Schizofrenia

Aktualizacja: 14 października 2022

Schizofrenia to poważna choroba, która może uaktywnić się w każdym wieku, bez względu na płeć czy styl życia. Jest to zaburzenie psychiczne zaliczane do psychoz. Najbardziej narażone są jednak osoby młode, przed 30. rokiem życia. Schizofrenia wykazuje charakter przewlekły, przy czym u 70% pacjentów obserwuje się okresy remisji. Cechuje ją wiele objawów, jednak obraz kliniczny jest różny w zależności od danego pacjenta. Wiele źródeł podaje, że choroba ta skraca życie chorego o 10-20 lat, a główną przyczyną śmiertelności są samobójstwa.

Schizofrenia – przyczyny

Schizofrenia to choroba, która jest mocno uzależniona od indywidualnych możliwości radzenia sobie ze stresem i emocjami. Często bywa następstwem złożonych interakcji pomiędzy czynnikami dziedzicznymi, indywidualnymi oraz środowiskowymi (m.in. emigracja, życie w dużym mieście, ciężkie przeżycia, nałogi). Udowodniono, że ma podłoże genetyczne, jednak temat ten wciąż jest zgłębiany przez naukowców. Wiadomo, że wiele genów związanych z predyspozycją do schizofrenii lokalizuje się w kompleksie HLA na chromosomie 6p21. Wśród nich znajduje się gen C4 komponentu dopełniacza 4. U chorych osób wykazano przewagę obecności allelu genu powodującego nadaktywność tego komponentu.

Część badaczy twierdzi, że schizofrenia może stanowić proces neurorozwojowy, na który nakładają się procesy neurodegeneracyjne związane najprawdopodobniej ze zniszczeniem synaps, aksonów i dendrytów. Za konsekwencję zaburzeń neurorozwojowych podają nieprawidłowe działanie programu genetycznego nadzorującego migrację neuronów w mózgu, tworzenie połączeń nerwowych, tworzenie synaps, selekcję neuronów w celu przeżycia. Przyczynami zmian neurodegeneracyjnych miałoby być nieprawidłowe zaprogramowanie genetyczne pod wpływem różnorodnych czynników, prowadzące do niszczenia neuronów.

Kolejnym czynnikiem ryzyka schizofrenii jest trauma przeżyta w dzieciństwie. Przeprowadzono badania udowadniające, że utrata rodziców przed ukończeniem 9. roku życia zwiększa niemal 4 razy ryzyko zachorowania na schizofrenię. Najważniejszy w zakresie teorii patogenezy i praktyki leczenia schizofrenii okazał się mózgowy układ dopaminergiczny.

Schizofrenia – objawy

Najprostsza i prawdopodobnie najczęściej wykorzystywana definicja tej choroby określa ją jako zaburzenie psychiczne zaliczane do psychoz. Z kolei psychozy to stany patologiczne charakteryzujące się nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem i odbiorem rzeczywistości. Najczęściej występującymi objawami (w różnej konfiguracji i o różnej intensywności) są:

• halucynacje i urojenia;
• dziwaczne zachowania, nieadekwatne do danej sytuacji;
• zobojętnienie;
• zaburzenia uwagi;
• trudności w komunikacji interpersonalnej;
• upośledzenie zdolności jasnego myślenia.

Pacjenci nie zdają sobie sprawy ze swojego problemu, uważając takie zachowanie za całkowicie normalne. Dla nich to świat zewnętrzny nie funkcjonuje w sposób prawidłowy. To najpoważniejszy czynnik utrudniający skuteczne leczenie. Popularna klasyfikacja wyróżnia kilka typów choroby, w zależności od obrazu klinicznego:

• schizofrenia paranoidalna – z urojeniami i omamami, lecz bez wyraźnych cech zdezorganizowania myśli i zachowań. Chory może np. mieć wrażenie, że ktoś go śledzi lub może widzieć postacie, które nie istnieją;
• schizofrenia rezydualna – pojawiająca się w przebiegu wieloletniej choroby. Dominuje tutaj dziwaczność i ekscentryczność zachowań. Nie spotkamy jednak omamów czy halucynacji;
• schizofrenia zdezorganizowana – typowe są: spłycenie afektu, zaburzenia myślenia oraz emocjonalności wyższej;
• schizofrenia katatoniczna – jak wskazuje nazwa, dominują tutaj objawy katatoniczne, takie jak giętkość woskowa, stupor katatoniczny czy utrzymywanie nienaturalnej pozycji ciała przez dłuższy czas;
• schizofrenia niezróżnicowana – występują mieszane objawy.

Bez względu na objawy, chora osoba zawsze wymaga specjalistycznego leczenia.

Leczenie schizofrenii

Podstawę w leczeniu schizofrenii stanowi farmakoterapia, zwłaszcza przyjmowanie leków przeciwpsychotycznych, zwanych także neuroleptykami. Terapię dzieli się na 2 etapy – leczenie ostrych stanów oraz podtrzymywanie remisji. W pierwszym dawka leków jest znacznie wyższa, ponieważ dąży się do jak najszybszego ustąpienia objawów. Efekty pojawiają się średnio po 1-4 tygodniach, po czym wprowadza się terapię podtrzymującą niższymi dawkami leków. Niestety, nie ma skutecznych metod leczenia schizofrenii, dlatego terapia trwa przez całe życie pacjenta.

Kolejną niezbędną składową terapii jest psychoterapia, czyli pomoc psychiatry lub psychoterapeuty. Rekomenduje się korzystanie z pomocy pierwszego specjalisty. Podstawą są terapie indywidualne, jednak w zależności od potrzeb warto urozmaicać je terapiami grupowymi, rodzinnymi, bądź treningami umiejętności społecznych. Bardzo ważne jest, aby pacjent zrozumiał swój problem i z własnej woli poddał się leczeniu.

Omega 3 – czysty roślinny olej z Pachnotki zwyczajnej
Omega 3 to naturalny produkt zawierający w swoim składzie czysty, roślinny olej, z pełniącymi istotną rolę w odżywianiu człowieka kwasami tłuszczowymi Omega 3. Stanowi wsparcie dla mózgu i odpowiada za jego prawidłową pracę. Dodatkowo wspiera odporność
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Rybakowski J., Etiopatogeneza schizofrenii – stan wiedzy na rok 2021, Psychiatria Polska, 2/2021.
2. Tyszkowska M., Jarema M., Między zdrowiem a schizofrenią, Psychiatria Polska, 4/2013.
3. Mosiołek A., Schizofrenia jako choroba funkcjonowania poznawczego, Psychiatria, 3/2015.