Zespół złego wchłaniania

Aktualizacja: 13 grudnia 2022

Zespół złego wchłaniania to szeroka grupa różnych schorzeń, których wspólną cechą jest upośledzone wchłanianie określonych związków odżywczych. Przyczynia się to do ich niedoborów, co z kolei może mieć wiele konsekwencji zdrowotnych. Zespół złego wchłaniania wynika zarówno z przyczyn chorobowych (wrodzonych, nabytych), jak i z nieodpowiedniego stylu życia (notoryczne łamanie zasad racjonalnego odżywiania).

Zespół złego wchłaniania – przyczyny

W warunkach prawidłowych pokarm przechodzi przez wszystkie odcinki układu pokarmowego, na każdym z nich zostając poddanym odpowiedniej obróbce. W jelicie cienkim znajdują się liczne mikrokosmki, które dodatkowo odpowiadają za wchłanianie składników odżywczych. Te zostają następnie przetransportowane wraz z krwią do wszystkich komórek organizmu, odżywiając je. Dzięki temu organizm może funkcjonować sprawnie i zachować zdrowie. Na prawidłowe wchłanianie dodatkowo wpływ ma wiele czynników takich jak m.in.:

• aktywność i odpowiednia ilość enzymów trawiennych;
• prawidłowe krążenie trzewne;
• czynność motoryczna przewodu pokarmowego;
• mikroflora jelitowa o odpowiednim składzie.

Nieodpowiednie wchłanianie składników odżywczych w dzisiejszych czasach często wynika z:

• niskiej jakości żywności;
• stresu;
• przewlekłej lub częstej antybiotykoterapii;
• braku regularności w spożywaniu posiłków;
• sięgania głównie po żywność przetworzoną.

Zespół złego wchłaniania natomiast jest schorzeniem, u którego podłoża znajdują się między innymi:

• nietolerancje pokarmowe (np. hipolaktazja);
• choroba Leśniowskiego-Crohna;
• zespół jelita drażliwego;
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
• celiakia;
• amyloidoza;
• radioterapia, chemioterapia;
• nowotwory układu pokarmowego;
• resekcja żołądka;
• infekcje układu pokarmowego;
• niedobory enzymów trawiennych lub ich całkowity brak;
• wady anatomiczne układu pokarmowego.

Także zakażenia pasożytnicze mogą się do niego przyczynić.

Zespół złego wchłaniania – objawy

W praktyce wyróżnia się zespół złego wchłaniania węglowodanów, białek, tłuszczów, jak również postać elektrolitową i dotyczącą witamin. W większości przypadków miejsce ma jednak upośledzone wchłanianie wszystkich lub kilku tych grup składników. Głównym objawem zespołu złego wchłaniania są biegunki tłuszczowe, które mają przykry zapach. Defekacja najczęściej ma miejsce niedługo po spożyciu posiłku. Pozostałe objawy zależą od tego, do niedoboru których składników odżywczych dojdzie w przebiegu schorzenia. Mogą być więc różnorodne, m.in.:

• przewlekłe zmęczenie;
• łuszczenie się skóry;
• nadmierne wypadanie włosów;
• arytmie;
• bolesne skurcze mięśni;
• zaburzenia gospodarki hormonalnej;
• krzywica, obniżenie gęstości kości;
• osteoporoza;
• odwodnienie i obrzęki;
• niedokrwistość;
• zaburzenia krzepnięcia krwi i gojenia się ran.

Ze względu na mnogość przyczyn zespołu złego wchłaniania, bardzo trudno je wskazać. W procesie diagnostycznym wykonuje się badania krwi i badanie moczu, gastroskopię, kolonoskopię, USG, a nierzadko także pozostałe badania obrazowe.

Zespół złego wchłaniania

Jeśli to możliwe, należy leczyć przyczynę schorzenia lub dążyć do jej ustabilizowania. Przykładowo, gdy zdiagnozowano nietolerancje pokarmowe, zaleca się dietę eliminacyjną, natomiast przy celiaki zaleca się eliminację glutenu z diety. W przebiegu upośledzonego wchłaniania składników odżywczych bardzo ważny jest odpowiedni styl życia. Kluczem jest tutaj zdrowa i zbilansowana dieta, rezygnacja z alkoholu i palenia papierosów, unikanie stresu oraz dodatkowa suplementacja składników, których niedobory zostały zdiagnozowane.

W niektórych przypadkach konieczne staje się podawanie preparatów zawierających brakujące enzymy, np. przy przewlekłym zapaleniu trzustki pacjentowi podaje się enzymy trzustkowe.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Szaflarska-Popławska A., Sala A., Czerwionka-Szaflarska M., Niedożywienie w wybranych
   zespołach złego wchłaniania, Zaburzenia Odżywiania Wieku Dziecięcego, 2/2018.
2. Mądry E., Krasińska B., Walkowiak J., Hipolaktazja, zespół złego wchłaniania laktozy, nietolerancja laktozy, Family Medicine & Primary Care Review, 2/2011.
3. Waszczuk E., Mulak A., Zespół złego wchłaniania w materiale własnym. Gastroenterologia Polska, 9/2002.