Wykwity skórne

Aktualizacja: 15 września 2022

Wykwity skórne to inaczej zmiany skórne, na podstawie których lekarz dermatolog ustala rozpoznanie choroby. Wyróżnia się wykwity pierwotne oraz wtórne. Przy ich ocenie zawsze bierze się pod uwagę wielkość, kształt, zabarwienie, postać, zajętą powierzchnię ciała, ograniczenie umiejscowienie oraz ewentualne objawy dodatkowe, takie jak ból czy świąd.

Rodzaje wykwitów skórnych

Najczęściej zmiany dermatologiczne dzieli się na wykwity skórne pierwotne i wykwity skórne wtórne.

Wykwity skórne pierwotne

Pierwotne wykwity skórne pojawiają się na skórze dotychczas niezmienionej, czyli jako pierwsze objawy danej choroby. Należą do nich między innymi:

• plamy – mają charakter płaskich zmian, leżących w poziomie skóry. Przyjmują przy tym inne zabarwienie od otaczającej je skóry, mimo tego nie są wyczuwalne dotykiem;
• grudki – zmiany znajdują się ponad poziomem skóry, dlatego z łatwością można je wyczuć za pomocą dotyku. Różnią się od skóry spoistością i barwą, ustępują bez pozostawiania trwałych śladów. Wykazują różną powierzchnię – od gładkiej, poprzez nierówną, aż do sączącej się i łuszczącej;
• bąble – także ponad poziomem skóry, ustępują bez śladu. Ich przyczyną jest najczęściej przesięk płynu surowiczego naczyń do tkanki łącznej;
• guzki i guzy – ustępują bez pozostawienia blizny, zwykle są znacznie twardsze niż otaczająca je skóra;
• pęcherzyki i pęcherze – wyniosłości skórne wypełnione płynem, zwykle surowiczym lub ropnym. Ustępują bez pozostawienia blizny;
• krosty – od samego początku wypełnia je ropna treść. Zazwyczaj lokalizują się w okolicy okołomieszkowej.

To właśnie obserwacja takich zmian jest najlepszą podstawą do podejrzewania konkretnych chorób czy schorzeń dermatologicznych.

Wykwity skórne wtórne

Z kolei wykwity skórne wtórne pojawiają się dopiero w późniejszym okresie choroby, najczęściej po ustąpieniu wykwitów pierwotnych. Zaliczamy do nich przede wszystkim:

• łuski – jako efekt złuszczania powierzchni zrogowaciałych naskórka. Mogą także być konsekwencją stanów zapalnych skóry lub nieprawidłowości w procesach rogowacenia;
• strupy – są konsekwencją zasychania płynów ustrojowych na powierzchni naskórka. Tymi płynami zwykle są: surowica, krew, ropa;
• nadżerki – bolesne ubytki naskórka pojawiające się wskutek jego zniszczenia, ustępują bez pozostawiania blizny;
• owrzodzenia – bolesne ubytki skóry właściwej, ustępujące z pozostawianiem blizn. Mogą mieć różne kształtu i wielkości;
• rozpadliny – linijne ubytki sięgające aż do skóry właściwej. Zwykle są bolesne i trudne do leczenia;
• blizny – powstają w momencie, gdy ubytki skórne wypełniają się tkanką łączną włóknistą. Mogą mieć różny obraz kliniczny, najczęściej jednak w ich obrębie brak jest włosków czy jakichkolwiek gruczołów.

Ocena wykwitów wtórnych daje mniej rzetelne propozycje diagnostyczne.

Wykwity skórne – przyczyny

Przyczyny wykwitów skórnych mogą być różne. Wyróżnia się setki chorób dermatologicznych (a także reumatologicznych, onkologicznych, hematologicznych, endokrynologicznych, ginekologicznych, autoimmunologicznych czy ogólnoustrojowych), a wszystkie one mogą przebiegać z wykwitami skórnymi. Najczęściej przyczynami są:

• toczeń rumieniowaty układowy;
• twardzina układowa;
• łuszczycowe zapalenie stawów;
• łojotokowe zapalenie skóry;
• plamica;
• infekcje bakteryjne, wirusowe czy grzybicze, w tym odra czy ospa wietrzna;
• alergie;
• oparzenia, odleżyny, odmroziny;
• opryszczka;
• skazy krwotoczne;
• liszajec;
• infekcje narządów płciowych;
• pieluszkowe odparzenia skóry;
• łuszczycowe zapalenie skóry;
• trądzik;
• egzema.

Takich chorób jest jednak znacznie więcej i mogą dotyczyć każdej dziedziny medycyny. Diagnostyką i leczeniem wykwitów skórnych zajmuje się lekarz dermatolog, choć w zależności od podejrzeń może on skierować pacjenta do innych specjalistów.

Olej z czarnuszki w kapsułkach 100% naturalny
Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa) jest naturalną substancją znaną od tysiącleci ze swoich właściwości. Wykorzystywana jest m.in. przy zmienionej chorobowo skórze. Działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, antyalergicznie, przeciwwrzodowo, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Narbutt J., Najczęstsze dermatozy w praktyce lekarza rodzinnego, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2019.
2. Małek E., Rozpoznawanie patologicznych zmian skórnych, Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007.