Aktualizacja: 12 kwietnia 2023
Mukopolisacharydy to organiczne związki chemiczne z grona glikozaminoglikanów. Ich podstawową rolą jest zwiększanie odporności skóry na czynniki zewnętrzne, a także osłabianie reakcji alergicznych, jednak funkcje są znacznie bardziej rozległe. Ponadto mukopolisacharydy wykorzystywane są w kosmetyce, ponieważ wykazują m.in. właściwości nawilżające.
Mukopolisacharydy – charakterystyka
Mukopolisacharydy to grupa heteropolisacharydów składających się z jednostek disacharydowych, które powtarzają się w określonej sekwencji. Zbudowane są z aminocukru połączonego wiązaniem beta-glikozydowym z kwasem uronowym bądź heksozą. Do dnia dzisiejszego wyróżniono 8 mukopolisacharydów:
- kwas hialuronowy – jedna jego cząsteczka może związać nawet do 250 cząsteczek wody, dlatego odpowiada przede wszystkim za nawilżenie tkanek. Występuje w największych ilościach w skórze, mazi stawowej i ciele szklistym oka. Jego naturalna produkcja spada w okolicach 25. roku życia;
- chondroityna – występuje głównie w chrząstce stawowej w postaci siarczanu (A i C, spełniające taką samą funkcję). Ma lepką konsystencję i przeźroczysty, lekko żółtawy kolor. Jej podstawową rolą jest zmniejszanie tarcia między powierzchniami stawowymi, a więc utrzymywanie wysokiej mobilności stawów;
- siarczan chondroityny A;
- siarczan chondroityny C;
- siarczan dermatanu – zawiera duże ilości leucyny, lokalizuje się głównie w naczyniach krwionośnych. Jego nadmiar zwiększa ryzyko miażdżycy, ponieważ jego cząsteczki mają zdolność łączenia się z lipoproteinami LDL;
- heparyna – reguluje procesy angiogenezy, hamuje proliferację mięśni gładkich oraz wykazuje właściwości antykoagulacyjne;
- siarczan heparanu – odpowiada za sprężystość błon plazmatycznych, a także warunkuje procesy anaboliczne w całym organizmie;
- siarczan keratanu – uczestniczy w procesach regeneracyjnych tkanek, odpowiada za właściwe przewodnictwo nerwowe.
Kwas hialuronowy i chondroityna wyróżniają się brakiem grupy siarczanowej, natomiast siarczan keratanu cechuje się brakiem grupy karboksylowej. Wyznacznikiem heparyny jest zaś obecność grup N-sulfonowych, poza oczywistą obecnością typowych estrów siarczanowych.
Mukopolisacharydy cały czas są rozkładane i od nowa syntetyzowane. Ich rozpad odbywa się w lizosomach zawierających określone białka zwane enzymami. Ich podstawowym zadaniem jest rozkładanie mukopolisacharydów w określonym porządku na pojedyncze drobne cząsteczki. Aby mogło dojść do rozpadu mukopolisacharydów, niezbędny jest pełny zestaw ponad 20 różnych enzymów. Brak już jednego, określonego enzymu przerywa całą przemianę materii. Mimo tego do lizosomów wciąż docierają cząsteczki mukopolisacharydów, które zaczynają się gromadzić w coraz większych ilościach. To mechanizm powstawania mukopolisacharydoz.
Mukopolisacharydoza
To bardzo rzadka choroba dziedziczna polegająca na spichrzaniu glikozaminoglikanów, co prowadzi do postępujących zmian stawowych i zaburzeń sercowo-oddechowych. Wyróżnia się wiele rodzajów tego typu chorób, w zależności od rodzaju enzymu, który jest upośledzony. Większość typów dziedziczy się w sposób autosomalny recesywny. Wyjątkiem jest tylko choroba Huntera, dziedziczona w sposób sprzężony z chromosomem X. Typowe objawy mukopolisacharydoz:
- pogrubienie skóry i tkanki podskórnej;
- liczne zmiany i deformacje kostne;
- niepełnosprawność ruchowa;
- wady postawy;
- sztywność stawów;
- zaburzenia widzenia;
- głuchota;
- niskorosłość.
I wiele innych. Nie ma sposobów na całkowite wyleczenie mukopolisacharydoz. Stosuje się więc leczenie objawowe, farmakoterapię i rehabilitację ruchową.
Mukopolisacharydy w kosmetyce
Związki te bywają wykorzystywane w kosmetyce, zwłaszcza do przygotowywania kosmetyków dla skóry dojrzałej. Mają ogromny wpływ na jędrność tkanki łącznej i jej wytrzymałość. Ponadto wytwarzają na powierzchni ciała tzw. film okluzyjny, chroniący przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Każdy mukopolisacharyd ma nieco inne działanie. Najczęściej wykorzystuje się kwas hialuronowy ze względu na jego intensywne właściwości nawilżające. Jest przy tym całkowicie bezpieczny i dobrze tolerowany przez organizm, nie powoduje podrażnień i alergii.
Warto wiedzieć, że mukopolisacharydy są również składnikami suplementów diety, np. chondroityna znajdująca się w preparatach poprawiających kondycję stawów oraz leków jak np. heparyna będąca podstawowym składnikiem leków przeciwzakrzepowych.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Sadowska M., Łagocka J., Mukopolisacharydy – właściwości fizykochemiczne, izolacja i wykorzystanie, Żywność. Technologia. Jakość, 2/1997.
- Musiał C., Rola i zastosowanie glikozaminoglikanów w trychologii i kosmetologii, Aesthetic Cosmetology and Medicine, 1/2021.
- Kroma A., Feliczak-Guzik A., Nowak I., Zastosowanie glikozaminoglikanów w preparatach kosmetycznych, Chemik, 2/2012.
- Zeyland J., Lipiński D., Juzwa W., Pławski A., Słomski R., Budowa i zastosowanie wybranych
glikozoaminoglikanów, Medycyna Weterynaryjna, 2/2006.
Zostaw komentarz