Celiakia – czego unikać?

Aktualizacja: 26 czerwca 2023

Celiakia to choroba przewlekła (trwająca przez całe życie) charakteryzująca się zaburzeniami trawienia i wchłaniania jelitowego. Wywołuje ją nieprawidłowa reakcja immunologiczna organizmu na zawarte w zbożach, rozpuszczalne w alkoholu frakcje białka, zwane ogólnie jako gluten.

Celiakia – produkty dozwolone

Produktami naturalnie bezglutenowymi są:

• kukurydza;
• ryż;
• ziemniaki;
• proso;
• gryka;
• amarantus;
• fasola, soczewica;
• orzechy;
• owoce i warzywa.

Za teoretycznie bezglutenowe uznaje się również produkty przetworzone, w których zawartość glutenu nie przekracza 20 ppm. Warto wybierać przede wszystkim produkty z licencjonowanym znakiem przekreślonego kłosa. Otrzymujemy wówczas gwarancję, że produkty są regularnie badane pod kątem składu. Kolejną bezpieczną grupą produktów są takie, które na opakowaniu nie mają przekreślonego kłosa, lecz widnieje informacja o braku zawartości glutenu.

Na szczęście, jest wiele produktów dozwolonych w diecie osób z celiakią. Takie osoby powinny każdego dnia jeść warzywa i owoce, bezglutenowe pieczywo, produkty mleczne będące dobrym źródłem białka i wapnia oraz tłuszcze nienasycone. Kilka razy w ciągu tygodnia warto spożywać mięso i jego przetwory, ryby i rośliny strączkowe. Nie należy przesadzać z jedzeniem jaj – 2 w tygodniu w zupełności wystarczą.

Zobacz również: Placki dyniowe bezglutenowe.

Celiakia – czego unikać?

Starajmy się unikać kupowania produktów, które na etykietach posiadają informację: „może zawierać śladowe ilości glutenu”. Takimi produktami są między innymi:

• kukurydziane płatki śniadaniowe;
• mąka kukurydziana, ryżowa, gryczana.

Przede wszystkim należy jednak unikać bogatych źródeł glutenu:

• pszenicy, żyta, owsa oraz jęczmienia;
• płatków jęczmiennych, owsianych;
• kaszy mannej, jęczmiennej, a także kuskus;
• musli;
• bułki tartej, panierek (a więc i kotletów schabowych, nuggetsów);
• serów z niebieską pleśnią;
• mlecznych napojów z dodatkiem słodu jęczmiennego;
• kawy zbożowej;
• zbożowych kaszek błyskawicznych;
• makaronów pszennych i żytnich;
• pierogów, naleśników oraz dań mącznych.

Należy także unikać każdego rodzaju pieczywa, chyba że posiada oznaczenie jako bezglutenowe. Wszystkie produkty spożywcze na bazie mąki również są zaliczane do potencjalnie niebezpiecznych. Są to ciastka, ciasta, wyroby cukiernicze, a także pizza. Pamiętać należy również o lekach. Niektóre z nich, nawet zwykłe tabletki przeciwbólowe czy preparaty witaminowe, mogą zawierać gluten. Informacje o dokładnym składzie leków z pewnością są dostępne na ulotce w opakowaniu oraz na stronach internetowych.

Celiakia u dziecka

Stwierdzono, że duże znaczenie dla ochrony przed celiakią ma czas wprowadzenia glutenu do diety niemowlęcia. Zarówno zbyt wczesne włączenie glutenu do diety dziecka (przed 3. miesiącem życia), jak i zbyt późna jego podaż (po 7. miesiącu życia) zwiększają ryzyko zachorowania na chorobę trzewną w latach późniejszych.

Podsumowanie

Jedynie bezwzględne przestrzeganie diety bezglutenowej zapewnia właściwą rekonwalescencję kosmków jelitowych i powrót chorego do zdrowia. Niedozwolone jest przerywanie diety, a nawet podjadanie produktów glutenowych od czasu do czasu. Warto przestrzegać tej diety, ponieważ spożywanie glutenu mimo celiakii może skutkować zespołem jelita drażliwego, bólami brzucha, złym samopoczuciem, biegunkami, alergiami pokarmowymi i zaburzeniami wchłaniania (skutkującymi poważnym niedożywieniem). W bardziej zaawansowanych etapach choroby typowe są problemy stawowe, zmiany skórne, obrzęki, zaburzenia miesiączkowania u kobiet i obrzęki. Celiakii nie należy więc bagatelizować.

Probiotyki
Probiotyki od bioalgi zawierają aż 150 milionów wyselekcjonowanych, naturalnych i żywych szczepów bakterii. Uzupełniają dietę w składniki probiotyczne i roślinne takie jak Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Giezowska H., Giezowski D., Choroba trzewna – patogeneza, diagnostyka, leczenie i możliwości działań profilaktycznych, Problemy Higieny i Epidemiologii, 4/2014.
2. Michałowska J., Pastusiak K., Bogdański P., Kontrowersje wokół glutenu, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 3/2017.
3. Jarocka-Cyrta E., Choroba trzewna. Patogeneza, diagnostyka serologiczna, nowe metody leczenia, Gastroenterologia Praktyczna, 5/2011.
4. Grzymisławski M., Stankowiak-Kulpa H., Włochal M., Celiakia – standardy diagnostyczne i terapeutyczne 2010 roku, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 1/2010.