Aktualizacja: 13 marca 2023
Omamy (inaczej: halucynacje) to fałszywe spostrzeżenia zmysłowe, pojawiające się bez odpowiedniego bodźca zewnętrznego. Ich cechą charakterystyczną jest wyraźne przekonanie o prawdziwości doznań zmysłowych oraz oporność na perswazję (pacjenci nie zmieniają swoich przekonać mimo usilnych starań otoczenia i tłumaczenia, że omamy nie są prawdziwe). Diagnostyką i leczeniem problemy zajmuje się lekarz psychiatra.
Omamy – przyczyny
Omamy to częsty objaw pacjentów zmagających się z narkolepsją. Manifestują się one wówczas pod postacią intensywnych halucynacji podczas zasypiania lub budzenia się. Mogą obejmować widzenie, słyszenie lub dotykanie rzeczy, które nie istnieją w rzeczywistości, jednak zwykle są postrzegane jako wysoce realistyczne. W przebiegu narkolepsji omamy zazwyczaj są negatywne. Inne częste przyczyny omamów:
- schizofrenia;
- choroba afektywna dwubiegunowa;
- choroba Alzheimera;
- choroba Parkinsona;
- bardzo wysoka gorączka;
- nowotwory ośrodkowego układu nerwowego;
- zespół Charlesa Bonneta;
- zaburzenia metaboliczne, np. hipoglikemia, encefalopatia wątrobowa;
- infekcje ośrodkowego układu nerwowego;
- przyjmowanie niektórych leków lub substancji narkotycznych.
Warto wspomnieć, że omamy mogą mieć także podłoże fizjologiczne. Wówczas wyróżniamy tzw. omamy hipnagogiczne (pojawiają się przy zasypianiu) oraz hipnopompiczne (pojawiają się przy budzeniu się).
Omamy – objawy
Omamy dzielimy na:
- wzrokowe – proste i nieuformowane spostrzeżenia (np. błysk światła) lub złożone obrazy osób i przedmiotów (widzenie całych sytuacji, tzw. wizje). Pacjent może widzieć nieruchomą postać wpatrującą się w niego, mimo iż w pobliżu nikogo nie ma, co mogą potwierdzić osoby zdrowe;
- słuchowe – fałszywa percepcja dźwięków, od prostych typu szuranie, szum, odgłos kroków, aż do tych bardziej złożonych, jak np. rozmowa, komentarze do działań osoby chorej;
- somatyczne – fałszywa percepcja doznań fizycznych, np, uczucie przechodzenia przez ciało prądów lub przemieszczanie się narządów wewnętrznych. Pacjent może uważać, że coś znajduje się pod jego skórą (np. robaki) lub że ktoś ciągle go dotyka;
- węchowe – nieprawidłowe doznania węchowe, polegające na odczuwaniu zapachów, których w rzeczywistości nie ma. Najczęściej są to zapachy przykre, np. spalenizna, gnicie, stęchlizna;
- smakowe – chory odczuwa w ustach konkretny smak, mimo iż zjadł to samo, co osoby zdrowe. Najczęściej odczuwa w ustach smak trucizny i twierdzi, że najbliższe osoby próbowały go otruć.
Co ciekawe, często chorzy nie usiłują ustalić, czy inne osoby również są świadkami takich jak oni doznań. Nie upewniają się więc czy inni też słyszą lub widzą to co oni. Omamy mogą dotyczyć wyłącznie jednego, przedstawionego wyżej zmysłu, mogą jednak dotyczyć kilku (tzw. omamy złożone). Ponadto zmieniają swój charakter w zależności od nastroju pacjenta. Przykładowo, w przypadku nastroju depresyjnego obejmują one tematy winy, kary, choroby, śmierci czy końca świata. Z kolei w przypadku nastroju maniakalnego, dotyczą wyjątkowych cech chorego, jego możliwości, uzdolnień, wiedzy lub wpływów.
Leczenie omamów
Samych omamów się nie leczy, leczy się natomiast chorobę podstawową, która je wywołała. Dlatego tak ważna jest diagnostyka problemu. Jako że najczęściej halucynacje są efektem chorób psychicznych, pacjent powinien udać się do psychiatry. Często jest to trudne, ponieważ uznaje on omamy za coś realnego, rzeczywistego. Wówczas powinna włączyć się rodzina chorego, aby pomóc mu uporać się z chorobą. Farmakoterapia w przebiegu chorób psychicznych opiera się na podaży leków przeciwpsychotycznych. Taka terapia w przebiegu niektórych chorób może trwać nawet całe życie pacjenta. Jeśli stanowi on natomiast zagrożenie dla siebie lub otoczenia, umieszcza się go w zamkniętym ośrodku aż do czasu wyrównania choroby.
Jeśli natomiast omamy wynikają z guzów mózgu, należy je chirurgicznie usunąć. Podobnie leczenie przyczynowe ważne jest w przebiegu chorób przewlekłych, np. cukrzycy, nie należy dopuścić do epizodów hipoglikemii lub zaawansowania choroby. Ważna jest farmakoterapia (insulina) oraz zdrowia, dobrze skomponowana dieta o niskim indeksie glikemicznym.
Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnejOmega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Gawęda M., Murawiec S., Psychologiczne mechanizmy powstawania urojeń, Psychiatria, 4/2017.
- Szulc A., Gałecki P., Psychiatria, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2023.
- Jarema M., Psychiatria, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
Zostaw komentarz