Badanie moczu

Badanie moczu jest jednym z najczęściej wykonywanych badań kontrolnych (tuż obok morfologii) zlecanych na Narodowy Fundusz Zdrowia. Rekomenduje się je każdej zdrowej osobie raz na 2-3 lata profilaktycznie, a w przypadku chorób przewlekłych – nawet częściej. Dużą zaletą badania moczu jest jego nieinwazyjność, całkowite bezpieczeństwo i rzetelność.

Badanie moczu – na czym polega?

Badanie moczu polega na dokładnej ocenie jego ciężaru, kolorystyki, składu i innych parametrów. Znając parametry fizjologiczne, odpowiednie dla zdrowego człowieka w danym wieku i o danym stylu życia, można w przybliżeniu określić stan zdrowia pacjenta. Zwłaszcza w odniesieniu do układu moczowego, ale nie tylko. Znaczenie mają poniższe parametry:

• ciężar właściwy moczu – niższy od prawidłowego sugeruje zaburzenia pracy nerek, np. niewydolność nerek, z kolei zbyt wysoki może wskazywać na obecność białek / glukozy;
• odczyn – obojętny bądź zasadowy obserwuje się u pacjentów z kamicą nerkową lub przy infekcjach dróg moczowych;
• białko w moczu – zwykle oznacza infekcję, choć może wystąpić po gorączce lub zbyt intensywnym wysiłku fizycznym;
• glukoza w moczu – może świadczyć o cukrzycy lub stanie przedcukrzycowym;
• azotyny w moczu – mogą wskazywać na infekcję;
• bilirubina w moczu – może wskazywać na nieprawidłową pracę wątroby;
• ciała ketonowe w moczu – mogą wskazywać na nadczynność tarczycy, przyjmowanie niektórych leków, głodówkę, biegunkę, wymioty bądź zbyt obciążający wysiłek fizyczny;
• krwinki w moczu – białe pojawiają się przy rozwijających się infekcjach, zaś czerwone mogą występować przy chorobach nowotworowych lub uszkodzeniu nerek.

W moczu można wykryć również obecność bakterii – wówczas badanie zwie się posiewem moczu. Polega na hodowli materiału z próbki moczu, dzięki czemu można wykryć rozmaite infekcje bakteryjne dróg moczowych. Pobrana przez pacjenta próbka moczu jest jak najszybciej zawożona do laboratorium i tak poddawania szczegółowej diagnostyce. Badanie moczu ma bardzo dużą wartość diagnostyczną.

Jak pobrać mocz do badania?

Do badania moczu niezbędny jest sterylny, jednorazowy pojemnik, do którego należy oddać mocz. Można go zakupić w każdej aptece, a jego koszt wynosi zaledwie 1-2 zł. Należy pamiętać, że podczas zbierania próbki do badania warto zachować najwyższą higienę – nie dotykamy wnętrza pojemnika, przed skorzystaniem z toalety dokładnie myjemy ręce, a wcześniej najlepiej wziąć prysznic, aby także miejsca intymne były czyste. Dzień przed badaniem należy powstrzymać się od współżycia, a poza tym prowadzić stosunkowo normalny tryb życia. Około 12 godzin wcześniej najlepiej zrezygnować z posiłków i pozostać na czczo, pijąc jedynie wodę.

Jak wykonać badanie moczu?

Pojemnik należy wypełnić tzw. środkowym strumieniem moczu. Oznacza to, że mocz nie powinien być zebrany do pojemnika tuż po rozpoczęciu mikcji ani pod jej koniec, lecz w trakcie. Innymi słowy – wydalamy do toalety niewielką ilość moczu i dopiero po tym podstawiamy pod cewkę moczową pojemnik, do którego kontynuujemy mikcję. Aby móc wykonać ogólne badanie moczu potrzeba około 50-100 ml. Po pobraniu moczu pojemnik zawozimy najszybciej jak się da do punktu pobrań. Jeśli nie jest to możliwe, próbkę przechowujemy w lodówce, jednak nie dłużej niż 2 godziny.

Badanie ogólne moczu ma kluczowe znaczenie także dla kobiet ciężarnych. Każda kobieta oczekująca dziecka powinna raz w miesiącu je wykonywać. Dzięki niemu w tani i nieinwazyjny sposób można wcześnie wykryć wiele schorzeń zagrażających zarówno rozwijającemu się płodowi, jak i przyszłej matce.

Badanie moczu u niemowlaka

Niekiedy badanie moczu jest niezbędne już w tak młodym wieku. Jest ono możliwe choć wielu rodziców zastanawia się w jaki sposób najlepiej jest pobrać próbkę moczu. W aptece można zaopatrzyć się w jednorazowe woreczki, które po dokładnym umyciu okolicy intymnej dziecka przykleja się do skóry. Regularnie warto sprawdzać czy gromadzi się w takim woreczku mocz, a jeśli zbierze się w nim potrzebna ilość – woreczek odklejamy i dostarczamy do laboratorium lub punktu pobrań.

Prawidłowe parametry moczu

Podczas badania moczu wszystkie parametry powinny znajdować się w ustalonych normach. Prezentują się one następująco:

• barwa – słomkowa;
• przejrzystość – klarowna;
• ciężar właściwy – 1023-1035 g/l;
• odczyn – 4,5-8,0 pH;
• zapach – bezwonny bądź lekko kwaśny;
• glukoza, białko i bilirubina – brak;
• urobilinogen – mniej niż 1 mg/dl;
• erytrocyty – mniej niż 3 w polu widzenia;
• leukocyty – mniej niż 4 w polu widzenia;
• kryształy – brak;
• bakterie – brak.

Zmiany tych parametrów wskazują na toczące się patologie. Przykładowo, amoniakalny zapach moczu świadczy o infekcji dróg moczowych, zaś zielonkawe zabarwienie moczu wskazuje na infekcję pałeczką ropy błękitnej lub zapalenie gruczołu krokowego u mężczyzn.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Mantur M., Brunzel N., Diagnostyka laboratoryjna moczu i innych płynów ustrojowych, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2016.
2. Solnica B., Dembińska-Kieć A., Naskalski J., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2022.