Rozszczep kręgosłupa

Rozszczep kręgosłupa (łac. spina bifida) to wada rozwojowa, do wystąpienia którego dochodzi około 24-26 dni po zajściu w ciążę. Może wiązać się z chorobami genetycznymi lub dziedzicznymi, jak również może pojawiać się samoistnie, po pojawieniu się czynników ryzyka. Bardzo ważne jest wczesne rozpoznanie rozszczepu kręgosłupa, ponieważ szybko wdrożone leczenie znacznie poprawia stan zdrowia dziecka.

Rozszczep kręgosłupa – przyczyny

Istnieje kilka czynników ryzyka, które determinują niezamknięcie się kości, prowadząc do rozszczepu kręgosłupa. Są to między innymi:

• nieprawidłowości chromosomalne;
• przyjmowanie kwasu walproinowego lub leków przeciwdrgawkowych przez kobietę ciężarną;
• niedobór kwasu foliowego i witaminy B12 u kobiety ciężarnej;
• przebyte infekcje;
• naświetlanie promieniowaniem rentgenowskim;
• znaczne zanieczyszczenie środowiska i ekspozycja na toksyny, np. w miejscu pracy;
• hipertermia, w tym nadużywanie solarium.

Dotyczy najczęściej odcinka L5-S1 ale może dotyczyć każdego odcinka kręgosłupa.

Rozszczep kręgosłupa – objawy

Istnieje kilka rodzajów rozszczepu kręgosłupa – umiejscowienie uszkodzenia może obejmować rdzeń w odcinku piersiowym, rdzeń w odcinku L1-L3, rdzeń w odcinku L4-L5, jak również rdzeń w odcinku kości krzyżowej. W zależności od miejsca uszkodzenia oraz rodzaju rozszczepu można wstępnie podejrzewać, jakie funkcje życiowe dziecko jest w stanie nabyć, czy będzie borykać się jedynie z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną czy może jego rozwój będzie przebiegał nieharmonijnie. Rozszczep kręgosłupa może mieć charakter jawny lub ukryty. W pierwszym przypadku obserwuje się niedorozwój rdzenia kręgowego i jego osłon, a przez ubytek w łukach tworzy się uwypuklenie przepukliny utworzonej z opon i rdzenia kręgowego, wypełnione płynem mózgowo-rdzeniowym. Z kolei przy rozszczepie ukrytym patologia dotyczy wyłącznie układu kostnego, bez naruszenia układu nerwowego.

Obraz kliniczny może różnić się w zależności od lokalizacji i wielkości rozszczepu kręgosłupa, a także od tego, czy pojawia się on w przebiegu chorób genetycznych czy samoistnie. Możliwe objawy:

• opóźnienie rozwoju ruchowego;
• upośledzenie umysłowe;
• deformacje kręgosłupa i kończyn dolnych;
• neurogenny pęcherz moczowy;
• neurogenne jelito;
• nieprawidłowa funkcja zwieraczy;
• zaburzenia czucia głębokiego i powierzchownego;
• osłabienie siły poszczególnych grup mięśniowych;
• zaburzenia krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego;
• wodogłowie.

Im wyższe odcinki kręgosłupa są dotknięte rozszczepem, tym większe ryzyko zaburzeń związanych z ruchomością kończyn dolnych.

Leczenie rozszczepu kręgosłupa

Lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego każda kobieta ciężarna powinna zwrócić szczególną uwagę na swój tryb życia w tym wyjątkowym okresie. Wystąpieniu rozszczepu kręgosłupa można zapobiegać przede wszystkim poprzez przyjmowanie kwasu foliowego i witaminy B12. Suplementacja jest szczególnie istotna na kilka miesięcy przed planowanym zajściem w ciążę. Należy wówczas przestrzegać zdrowej diety i nie spożywać alkoholu. Jako że w wielu przypadkach ciąża jest nieplanowana, suplementację rekomenduje się każdej kobiecie w wieku rozrodczym, bez względu na plany macierzyńskie.

Wczesne rozpoznanie rokuje bardzo dobry rozwój dziecka, ponieważ kobieta może zdecydować się na operację rozszczepu wewnątrzmaciczną lub na zabieg tuż po urodzeniu. Dziecko w łonie matki może być operowane zanim ukończy 20 tygodni, a także jeśli jednocześnie zostaną spełnione następujące warunki kwalifikujące:

• prawidłowy kariotyp płodu;
• brak wad towarzyszących;
• średnica komory bocznej mniej niż 17 mm;
• stopień II (średni) malformacji Chirariego.

Alternatywnie operację można wykonać w 1 dniu życia dziecka. Polega na uwolnieniu rdzenia kręgowego z otaczających tkanek, pokryciu go oponą twardą, a następnie płatem mięśniowo-powięziowym i skórą.

Dzieci z rozszczepem kręgosłupa zawsze wymagają rehabilitacji, którą należy prowadzić już od pierwszych miesięcy życia. Wysoką skutecznością cieszy się metoda Vojty oraz NDT-Bobath, choć istnieje wiele bezpiecznych metod fizjoterapeutycznych stworzonych z myślą o wspieraniu rozwoju najmłodszych pacjentów. Konieczne są również okresowe konsultacje neurologiczne.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bio olej z czarnuszki w płynie 100% naturalny
Tłoczony na zimno olej z czarnuszki egipskiej dzięki swoim właściwościom może pomóc w zwalczaniu wszelkiego rodzaju zmian skórnych. Chroni komórki organizmu przed wolnymi rodnikami co powoduje, że skóra wygląda młodziej ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Matuszczak E., Dębek W., Hermanowicz A., Oksiuta M., Dzienis-Koronkiewicz E., Metody usprawniania i rehabilitacji dzieci urodzonych z przepukliną oponowo-rdzeniową, Neurologia Dziecięca, 21/2012.
2. Malicka A., Terapia dziecka z rozszczepem kręgosłupa i wodogłowiem -studium przypadku, Logopedia Silesiana, 3/2014.