Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna

Aktualizacja: 14 stycznia 2021

Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna jest niezwykle istotnym elementem całego leczenia. Tak naprawdę to na prawidłowej diecie bazują pozostałe metody terapeutyczne. Jeśli nie będzie ona prawidłowa, farmakoterapia i inne sposoby leczenia nie przyniosą rezultatów. Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna powinna być dobrana indywidualnie.

Choroba Leśniowskiego-Crohna

Chorobę Leśniowskiego-Crohna zalicza się do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit. Przyczyna jest nieznana. W etiopatogenezie podkreśla się rolę nieprawidłowej odpowiedzi immunologicznej u osób predysponowanych genetycznie. Istotny wpływ na rozwój choroby mają również czynniki środowiskowe, infekcyjne i żywieniowe. Choroba może się rozwinąć bez względu na wiek czy płeć.

Innymi słowy, omawiana choroba jest pełnościennym, przeważnie ziarniniakowym zapaleniem jelit. Może jednak dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego, począwszy od jamy ustnej aż do odbytu.

Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna

Brak wiedzy dotyczącej racjonalnego żywienia w chorobie Leśniowskiego-Crohna prowadzi często do popełniania błędów żywieniowych. To zaś gwarantuje wydłużenie czasu leczenia oraz brak poprawy stanu zdrowia pacjenta. Właściwa dieta polega na ograniczeniu:

• w zależności od osobniczej tolerancji, podlega mleko i produkty mleczne bogate w laktozę;
• surowych owoców i warzyw ze względu na zawartość błonnika – tylko w niektórych przypadkach klinicznych;
• produktów wzdymających, gazowanej wody mineralnej, kabanosów, piwa.

Dlaczego jest to aż tak istotne? Wymienione produkty nasilają ruchy robaczkowe, wywołują wzdęcia i tym samym przyczyniają się do pogłębiania objawów chorobowych. Zaostrzenie choroby powodują również nasycone tłuszcze. Zauważa się, że pacjenci chętnie po nie sięgają, kosztem ograniczania spożycia NNKT, co jest dużym błędem.

Niezwykle istotne jest także zapewnienie odpowiedniej podaży kalorii oraz wszystkich niezbędnych składników pokarmowych w odpowiednich ilościach. Uważa się, że dieta powinna pokrywać w okresie remisji zapotrzebowanie energetyczne na poziomie 100–150%, natomiast białko powinno być dostarczane w ilości od 1,5 do 3,0 g/kg masy ciała, w zależności od stopnia niedożywienia chorego.

Zobacz również: Dietoterapia.

Co można jeść przy chorobie Leśniowskiego-Crohna?

Dieta przy chorobie Leśniowskiego-Crohna zależy od wielu czynników, w tym od postaci choroby, stanu ogólnego pacjenta, okresu choroby – remisja czy zaostrzenie. Nie ma szczególnych wskazań co do diety w okresie remisji. Ze względów profilaktycznych należy jednak unikać słodkich, gazowanych napojów, słodyczy, tłuszczów trans, alkoholu. Bez względu na okres choroby można spożywać:

• jasne pieczywo, biały ryż;
• gotowane warzywa;
• drobny makaron;
• chude mięso i ryby;
• masło, oleje roślinne;
• jaja.

Z produktów mlecznych na ogół dobrze tolerowane są: mleko, jogurt, kefir, sery twarogowe. Jogurty i kefiry są wskazane z tego względu, że zawierają w swoim składzie bakterie probiotyczne, które korzystnie wpływają na mikroflorę jelitową. Korzystna jest również suplementacja probiotykami, które wpływają na biodostępność składników odżywczych, regulują motorykę przewodu pokarmowego i działają immunomodulująco.

Czy można jeść błonnik?

Dane dotyczące podaży błonnika są dosyć kontrowersyjne. Do niedawna pacjentom z chorobą Leśniowskiego-Crohna zakazywano spożycia błonnika sugerując, że pogarsza on obraz kliniczny. Okazuje się jednak, że dieta bogato- lub ubogobłonnikowa może wywierać korzystny wpływ u pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna w zależności od postaci choroby.

Idąc tym tropem wykazano, że dieta ubogobłonnikowa mogłaby być wskazana u pacjentów z zagrożeniem niedrożnością jelita, czego przykładem jest postać związana z przewężeniami. Wówczas należy unikać pokarmów bogatych w błonnik. Z kolei dieta bogatobłonnikowa wskazana jest pacjentom z biegunkową postacią choroby.

Suplementacja

Przy chorobie Leśniowskiego-Crohna często dochodzi do niedoborów pokarmowych. Wpływają na to przewlekłe biegunki oraz zaburzenia czynności mikroflory jelitowej, przez co znacznie zmniejsza się wchłanianie cennych składników odżywczych. W szczególności zauważa się niedobory:

• cynku;
• żelaza;
• potasu;
• magnezu;
• kwasu foliowego i pozostałych witamin z grupy B.

Dzieci z chorobą zapalną jelit powinny otrzymywać stałą suplementację witaminy D oraz wapnia w ilości pokrywającej dzienne zapotrzebowanie. Jest to niezwykle istotne przy zwiększonym ryzyku zaburzeń kostnienia i ubytku masy kostnej.

Probiotyki
Probiotyki od bioalgi zawierają aż 150 milionów wyselekcjonowanych, naturalnych i żywych szczepów bakterii. Uzupełniają dietę w składniki probiotyczne i roślinne takie jak Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Rudzki B., Żwierełło A., Burdyn G., Kaźmierczak-Siedlecka K., Lubienicka-Archutowska E., Lebiedzińska A., Żywienie enteralne pacjentów pediatrycznych z rozpoznaną chorobą Leśniowskiego-Crohna, Farmacja Polska, 3/2020.
2. Kargulewicz A., Stankowiak-Kulpa H., Grzymisławski M., Rola leczenia żywieniowego w chorobie Leśniowskiego-Crohna, Gastroenterologia Polska, 4/2010.
3. Kargulewicz A., Ignyś I., Problem niedożywienia oraz postępowanie dietetyczne u dzieci z chorobą Leśniowskiego-Crohna, Nowiny Lekarskie, 5/2008.