczenie, decydujące o sposobie leczenia, ma diagnostyka śródoperacyjna. W tym celu wykorzystuje się anoskop i proktosigmiodoskop, kontrolując kolejne krypty w celu poszukiwania ujścia wewnętrznego przetoki okołoodbytniczej. Podejmuje się próby oceny kanału przetoki. Na tej podstawie lekarz może ustalić odpowiednie postępowanie. Zwykle złotym standardem jest rozcięcie przetoki, całkowite jej wycięcie lub wycięcie z jednoczesnym stopniowym przecinaniem mięśni zwieraczy odbytu (operacja metodą Hipokratesa). Zabieg chirurgiczny jest trudny technicznie i wymaga dużego doświadczenia oraz dokładnej znajomości anatomii okolicy odbytowo-odbytniczej.

Metody leczenia chirurgicznego przetok zależą od rodzaju, rozległości przetoki, kondycji zwieracza odbytu i chorób współistniejących. Często są to procedury wykonywane etapowo. W ostatnich latach ogromną popularnością cieszy się metoda LIFT, której skuteczność sięga do 94%. Polega ona na podwiązaniu przezzwieraczowego odcinka przetoki oraz na usunięciu zainfekowanej tkanki gruczołowej, co pozwala jednocześnie oszczędzić zwieracze. Do zamykania przetok używa się także zatyczek, kleju fibrynowego bądź lasera.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Arendt J., Trompeta J., Podwiński A., Rdes J., Przetoka okołoodbytnicza – problemy rozpoznawcze, leczenie, Chirurgia Polska, 2/2002.
2. Kozłowska E., Cierzniakowska K., Banaszkiewicz Z., Popow A., Wiklak O., Opieka nad chorym po operacji z powodu ropnia i przetoki odbytu, Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne, 3/2020.