Hormony płciowe żeńskie

Hormony płciowe żeńskie są kluczowe przede wszystkim dla rozwoju cech płciowych u kobiet oraz płodności i utrzymania ciąży. Umożliwiają bezproblemowy poród, a także karmienie piersią po porodzie. Warto wiedzieć, że chociaż większość tych hormonów występuje w dużych ilościach u kobiet, są one ważne również w przypadku mężczyzn.

Hormony płciowe żeńskie

Poniżej przedstawiamy charakterystykę hormonów płciowych żeńskich.

Estrogeny

Estrogeny powstają w największej ilości w pęcherzykach Graafa, a cały proces ich syntezy kontrolowany jest przez hormon folikulotropowy (FSH) wydzielany przez przysadkę mózgową. Do produkcji estrogenów niezbędny jest cholesterol. W zależności od fazy cyklu miesiączkowego wydzielanie estrogenów zwiększa się lub zmniejsza. Największy ich poziom obserwuje się w fazie folikulanej oraz w II połowie fazy lutealnej. Funkcje estrogenów:

• pobudzanie gruczołów śluzowych macicy do produkcji śluzu;
• zwiększanie pobudliwości i ukrwienia błony śluzowej macicy;
• zwiększanie wrażliwości macicy na oksytocynę;
• wpływ na rozwój II-rzędowych cech płciowych u kobiety, a więc między innymi: powiększanie pochwy;
• wzrastanie gruczołów sutkowych, odkładanie się barwnika wokół brodawek sutkowych i narządów płciowych zewnętrznych, wzrost produkcji łoju;
• zwiększanie libido;
• udział w mineralizacji kości;
• regulacja nastroju i samopoczucia, wpływ na zachowanie, które może zmieniać się w zależności od dnia cyklu miesiączkowego.

W okresie menopauzy poziom estrogenów w organizmie kobiety gwałtownie spada nawet o 80%.

Progesteron

Progesteron produkują komórki lutealne ciałka żółtego, łożysko oraz korę nadnerczy. Wraz z estrogenem i relaksyną zalicza się go do 3 najważniejszych hormonów ciążowych, mimo tego jego obecność ma kluczowe znaczenie również u kobiet nieciężarnych, a nawet u mężczyzn. Produkcja progesteronu jest nadzorowana przez podwzgórze i przysadkę mózgową. Funkcje progesteronu:

• działanie przeciwzapalne;
• zmniejszanie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego;
• ochrona przed poronieniem i umożliwianie zachowania ciąży, zwłaszcza w jej pierwszych tygodniach;
• przygotowywanie błony śluzowej macicy do implantacji zarodka;
• regulacja działania estrogenów;
• wspomaganie pracy gruczołu tarczowego, a więc wpływ na produkcję hormonów tarczycy;
• rozluźnianie mięśni gładkich całego organizmu.

Leki zawierające progesteron podaje się powszechnie kobietom, które starają się o potomstwo, a więc są w trakcie farmakologicznego leczenia niepłodności.

Androgeny

Ważnym hormonem grupy androgenów jest dehydroepiandrosteron (DHEA). Do jego pochodnych należą testosteron i estradiol wytwarzane w nieznacznych ilościach przez korę nadnerczy oraz jajniki (w przypadku kobiet). Do ich produkcji konieczna jest obecność cholesterolu. Poziom androgenów w organizmie kobiety jest znacznie mniejszy niż w przypadku mężczyzn, jednak nawet tak niewielkie ilości mają ważne znaczenie. Funkcje androgenów:

• stanowienie prekursorów żeńskich hormonów płciowych, czyli estrogenów;
• inicjacja i kontrola dojrzewania płciowego dziewczynek;
• utrzymywanie wysokiego poziomu libido;
• wpływ na płodność.

Nadmiar androgenów w organizmie kobiety może skutkować pojawieniem się objawów takich jak nadmierne owłosienie na ciele (także na twarzy, klatce piersiowej czy innych miejscach typowych dla mężczyzn), zmniejszenie gruczołów piersiowych, obniżenie barwy głosu, powiększenie łechtaczki czy uciążliwe zmiany trądzikowe i łojotok. Tego typu objawy są wskazaniem do wykonania badania krwi pod kątem oceny poziomu hormonów płciowych.

Prolaktyna

Prolaktyna zwana jest również hormonem mlecznym, ponieważ jego główną rolą jest inicjacja i utrzymywanie laktacji u kobiet po porodzie. Wydzielanie prolaktyny następuje już u kobiet ciężarnych, osiągając najwyższe stężenie we krwi tuż przed porodem. Krótkotrwały wzrost uwalniania prolaktyny każdorazowo wywołuje drażnienie receptorów zlokalizowanych w brodawce sutka przez ssącego noworodka. Najważniejszą funkcją prolaktyny jest stymulacja rozwoju gruczołów piersiowych u kobiet oraz podtrzymywanie laktogenezy. Dodatkowo hormon ten wykazuje działanie luteotropowe, czyli pobudza tworzenie się progesteronu w ciałku żółtym.

Niedawno udowodniono, że prolaktyna bierze także udział w reakcji immunologicznej. Odpowiedni poziom tego hormonu może wpływać na wysoką odporność.

Pozostałe hormony płciowe żeńskie

Choć nie są to rzeczywiste hormony płciowe, w dużym stopniu wpływają na czynność narządów płciowych. Dlatego wiele źródeł podaje je wspólnie z wyżej opisanymi hormonami. Są to między innymi:

• hormony tarczycy – produkowane przez gruczoł tarczowy, zaliczamy do nich kalcytoninę, trójjodotyroninę i tyroksynę;
• hormony gonadotropowe – produkowane przez przysadkę mózgową i podwzgórze, choć udowodniono, że mogą powstawać również w jajnikach. Zaliczamy do nich FSH i LH;
• kortyzol – produkowany przez korę nadnerczy, często zwany hormonem stresu.

W praktyce cała gospodarka hormonalna jest ze sobą ściśle powiązana. Poszczególne hormony oddziałują pośrednio lub bezpośrednio na gonady, jak również wykazują powiązania względem siebie. Jedynie prawidłowy poziom wszystkich hormonów może zapewniać właściwe funkcjonowanie organizmu jako całości.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Gomuła A., Wpływ hormonów płciowych i neurotransmiterów na funkcje i zachowania seksualne, Seksuologia Polska, 4/2006.
2. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
3. Górski J., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
4. Solnica B., Diagnostyka laboratoryjna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.