Aktualizacja: 12 grudnia 2022
CRP, zwane również białkiem C-reaktywnym, to białko produkowane przez wątrobę w momencie toczących się stanów zapalnych w organizmie. Zwłaszcza w początkowej fazie stanu zapalnego synteza ta ma bardzo dynamiczny przebieg. Alternatywnym markerem jest OB (odczyn Biernackiego), jednak OB ma większe zastosowanie w diagnostyce przewlekłych stanów zapalnych.
CRP – co to jest?
CRP to białko ostrej fazy, a za jego syntezę odpowiada przede wszystkim wątroba, ale i ściany naczyń krwionośnych (tętnic, np. w przebiegu miażdżycy). Synteza następuje pod wpływem cytokin zapalnych. Pod względem budowy cząsteczka CRP składa się z 5 niekonwalencyjnie połączonych podjednostek o budowie pojedynczego łańcucha polipeptydowego. Synteza i wydzielanie CRP wykazuje dużą dynamikę – stężenie tego białka we krwi może wzrosnąć nawet 1000-krotnie w ciągu doby, jeśli miejsce ma rozległe uszkodzenie tkanek. Okres półtrwania CRP wynosi około 19 godzin.
Białko CRP – funkcje
CRP bierze udział w mechanizmach odpornościowych, zwłaszcza w zachowaniu wysokiej odporności nieswoistej. W obecności jonów wapnia wiąże się z polisacharydami znajdującymi się w otoczkach patogenów i chorobotwórczych drobnoustrojów, ze składnikami wewnątrzkomórkowymi oraz ze związkami kationowymi. Wszystko to pobudza klasyczna drogę aktywacji układu dopełniacza, nasila opsonizację oraz fagocytozę.
Test CRP
Do oznaczenia poziomu CRP potrzebna jest surowica krwi lub osocze. Wynik otrzymujemy już po kilkunastu minutach. Wskazaniami do wykonania pomiaru CRP są:
- ocena nasilenia i diagnostyka wszelkich chorób przebiegających ze stanem zapalnym;
- stan po przeszczepieniu narządów, aby monitorować stopień przyswojenia lub odrzucenia narządu;
- ocena stopnia ciężkości lub ryzyka nawrotu zawału mięśnia sercowego;
- różnego rodzaju infekcje toczące się w organizmie;
- wykrywanie wczesnych powikłań pooperacyjnych;
- zapalne choroby reumatyczne i choroby autoimmunologiczne.
Białko C-reaktywne jest niezwykle cennym markerem wykorzystywanym do diagnozowania i monitorowania leczenia ostrych chorób zapalnych. Znajduje zastosowanie na każdym oddziale szpitalnym. Co ciekawe, w aptece możemy zakupić również gotowe testy CRP, możliwe do wykonania w domu. Opakowanie zawiera płytkę testową, urządzenie z kapilarką do pobrania próbki krwi z palca oraz sterylny nakłuwacz. Wyniki testu można odczytać po około 5 minutach.
CRP – normy
Stężenie CRP nie zależy od rytmu dobowego, choć na ostateczny wynik mogą wpływać czynniki takie jak płeć, wiek czy poziom aktywności fizycznej. Referencyjny zakres stężeń CRP wynosi 0,08-3,1 mg/l. Zgodnie z założeniem środowiska medycznego, za reakcję ostrej fazy przyjmuje się zwykle 10 mg/l. Stężenia w przedziale 3,1-10 mg/l stanowią zwykle odzwierciedlenie odczynu zapalnego o niewielkim nasileniu, który ma miejsce między innymi w patogenezie chorób układu sercowo-naczyniowego.
CRP podwyższone
Podwyższony poziom białka C-reaktywnego może mieć miejsce w następujących problemach zdrowotnych:
- zapalenie jelit;
- nowotwory;
- okres pooperacyjny;
- ostre zapalenie trzustki;
- infekcje bakteryjne, infekcje wirusowe, grzybicze lub pasożytnicze;
- układowe choroby tkanki łącznej;
- zawał serca;
- udar mózgu;
- cukrzyca.
CRP uważa się za marker stresu metabolicznego oraz nasilenia procesów zapalnych toczących się w organizmie. Warto jednak wiedzieć, że nieznacznie podwyższony poziom tego białka może mieć miejsce u osób palących papierosy, otyłych, a także u kobiet stosujących doustną antykoncepcję hormonalną.
Obniżone CRP
Stężenie CRP może ulec obniżeniu w trakcie leczenia statynami, zarówno w prewencji pierwotnej, jak i wtórnej, a także u pacjentów przyjmujących fibraty, beta-blokery i stosujących dietę ubogowęglowodanową lub bogatą w oleje roślinne, włóknik i orzechy. W takich przypadkach nawet podczas toczących się w organizmie stanów zapalnych poziom CRP może utrzymywać się na niższym poziomie niż u pozostałych osób. Fizjologicznie, gdy człowiek jest zdrowy i nie zmaga się ze stanami zapalnymi, niskie CRP jest wartością prawidłową.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Madaliński K., Gregorek H., Szczepańska-Szerej H., Rybczyńska J., Dzierżanowska-Fangrat K., Reumatologia, 6/2005.
- Byrska M., Stańczak A., Białko C-reaktywne jako marker procesów zapalnych, Lek w Polsce, 8/2017.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
Zostaw komentarz