Aktualizacja: 10 stycznia 2023
Epilepsja to inna nazwa stosowana w odniesieniu do padaczki. Szacuje się, że w Polsce cierpi na nią blisko 400 tysięcy osób, przy czym choroba ma swój początek najczęściej już w dzieciństwie. Zgodnie z definicją, epilepsja jest przewlekłym zaburzeniem czynności mózgu charakteryzującym się predyspozycją do występowania nawracających, zazwyczaj nieprowokowanych napadów padaczkowych (drgawkowych).
Epilepsja – przyczyny
Najczęściej diagnozowanymi przyczynami epilepsji są:
- uszkodzenie mózgu na etapie życia płodowego, np. w konsekwencji infekcji wewnątrzłonowych czy wad układu nerwowego;
- uszkodzenie mózgu podczas skomplikowanego lub przedłużającego się porodu;
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- urazy czaszki, np. wskutek wypadków komunikacyjnych czy upadków z dużych wysokości;
- guzy mózgu, nowotwory, przerzuty nowotworowe;
- krwiaki mózgu;
- udar mózgu;
- choroby uwarunkowane genetycznie, w tym fakomatozy, zaburzenia metaboliczne oraz zespół łamliwego chromosomu X;
- naczyniowe choroby mózgu, np. krwotoki podpajęczynówkowe;
- stwardnienie rozsiane;
- zatrucia alkoholowe lub chemiczne.
Zaobserwować można również padaczkę idiopatyczną. Mówimy o niej wówczas, gdy stwierdzenie jej przyczyn jest niemożliwe.
Epilepsja – objawy
Charakterystycznym objawem epilepsji jest przede wszystkim napad padaczkowy, definiowany jako nagłe zaburzenie funkcji ośrodkowego układu nerwowego, spowodowane intensywnym i przemijającym wyładowaniem neuronów mózgu. Mogą mieć charakter uogólniony bądź częściowy. Rzadziej obserwuje się napady padaczkowe gromadne, które powtarzają się wielokrotnie w ciągu kilku godzin, a pacjent pomiędzy nimi odzyskuje pełną świadomość. Stan padaczkowy ma natomiast miejsce wówczas, gdy chory po napadzie nie odzyskuje świadomości, a po kilku lub kilkunastu minutach pojawia się kolejny napad.
Przed wystąpieniem napadu padaczkowego wielu pacjentów odczuwa tzw. aurę, podczas której pojawiają się objawy przepowiadające pojawienie się napadu. Są to przede wszystkim:
- ból głowy;
- ból brzucha;
- drganie powiek;
- utrata orientacji w miejscu i czasie;
- trudne do określenia doznania wzrokowe i słuchowe;
- wzrost ciśnienia tętniczego;
- natłok myśli.
Epilepsja – rodzaje
W zależności od obrazu klinicznego wyróżnia się kilka rodzajów napadów padaczkowych:
- duże – nagła utrata świadomości, silne napięcie wszystkich mięśni ciała, możliwość przygryzania języka i prężenia ciała;
- pierwotne uogólnione – utrata świadomości, czemu nie muszą towarzyszyć drgawki charakterystyczne dla innych rodzajów;
- częściowe proste – chory nie traci świadomości;
- częściowe złożone – zaburzenia świadomości i niepamięć wsteczna, omamy wzrokowe i słuchowe, automatyzmy ruchowe.
W przebiegu epilepsji charakterystyczne są jednak napady kloniczne i toniczne. Pierwsze odnoszą się do uogólnionych, rytmicznych drgawek całego ciała, natomiast drugie do silnych skurczów mięśni całego ciała , trwających do kilkunastu sekund.
Epilepsja – leczenie
Przede wszystkim należy unikać czynności i sytuacji, które prowokują występowanie napadów padaczkowych. Są to:
- palenie papierosów;
- spożywanie alkoholu;
- intensywny hałas, częste zmiany światła (np. na dyskotece czy podczas grania w niektóre gry komputerowe);
- brak snu, niewyspanie.
Innymi czynnikami mogącymi wywołać napad padaczki są:
- infekcje;
- menstruacja;
- gorączka;
- niedojrzałość układu nerwowego;
- śmiech;
- bieganie;
- napięcie emocjonalne;
- zaburzenia hormonalne;
- przerwanie aktualnego leczenia;
- nieregularny tryb życia.
Podstawą leczenia pacjentów z epilepsją jest regularne przyjmowanie leków przeciwpadaczkowych. Należy jednak pamiętać, że nie leczą one przyczyny choroby, lecz jedynie chronią przed występowaniem jej objawów.
Jeśli dojdzie do wystąpienia napadu padaczkowego należy pamiętać, aby zachować spokój i zapewnić choremu bezpieczeństwo. Najlepiej ułożyć go na boku, aby uchronić go przed zakrztuszeniem się. Przeciwwskazane jest potrząsanie pacjentem, polewanie go wodą czy wszelkie inne próby cucenia. Nie wolno mu również podawać wody czy jedzenia, ani wkładać do jamy ustnej jakichkolwiek przedmiotów chroniących przed przygryzieniem języka. W pierwszych chwilach napadu nie wolno stosować sztucznego oddychania. Gdy napad trwa powyżej 7 minut należy wezwać pogotowie ratunkowe.
Bibliografia
- Kozień K., Padaczka – patogeneza, farmakoterapia, pierwsza pomoc w leczeniu stanu padaczkowego, Kraków 2016.
- Filipska K., Padaczka – choroba społeczna XXI wieku, Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu, 3/2016.
- Rejdak K., Rola R., Mazurkiewicz-Bełdzińska M., Halczuk I., Błaszczyk B., Rysz A., Ryglewicz D., Diagnostyka i leczenie padaczki u osób dorosłych — rekomendacje Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, Polski Przegląd Neurologiczny, 12/2016.
Zostaw komentarz