Sztywność stawów

Sztywność stawów to patologiczny objaw rozmaitych schorzeń aparatu ruchu, określany jako subiektywne uczucie niemożności szybkiego wykonania ruchu w stawie, w pełnym zakresie jego ruchomości. Pacjent może mieć problem z zapoczątkowaniem ruchu lub z jego częścią końcową. Niekiedy towarzyszy temu ból, choć nie są to objawy nierozłączne.

Sztywność stawów – przyczyny

Przyczyny sztywności stawów dzielimy na 2 główne grupy, czyli na choroby:

• reumatyczne (np. RZS, łuszczycowe zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy);
• zwyrodnieniowe (choroba zwyrodnieniowa stawów).

Sztywność stawów jest bardzo częsta u pacjentów z chorobami reumatologicznymi, np. reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS). Ból towarzyszący stanom zapalnym w obrębie stawów sprawia, że pacjent długotrwale przyjmuje pozycję przeciwbólową, np. zgięcie w stawie kolanowym. W efekcie rozwija się wysięk, przykurcz tylnej torebki stawowej, więzadła krzyżowego przedniego oraz mięśni zginaczy stawu kolanowego. Pojawia się nie tylko ograniczenie ruchomości stawów, ale i związana z tym sztywność.

W przebiegu choroby zwyrodnieniowej charakterystyczny jest ból stawów, nasilający się w czasie obciążenia i ruchu, a ustępujący w spoczynku. Towarzyszy mu sztywność stawów, zwłaszcza po dłuższym unieruchomieniu. Osoby chore odczuwają więc sztywność z samego rana, po przespanej nocy, jak również po rodzinnym obiedzie, oglądaniu 2-godzinnego filmy czy jakiejkolwiek innej czynności wymagającej spędzenia dłuższego czasu w jednej pozycji. W przebiegu choroby zwyrodnieniowej maleje ilość mazi stawowej, co także zwiększa uczucie sztywności.

Warto pamiętać, że w niektórych przypadkach sztywność stawów nie jest patologią. Może pojawić się po długim przebywaniu w bardzo zimnym pomieszczeniu (np. w chłodni) lub na zewnątrz przy skrajnie niskich temperaturach. Zimno powoduje wówczas chwilowe sztywnienie stawów, które ustępuje po rozgrzaniu się.

Sztywność stawów – objawy niepokojące

Sztywność stawów w przebiegu chorób przewlekłych zwykle nie powoduje dolegliwości bólowych. Ból może pojawić się przy próbie nagłego, intensywnego wykonania ruchu mimo odczuwalnego oporu. Objawami alarmowymi są jednak: znaczny obrzęk stawu, gorączka, bardzo złe samopoczucie i skrajne osłabienie oraz ból o charakterze promieniującym i piekącym. Wówczas warto dodatkowo skonsultować się z lekarzem.

Sztywność stawów – diagnostyka

Zmagając się ze sztywnością stawów koniecznie należy wykonać badania diagnostyczne. Najlepiej udać się do lekarza ortopedy lub reumatologa. Podstawa jest badanie rentgenowskie (RTG), choć w zależności od wskazań można uzupełnić je tomografią komputerową. Przy podejrzeniu chorób reumatycznych wykonuje się badania laboratoryjne, uwzględniające zwłaszcza ocenę stężenia kwasu moczowego, CRP, OB oraz RF.

Sztywność stawów – leczenie

Nie ma sposobów na całkowite wyleczenie chorób reumatycznych lub zwyrodnieniowych. Stosuje się więc leczenie objawowe i opóźniające postęp choroby. Metody niefarmakologiczne obejmują:

• redukcję masy ciała;
• regularną aktywność fizyczną w pełnym zakresie ruchomości stawów (najlepiej dobraną przez fizjoterapeutę);
• suplementację poprawiająca funkcjonowanie stawów (np. kolagen, kwas hialuronowy, witamina D, witamina K, witamina C, cynk);
• unikanie czynników zaostrzających objawy takich chorób, a więc głównie unikanie stresu, alkoholu i palenia papierosów;
• ergonomiczne wykonywanie czynności zawodowych i domowych.

Objawowo można również stosować rozgrzewające okłady na stawy, a także okłady z imbiru. Bardzo ważne jest picie przynajmniej 1,5 l wody dziennie, ponieważ prawidłowa ilość wody w organizmie wpływa na jakość mazi stawowej.

W ostatnich latach sporo mówi się o terapii komórkami macierzystymi. Rzeczywiście jest to metoda, która może zadziałać u przyczyn chorób stawów, co dotychczas było nieosiągalne dla medycyny. Komórki macierzyste wykorzystuje się w leczeniu uszkodzonych ścięgien, chrząstki stawowej i przy wczesnych zmianach zwyrodnieniowych stawów. Takie komórki mają zdolność do różnicowania się i regeneracji uszkodzonych tkanek, zastępując miejsce starych i zniszczonych procesem chorobowym komórek.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Jasik A., Marcinowska-Suchowierska E., Bóle stawów u osób w wieku podeszłym, Postępy Nauk Medycznych, 5/2011.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
3. Bryl E., Witkowski J., Układ odpornościowy a reumatoidalne zapalenie stawów, Forum Medycyny Rodzinnej, 3/2008.
4. Jańczyk A., Sawczuk M., Wybrane suplementy diety stosowane w chorobie zwyrodnieniowej stawów, Farmacja Współczesna, 12/2019.