Trombocyty

Aktualizacja: 24 sierpnia 2022

Trombocyty (inaczej płytki krwi) to niewielkie, różnokształtne fragmenty komórek szpikowych, pozbawione jądra komórkowego. We krwi występują w ilości od 180 000 do 400 000 na 1 mm3. Są głównym elementem układu krzepnięcia, warunkują bowiem tworzenie czopu w miejscu uszkodzenia śródbłonka naczyniowego oraz uczestniczą w pozostałych reakcjach krzepnięcia i gojenia.

Co to są trombocyty?

Trombocyty powstają wskutek fragmentacji cytoplazmy megakariocytów – komórek szpiku kostnego. Anatomicznie są bezjądrowymi komórkami i przyjmują kształt płaskiego dysku o średnicy 3-4 μm i objętości 5-10 μm3. Około 30% wszystkich trombocytów w organizmie znajduje się w śledzionie. Żyją średnio 8-12 dni i są usuwane z krwi przez układ siateczkowo-śródbłonkowy.

Pojedynczy trombocyt ma trójwarstwową błonę komórkową, z licznymi otwartymi kanalikami, przez które wydostają się substancje uwalniane z ziarnistości wewnątrzpłytkowych. Warstwą zewnętrzną błony jest otoczka zwana glikokaliksem, niezwykle bogata w glikoproteiny o właściwościach receptorów dla czynników aktywujących i hamujących czynność płytek. Dodatkowo zawiera w sobie białka osocza. Główny zrąb błony komórkowej tworzy podwójna warstwa fosfolipidów, zawierająca białka błonowe.

Głównym elementem cytoszkieletu są białka kurczliwe – aktyna i miozyna. Cytoplazma płytkowa zawiera czynnik krzepnięcia XIII i płytkowopochodny czynnik wzrostowy komórek śródbłonka, jony wapniowe oraz enzymy kierujące przemianami kwasu arachidonowego, zgromadzone w układzie kanalików gęstych.

Skład trombocytów

Trombocyty, poza nielicznymi mitochondriami oraz lizosomami, posiadają wewnątrz:

• ziarnistości zawierające białka adhezyjne, np. fibrynogen, czynnik von Willebranda czy witronektynę;
• czynniki wzrostu;
• czynniki krzepnięcia i fibrynolizy;
• ziarnistości zawierające ADP, ATP, jony wapnia i serotoninę.

Gdy płytki krwi ulegają aktywacji, zawartość ziarnistości oraz czynniki zostają uwolnione, aby spełniać swoje funkcje.

Trombocyty – funkcje

Podstawowe funkcje trombocytów można zapisać w skrócie jako:

• tworzenie czopu hemostatycznego w miejscu uszkodzenia śródbłonka naczyniowego;
• udział w reakcjach krzepnięcia krwi.

Udział płytek krwi w aktywacji krzepnięcia krwi polega na udostępnianiu płytkowych fosfolipidów dla reakcji krzepnięcia krwi. W fazie spoczynku fosfolipidy znajdują się głównie w warstwie wewnętrznej błony płytkowej, zaś pod wpływem czynników aktywujących ulegają ekspozycji na powierzchni błony, co umożliwia, po utworzeniu kompleksu z czynnikami VIIIa, IXa i X, aktywację czynnika X.

Patologie trombocytów

Diagnostyką i leczeniem nieprawidłowości w zakresie płytek krwi zajmuje się lekarz hematolog. W zależności od przyczyny stwierdzonej patologii oraz występujących objawów może on współpracować z innymi specjalistami, zwykle onkologami, neurologami i kardiologami. Najczęściej diagnozuje się małopłytkowość i nadpłytkowość.

Zobacz również: Skaza krwotoczna.

Małopłytkowość

Obniżona ilość płytek krwi zwana jest małopłytkowością. Diagnozuje się ją w sytuacjach, gdy ilość trombocytów we krwi obwodowej wynosi mniej niż 150 000/ul. Głównymi objawami tej sytuacji są krwawienia skórno-śluzówkowe, manifestujące się jako drobne wybroczyny na całym ciele bez konkretnych powodów. Dodatkowo pojawiają się krwawienia z dziąseł, dróg rodnych, nosa czy dróg moczowych.

Nadpłytkowość

Odwrotną sytuacją jest wzrost liczby płytek krwi. Jeśli ich ilość we krwi obwodowej przekracza 600 000/ul mówimy o nadpłytkowości, która bywa efektem stanów zapalnych, chorób nowotworowych, niedoboru żelaza, alkoholizmu czy przyjmowania niektórych leków. Podobnie jak w przypadku małopłytkowości, tak i tutaj stwierdza się samoistne krwawienia, jednak z tendencją do zakrzepów. Przy zakrzepach w mózgu może dojść do udaru, zaś zakrzepy naczyń krezkowych lub mózgowych mogą powodować parestezje, napady padaczkowe i zaburzenia widzenia.

Spirulina + Żelazo - naturalne wsparcie krwi
Naturalny produkt Spirulina + żelazo od bioalgi jest czysto roślinnym źródłem żelaza, wyprodukowanym wyłącznie przez Matkę Naturę. Jego biodostępność jest dzięki temu na wysokim poziomie co pozwala m.in. na uzupełnienie niedoborów tego pierwiastka ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Górski J., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2012.