Splenektomia

Aktualizacja: 27 lutego 2023

Splenektomia to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu śledziony. Wykonuje się go w znieczuleniu ogólnym wyłącznie na konkretne wskazania medyczne. Choć bez śledziony można żyć, znacznie spada odporność organizmu. Zabieg najczęściej wykonuje się w ramach NFZ, choć niektórzy pacjenci decydują się na opcję prywatną. Wówczas koszt splenektomii wynosi do 10 tys. zł.

Splenektomia – na czym polega?

U pacjenta zakwalifikowanego, przed zabiegiem należy wykonać badania obrazowe:

• badanie USG ;
• tomografię komputerową jamy brzusznej.

Badania te wykonuje się celem oceny wielkości i położenia śledziony oraz poszukiwania dodatkowej tkanki śledzionowej. Występuje ona nawet u 20% pacjentów, a jej pozostawienie wiąże się z ryzykiem nawrotu problemów zdrowotnych. Zabieg splenektomii można wykonać, jeśli liczba płytek krwi (trombocytów) wynosi co najmniej 30–50 G/l.

Istnieją 2 metody splenektomii:

• tradycyjna (otwarta);
• laparoskopowa (współcześnie wykonywana znacznie częściej).

Pacjent leży na prawym boku. Podczas zabiegu jamę brzuszną się otwiera lub wprowadza się do niej narzędzia endoskopowe, a następnie zaciska tętnicę śledzionową. Pozwala to na zmniejszenie rozmiarów śledziony oraz jej łatwiejsze usunięcie, zmniejsza również ryzyko zakrzepów. Wszystko odbywa się w znieczuleniu ogólnym. Zabieg laparoskopowy krok po kroku może prezentować się następująco:

• wprowadzenie 4 tokarów do jamy brzusznej;
• uwolnienie zagięcia śledzionowego okrężnicy;
• otwarcie torby sieciowej poprzez przecięcie więzadła żołądkowo-śledzionowego;
• przecięcie naczyń żołądkowych krótkich;
• wypreparowanie i zamknięcie naczyń śledzionowych, najpierw tętnicę, a następnie żyłę śledzionową.

Po ostatnim etapie narząd jest odnerwiony i gotowy do usunięcia. Lekarz może odciąć śledzionę od okolicznych tkanek, w tym od tkanki tłuszczowej przestrzeni zaotrzewnowej. Końcowym etapem jest przecięcie więzadeł podwieszających śledzionę pod lewą kopułą przepony. Po zakończeniu usuwania śledziony jamę brzuszną zamyka się i zakłada szwy.

Splenektomia – wskazania

Splenektomia stanowi pomocniczą metodę leczniczą rozmaitych chorób układu krwiotwórczego, w tym także w zespołach mieloproliferacyjnych u wybranych pacjentów. Wskazaniami do wykonania zabiegu są przede wszystkim:

• splenomegalia niereagująca na leczenie zachowawcze;
• tętniak tętnicy śledzionowej;
• silny uraz śledziony, w przebiegu którego doszło do pęknięcia i znacznego uszkodzenia narządu;
• niedokrwistości autoimmunologiczne;
• pierwotna małopłytkowość immunologiczna;
• samoistne włóknienie szpiku kostnego.

Według międzynarodowej grupy ekspertów splenektomia powinna być odroczona o co najmniej 12 miesięcy od rozpoznania pierwotnej małopłytkowości immunologicznej, to znaczy wykonana w fazie przewlekłej choroby, ze względu na możliwość jej samoistnych remisji. Najczęściej usunięcie śledziony odbywa się w przebiegu chorób, które nie reagują na leczenie zachowawcze. Jeśli jest możliwość zachowania tego narządu za pomocą farmakoterapii, dializy czy diety, należy się na te metody zdecydować.

Splenektomia – życie po zabiegu

Śledziona stanowi w organizmie człowieka pierwszą linię obrony przed drobnoustrojami, które są zabijane w mechanizmie odpowiedzi komórkowej – ulegają pochłonięciu przez makrofagi, a następnie są fagocytowane z udziałem składników dopełniacza o działaniu opsonizującym. Ponadto śledziona produkuje większość składników układu komplementu oraz filtruje krew, zapewniając jej wysoką jakość i czystość. Usunięcie tak ważnego narządu nie pozostaje bez znaczenia dla ustroju. Wprawdzie śledziona nie jest niezbędna do przeżycia, w związku z czym jej usunięcie nie spowoduje wysoce negatywnych konsekwencji zdrowotnych czy śmierci, jednak spada ogólna odporność organizmu i wzrasta częstotliwość zachorowań. Pacjent powinien dbać o regularną aktywność fizyczną, zdrową dietę i suplementację, aby w ten sposób wspierać swoją odporność. Splenektomia powoduje upośledzenie odporności do końca życia.

Rekonwalescencja po zabiegu trwa zazwyczaj kilka tygodni. W tym czasie, po zdjęciu szwów warto udać się do fizjoterapeuty celem mobilizacji blizn i przeciwdziałania zrostom w obrębie jamy brzusznej. Podczas rekonwalescencji należy powstrzymać się od intensywnej aktywności fizycznej.

Kolagen do picia na stawy i skórę
Kolagen bioalgi to aż 97% hydrolizowanego kolagenu o wysokiej biodostępności. Opatentowana formuła przyczynia się do łagodzenia objawów istniejących już chorób stawów, a dodatkowo uzupełnia niedobory kolagenu w organizmie. Wpływa też na stan skóry …
Zobacz tutaj ...

Kapsułki z kwasem hialuronowym
Kwas hialuronowy decyduje nie tylko o jędrnej i gładkiej skórze, ale także jest głównym składnikiem płynu stawowego i pełni funkcję „smaru” przy wykonywaniu ruchu redukując ból w stawach. Jego głównym zadaniem jest regulacja zawartości wody w przestrzeni
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Chojnowski K., Splenektomia w leczeniu pierwotnej małopłytkowości immunologicznej u dorosłych, Hematologia, 3/2014.
2. Derlatka P., Grabowska-Derlatka L., Sieńko J., Dańska-Bidzińska A., Splenektomia jako część operacji cytoredukcyjnej u pacjentek z zaawansowanym rakiem jajnika, Ginekologia Polska, 85/2014.
3. Misiak A., Kucharski W., Splenektomia laparoskopowa, Postępy Nauk Medycznych, 4/2000.