Hipotermia nazywana potocznie wychłodzeniem organizmu, jest stanem, w przebiegu którego odnotowuje się temperaturę centralną ciała niższą niż 35 stopni C. W skrajnych przypadkach wychłodzenia miejsce ma zagrożenie zdrowia i życia pacjenta. Bardzo ważna jest wczesna pomoc medyczna bez względu na stopień hipotermii. W innym razie może dojść do poważnych, trwałych powikłań.
Hipotermia – przyczyny
Hipotermia może być wywołana uszkodzeniem ośrodka termoregulacji lub ujemnym bilansem cieplnym (większa utrata ciepła od jego ilości uzyskiwanej w trakcie przemian metabolicznych). Szacuje się, że każdego roku w Polsce nawet do 600 osób umiera z powodu wychłodzenia organizmu. Najczęściej przyczyną wychłodzenia organizmu jest dłuższe przebywanie w niskich temperaturach, np. nieumiejętne morsowanie, podtopienie w lodowatej wodzie, przebywanie w górach bez odpowiedniej odzieży. Do wychłodzenia organizmu może jednak dość nawet przy optymalnej, pokojowej temperaturze powietrza. Wówczas czynnikami ryzyka są nieustabilizowane lub zaawansowane choroby, takie jak:
- choroba Parkinsona;
- hipoglikemia;
- niedoczynność nadnerczy;
- encefalopatia Wernickiego;
- oparzenia;
- niedoczynność tarczycy;
- ciężka łuszczyca;
- nowotwory;
- udar mózgu;
- urazy głowy.
Diagnostyką i leczeniem wychłodzenia zajmują się specjaliści na szpitalnym oddziale ratunkowym.
Hipotermia – objawy
Obraz kliniczny może różnić się w zależności od stopnia hipotermii. Wyróżniamy hipotermię:
- łagodną – temperatura ciała spada do 32-35 stopni C, pojawiają się kilkugodzinne dreszcze związane ze zużyciem glikogenu mięśniowego. Typowe objawy: migotanie przedsionków, wielomocz, podwyższenie CTK;
- umiarkowaną – temperatura ciała spada do 28-32 stopni C. Typowe objawy: halucynacje, poszerzenie źrenic, spadek liczby oddechów, zwolnienie metabolizmu. Dreszcze ustępują, pojawiają się natomiast komorowe i nadkomorowe zaburzenia pracy serca;
- ciężką – temperatura ciała spada poniżej 28 stopni C. Pacjent jest nieprzytomny, brak reakcji ruchowej. Rozwija się ciężka bradykardia, która następnie przechodzi w asystolię. Pojawia się obrzęk płuc i skąpomocz.
Mechanizmem obronnym organizmu jest pojawienie się dreszczy, obkurczanie obwodowych naczyń krwionośnych oraz wzrost przepływu centralnego krwi celem magazynowania ciepła w narządach wewnętrznych. Pomiar temperatury na powłokach skórnych nie ma więc znaczenia i zastosowania praktycznego.
Hipotermia – leczenie
Leczenie hipotermii jest trudne i skomplikowane. Wychłodzony organizm człowieka może być oporny na defibrylację, stymulację elektryczną i leki. Działanie leków w hipotermii jest dużo wolniejsze i po podaniu mogą one szybko osiągać stężenia toksyczne. Dlatego podaż leków poniżej 30 stopni C jest niewskazana.
Pierwsza pomoc polega na:
- ogrzewaniu ciała – biernym (ciepłe i suche otoczenie, ciepłe okrycie);
- ogrzewaniu ciała – czynnym (kołdry wypełnione ciepłym powietrzem, wlewy podgrzanych płynów);
- a także na postępowaniu podtrzymującym czynność podstawowych narządów wewnętrznych.
Dopiero po osiągnięciu temperatury głębokiej powyżej 30 stopni C wykonuje się kardiowersję (jeśli istnieje taka konieczność) i podaje leki.
Postępowanie w łagodnym wychłodzeniu organizmu można ograniczyć do podaży ciepłych słodkich płynów, aktywności fizycznej i przerwania dalszego wychładzania organizmu (np. przez zdjęcie mokrego ubrania) ubrania. Z kolei przy hipotermii umiarkowanej i ciężkiej z zaburzeniami świadomości niewskazane są gwałtowne ruchy, konieczna jest pozycja leżąca, wyrównywanie niedoborów płynowych, łagodne ogrzewanie, zewnętrzne zabezpieczenie drożności dróg oddechowych i właściwa tlenoterapia.
Hipotermia terapeutyczna
Wychłodzenie organizmu jest powszechnie wykorzystywane w medycynie, zwie się hipotermią terapeutyczną. Najpierw zatrzymuje się u pacjenta krążenie, a następnie obniża temperaturę ciała do 32-34 stopni C na czas 12-24 godzin (u noworodków do 72 godzin). W przebiegu takiego procesu dochodzi do zahamowania reakcji powstawania wolnych rodników. Należy jednak pamiętać, że hipotermia terapeutyczna nie jest metodą dającą wyłącznie pozytywne efekty. Niesie za sobą ryzyko licznych powikłań: podatność na infekcje, zaburzenia elektrolitowe i niestabilność hemodynamiczna, krwawienia, zaburzenia rytmu serca i zapalenie płuc. Przeciwwskazaniami do stosowania hipotermii są m.in.: urazy, krwotoki, koagulopatia i posocznica.
Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnejOmega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Kowal S., Hipotermia jako technika terapeutyczna i zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka, Kraków 2006.
- Sosnowski P., Mikrut K., Krauss H., Hipotermia – mechanizm działania i patofizjologiczne zmiany w organizmie człowieka, 69/2015.
Zostaw komentarz