Cholestaza ciążowa

Aktualizacja: 11 września 2023

Cholestaza ciążowa to dolegliwość wątroby pojawiająca się wyłącznie w ciąży, w związku z czym ustępuje szybko tuż po porodzie. Charakterystycznym objawem jest świąd skóry dotyczący szczególnie III trymestru. Schorzenie nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla życia matki, może jednak wywołać przedwczesny poród.

Z czego wynika cholestaza ciążowa?

Nie poznano w pełni przyczyn cholestazy ciążowej – uważa się, że jest wynikiem połączenia kilku czynników: genetycznego, środowiskowego, hormonalnych itd. Częstsze występowanie cholestazy ciążowej w przypadku ciąż bliźniaczych, w których obserwuje się wyższe stężenia estrogenów, potwierdza potencjalną rolę tych hormonów w patogenezie choroby. Do innych możliwych przyczyn zaliczamy:

• niedobór pierwiastków, np. selenu;
• narażenie na pestycydy;
• zespół nieszczelnego jelita.

Najnowsze badania sugerują także rolę metabolitów progesteronu, których stężenia u kobiet w ciąży mogą przekraczać (u osób z predyspozycją genetyczną) wydolność białek transportowych błony kanalikowej hepatocyta, odpowiedzialnych za ich sekrecję do żółci.

Cholestaza ciążowa – objawy

Najbardziej typowym objawem jest świąd skóry pojawiający się bez towarzyszącej mu wysypki. Występuje po 30. tygodniu ciąży i nasila się w porze nocnej. Zwykle obejmuje wnętrze dłoni i podeszwy stóp, nie jest to jednak regułą. Do pozostałych objawów zaliczamy:

• łagodną żółtaczkę (u 10% ciężarnych);
• występowanie tłuszczowych stolców, czemu towarzyszy zaburzenie wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (może pojawić się niedobór witaminy K);
• wydłużenie czasu protrombinowego;
• nudności i wymioty (występują rzadko);
• dolegliwości bólowe brzucha (występują rzadko).

Cholestaza ciężarnych towarzyszy częściej kamicy pęcherzyka żółciowego i odwrotnie. Kamica występuje częściej podczas ciąży powikłanej cholestazą, zauważa się aż 3-krotnie wyższe ryzyko. Podczas badań laboratoryjnych można zaobserwować wzrost stężenia w surowicy krwi kwasów żółciowych.

Niebezpieczeństwo cholestazy ciążowej

Cholestaza ciążowa raczej nie powoduje bezpośredniego zagrożenia dla matki, jest jednak niebezpieczna dla płodu. W aż do 60% przypadków może spowodować przedwczesny poród. U do 4% przypadków powoduje obumarcie płodu. Pozostałymi zagrożeniami dla dziecka w przebiegu cholestazy ciążowej są:

• obecność smółki w płynie owodniowym;
• bradykardia;
• obkurczanie żyły pępowinowej.

W niektórych przypadkach cholestaza ciążowa może powodować u płodu zapalenie i obrzęk płuc oraz arytmię i nagłe zatrzymanie krążenia.

Leczenie cholestazy ciążowej

Celem leczenia jest zmniejszanie intensywności uciążliwych objawów, czyli głównie świądu skóry, ale i likwidacja niebezpiecznych dla dziecka, biochemicznych objawów cholestazy. Środkiem farmakologicznym pierwszego wyboru jest tutaj kwas ursodezoksycholowy w dawce 10–15 mg/kg masy ciała. Środek ten jest bezpieczny zarówno dla matki, jak i dla dziecka, nie powoduje działań niepożądanych. Raczej nie stosuje się innych leków, ponieważ ten jest wystarczający.

Ze względu na fakt, iż cholestaza ciążowa obciąża komórki wątrobowe, należy zapobiegać ich dodatkowemu obciążeniu. Powodują je głównie pokarmy bogate w dużą ilość tłuszczów. Warto skupić się więc na spożywaniu warzyw i owoców oraz dań gotowanych i pieczonych. Z menu należy dodatkowo wykluczyć wysoko przetworzone produkty spożywcze i słodkie napoje gazowane.

Leczenie uzupełnia się suplementacją witaminy K aby uzupełnić jej niedobory i przeciwdziałać krwotokom wewnętrznym. Konieczne jest regularne monitorowanie dziecka oraz przemyślany wybór rozwiązania ciąży.

Biotyna na skórę, włosy i paznokcie
Na problemy z włosami przede wszystkim skutecznie działa biotyna. Aby jednak w pełni wykorzystać jej właściwości, należy dostarczyć ją w najbardziej biologicznie aktywnej formie - D-biotynie. Właśnie taka znajduje się w kapsułkach regenerujących.
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Romański K., Cholestaza u człowieka i zwierząt: występowanie, przyczyny, mechanizmy, Życie Weterynaryjne, 1/2010.
2. Milkiewicz P., Cholestaza ciążowa – wybrane aspekty, Gastroenterologia Kliniczna, 1/2010.
3. Craigo S., Wewnątrzchorobowa cholestaza ciężarnych, Ginekologia po Dyplomie, 7/2011.