Świąd to patologiczny objaw zarówno chorób ogólnoustrojowych, jak i dermatologicznych. Może wiązać się także z zupełnie błahymi powodami, np. ukąszeniem komara. W procesie diagnostycznym należy więc wziąć pod uwagę czynniki takie jak nasilenie i czas trwania świądu, ewentualne objawy dodatkowe (np. wysypka skórna), styl życia, zdiagnozowane choroby ogólnoustrojowe czy przyjmowane leki i suplementy diety.
Świąd – przyczyny
Wyróżnia się świąd ostry, trwający krócej niż 6 tygodni oraz przewlekły – trwający powyżej 6 tygodni. Dodatkowo może być:
- miejscowy (zwykle wskutek chorób dermatologicznych, nieodpowiedniego stylu życia, miejscowych uszkodzeń skóry);
- uogólniony (wskutek chorób ogólnoustrojowych).
Świąd występuje w przebiegu licznych chorób dermatologicznych, takich jak m.in.:
- atopowe zapalenie skóry;
- łojotokowe zapalenie skóry;
- łuszczycowe zapalenie skóry;
- zmiany trądzikowe;
- egzema;
- różnego rodzaju alergie;
- grzybica;
- łupież;
- liszajec zakaźny;
- pokrzywka;
- świerzb;
- wszawica.
Może jednak występować w przebiegu chorób ogólnoustrojowych, takich jak:
- twardzina układowa;
- toczeń rumieniowaty układowy;
- mocznica;
- cukrzyca;
- przewlekłe zapalenie trzustki;
- niektóre nowotwory skóry;
- nadczynność tarczycy;
- infekcje wirusowe, np. półpasiec czy ospa wietrzna;
- choroby wątroby.
Świąd może mieć mniej poważne przyczyny, takie jak:
- przyjmowanie niektórych leków;
- stosowanie nieodpowiednich kosmetyków i środków piorących (niedobranych do potrzeb skóry, zawierających chemiczne dodatki);
- długotrwałe przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych;
- noszenie grubej, drażniącej odzieży.
Świąd nasila się pod wpływem stresu, niewyspania oraz odwodnienia.
Zobacz również: Swędzenie odbytu.
Co to Świąd?
Świądem nazywamy dyskomfort i nieprzyjemne wrażenie na skórze, prowadzące do ciągłej chęci drapania się lub pocierania. Przez pacjentów opisywany jest jako łaskotanie, delikatne pieczenie lub po prostu swędzenie skóry. Chęć drapania się jest tak intensywna, że często staje się wręcz niemożliwa do opanowania. Niestety, pocieranie skóry jedynie wzmaga uczucie swędzenia i nasila zaczerwienienie skóry. Pojawia się błędne koło, z którego trudno jest się wydostać.
Świąd może występować jako izolowany, pojedynczy objaw, częściej jednak towarzyszą mu inne objawy. Zaczerwienienie skóry, delikatny obrzęk, wysypka, pokrzywka lub krostki nie są tu niczym obcym. W przebiegu chorób ogólnoustrojowych mogą dojść do tego objawy takie jak hepatomegalia, złe samopoczucie, przewlekłe zmęczenie, wypadanie włosów czy zażółcenie skóry i gałek ocznych. Dokładna ocena wszystkich objawów pomaga znaleźć przyczynę świądu. W pierwszej kolejności warto udać się do lekarza dermatologa.
Świąd – leczenie i domowe sposoby
Leczenie świądu zależy od przyczyny, która go spowodowała. Jeśli jest to nadczynność tarczycy, za pomocą starannie dobranej farmakoterapii dąży się do wyrównania gospodarki hormonalnej. W przebiegu łupieżu stosuje się szampony przeciwgrzybicze i dba o nawilżenie skóry głowy, natomiast przy przewlekłych chorobach skóry podstawą jest odpowiednia dieta, pielęgnacja ciała i unikanie stresu. Zawsze, jeśli to tylko możliwe, wdraża się leczenie przyczynowe. Uzupełniająco pacjent może otrzymać receptę na leki przeciwhistaminowe, które zmniejszają intensywność świądu.
Osoby z przewlekłymi chorobami skóry oraz zdrowe, które mimo tego zmagają się ze świądem, powinny:
- zwrócić uwagę na kosmetyki myjące i pielęgnacyjne do ciała, zamieniając je na te w całkowicie naturalnym składem;
- zwrócić uwagę, czy świąd nie nasila się po założeniu wypranej w nowym proszku odzieży. Jeśli tak, należy zmienić preparaty piorące;
- stosować preparaty nawilżające i emolientowe z dodatkiem olejów roślinnych;
- suplementować i stosować zewnętrznie olej z czarnuszki, który zmniejsza objawy alergii i stanów zapalnych, działając na zasadzie leków przeciwhistaminowych;
- regularnie oczyszczać skórę delikatnymi preparatami;
- dokładnie osuszać skórę po prysznicu czy kąpieli i unikać chodzenia z wilgotną skórą.
Przede wszystkim jednak należy dążyć do unikania drapania skóry, nawet jeśli świąd jest intensywny.
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...
Bibliografia
- Świnoga M., Zalewska-Janowska A., Charakterystyka świądu i ocena zależności między jego nasileniem a wybranymi parametrami psychologicznymi u pacjentów z wypryskiem kontaktowym, Alergia Astma Immunologia, 20/2015.
- Krajnik M., Żylicz Z., Świąd w zaawansowanych chorobach wewnętrznych. Patogeneza i leczenie, Polska Medycyna Paliatywna, 2/2002.
- Szpringer E., Świąd skóry, Nowa Medycyna, 11/2000.
Zostaw komentarz