Lizyna

Aktualizacja: 20 września 2024

Lizyna (skrót: Lys, K) to organiczny związek chemiczny, białkowy aminokwas egzogenny. Oznacza to, że organizm nie jest w stanie samodzielnie jej syntezować, tym samym należy dostarczać ją wraz z dietą. Bierze udział m.in. w naprawie tkanek, wzrastaniu organizmu oraz produkcji przeciwciał, wpływa więc na odporność organizmu. Co ważne, lizyna przyspiesza naturalną produkcję kolagenu. W medycynie bywa wykorzystywana do leczenia niektórych schorzeń.

Lizyna – charakterystyka

Lizyna jest aminokwasem polarnym, białkowym. W swojej budowie posiada łańcuch boczny z ładunkiem dodatnim. Tym samym wchodzi w skład białek wiążących ujemnie naładowane cząsteczki kwasów nukleinowych, w tym histonów. W rzeczywistości lizyna ma ogromne znaczenie już na etapie życia płodowego, umożliwiając prawidłowy rozwój płodu.

Lizyna – gdzie występuje?

Lizynę można znaleźć w największych ilościach w następujących produktach spożywczych:

• sery;
• jaja;
• ryby;
• niektóre odmiany fasoli;
• mleko;
• ziemniaki;
• czerwone mięso;
• soja i produkty sojowe;
• drożdże i produkty drożdżowe;
• kurczak.

Aby zachować zdrowie i dobre samopoczucie, każdego dnia należy dostarczać około 500-1500 mg lizyny wraz z pożywieniem. Zapotrzebowanie można ewentualnie uzupełniać suplementacją, zwracając uwagę, aby zakupiony preparat pochodził z apteki lub z wysokiej jakości sklepu z suplementami diety, a nie z nieznanego źródła. Do przyjmowania lizyny nie ma przeciwwskazań. Należy jedynie pilnować, aby w postaci suplementu nie przyjmować jej dłużej niż pół roku.

Funkcje lizyny

Lizyna wykazuje silne właściwości oczyszczające organizm z toksyn, dlatego warto łączyć ją z innymi suplementami detoksykującymi, np. z Chlorellą. Dotychczas prowadzone badania udowodniły skuteczność aminokwasu zwłaszcza w odniesieniu do ołowiu. Lizyna bywa ponadto wykorzystywana w leczeniu następujących chorób:

• półpasiec;
• opryszczka, w tym także opryszczka narządów płciowych;
• osteoporoza;
• łysienie;
• miażdżyca naczyń krwionośnych.

Omawiany aminokwas stanowi jeden z najważniejszych składników koniecznych do produkcji karnityny – związku biorącego udział w metabolizmie tłuszczów oraz dostarczającego energii. Dawka już 400 mg dziennie ułatwia wchłanianie wapnia w jelitach, jednocześnie zmniejszając wydalanie tego pierwiastka wraz z moczem. Odpowiedni poziom lizyny pozwala utrzymać włosy i paznokcie w dobrej kondycji, ponieważ znajdziemy ją także w kolagenie. Udowodniono, że dieta bogata w lizynę zmniejsza odczuwanie codziennego stresu, może więc przyczyniać się do obniżenia ryzyka chorób cywilizacyjnych, których czynnikiem ryzyka jest właśnie stres.

Lizyna jest cenionym związkiem także wśród sportowców i osób aktywnych fizycznie. Pomagając wchłonąć wapń wzmacnia kości i stawy, chroniąc przed kontuzjami, tak częstymi w świecie sportu. Z kolei biorąc udział w produkcji kolagenu wzmacnia ścięgna, więzadła, mięśnie i wszystkie inne struktury organizmu. Aminokwas ten stymuluje przyrost masy mięśniowej.

Zobacz również: Co zrobić jak boli kolano?

Niedobór lizyny

Długotrwały niedobór lizyny może prowadzić do rozwoju anemii i znacznego pogorszenia samopoczucia. Zaburzenia enzymatyczne sprawiają, że wiele reakcji na poziomie komórkowym nie przebiega prawidłowo. Objawami niedoboru lizyny są ponadto:

• przekrwienie oczu;
• drażliwość;
• niski poziom energii i motywacji do działania;
• utrata apetytu;
• nadmierne wypadanie włosów;
• problemy z koncentracją i pamięcią;
• nagła utrata masy ciała;
• problemy z płodnością.

Ze względu na powszechne występowanie źródeł tego aminokwasu, niedobory przy urozmaiconej diecie praktycznie nie występują. Osoby ze zwiększonym zapotrzebowaniem na lizynę mogą zdecydować się natomiast na dodatkową suplementację. Lizynę w postaci suplementów diety warto łączyć z następującymi naturalnymi suplementami diety:

• Chlorellą;
• witaminą C;
• acerolą (bogate źródło witaminy C).

Suplement z lizyną powinien posiadać skrót „L”, czyli „L-lizyna”. Oznacza to, że aminokwas znajduje się w postaci wolnej, jest więc w całkowicie wchłaniany w układzie pokarmowym i może być optymalnie wykorzystany.

Bio Acerola C - 100% naturalna witamina C
Acerola od bioalgi to w pełni naturalny (organiczny) i bez żadnych dodatków produkt. Wytwarzany jest z owoców wiśni Acerola, na ściśle kontrolowanej, ekologicznej uprawie, z zachowaniem najwyższych standardów jakościowych.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Gołąbczak J., Biochemiczne, genetyczne i technologiczne podstawy biosyntezy L-lizyny, Biotechnologia, 1/2008.
2. Ferrier D., Biochemia, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2018.