Acetylocholina

Aktualizacja: 14 października 2022

Acetylocholina to najstarszy poznany neuroprzekaźnik pełniący w organizmie człowieka ważne funkcje. Jest ona obecna w kolbkach końcowych neuronów uwalniających acetylocholinę (neuronów cholinergicznych). Jej funkcja ściśle wiąże się z układem przywspółczulnym i odpowiada za objawy jego pobudzenia.

Synteza acetylocholiny

Acetylocholina jest syntezowana w zakończeniach cholinergicznych z choliny i kwasu octowego, w czym bierze udział enzym acetylotransferaza cholinowa. Cholina stanowi ważną aminę będącą jednocześnie prekursorem fosfolipidów błonowych fosfatydylocholiny i sfingomieliny. Neurony cholinergiczne wychwytują aktywnie cholinę za pośrednictwem transportera. Należy wiedzieć, że dopływ choliny może być czynnikiem ograniczającym syntezę omawianego neuroprzekaźnika.

Uwalnianie acetylocholiny

Cząsteczki acetylocholiny zostają uwolnione z pęcherzyków synaptycznych do przestrzeni synaptycznej wskutek egzocytozy, po czym wiążą się z receptorem cholinergicznym zlokalizowanym w błonie postsynaptycznej. W efekcie otwierają się kanały dla dokomórkowego prądu jonów sodu. Innymi słowy, gdy napięcie depolaryzacji wynikające z wpływu jonów sodowych otwiera kanały wapniowe, zauważa się napływ jonów wapnia i wyzwolenie mechanizmu uwalniania acetylocholiny. Stężenie wapnia warunkuje liczbę porcji uwalnianych przez nerw. Prąd wapniowy utrzymuje się tak długo, dopóki potencjał błony nie powróci do stanu wyjściowego, przywrócony wstecznym prądem jonów potasowych z wnętrza komórki.

Receptory acetylocholiny

Receptor cholinergiczny jest białkiem błony komórkowej zbudowanym z 4 podjednostek. Wyróżnia się 2 receptory cholinergiczne – nikotynowy i muskarynowy. Receptory muskarynowe blokowane są przez lek atropinę. W zwojach współczulnych niewielkie ilości acetylocholiny pobudzają neurony zwojowe, duże ilości acetylocholiny zaś blokują zwojowe przewodnictwo impulsów z neuronów przedzwojowych do neuronów pozazwojowych. Te działania acetylocholiny nie są blokowane przez atropinę, a takie same efekty wywołuje się z użyciem nikotyny. W konsekwencji te działania acetylocholiny nazywamy nikotynowymi.

Za co odpowiada acetylocholina?

Acetylocholina wykazuje szerokie spektrum działania neuroprzekaźnikowego w ośrodkowym, obwodowym i autonomicznym układzie nerwowym. Działa jako przekaźnik w złączu nerwowo-mięśniowym, jej obecność uznaje się zatem za konieczną do wywołania skurczu w mięśniu. Poza tym stanowi sygnał chemiczny neuronów przedzwojowych zarówno w układzie współczulnym, jak i przywspółczulnym. Jest neuroprzekaźnikiem w synapsach pozazwojowych, przez co reguluje w ten sposób wydolność wielu narządów, np. serca, płuc, gruczołów wewnątrzwydzielniczych, jelit czy pęcherza moczowego.

Omawiając prościej – acetylocholina odpowiada za:

• stymulację nerwu błędnego;
• rozluźnienie i regenerację organizmu;
• zwalnianie akcji serca;
• uspokojenie oddechu;
• zwężenie źrenic;
• pamięć i koncentrację;
• rozszerzenie naczyń krwionośnych i obniżenie ciśnienia tętniczego krwi.

Acetylocholina, wiążąc się z receptorem w błonie postsynaptycznej, otwiera kanały dla dokomórkowego szybkiego prądu jonów sodu. Jony te wnikają do wnętrza komórki mięśniowej, zaś błona komórkowa komórki mięśniowej w miejscu zetknięcia się z zakończeniem synaptycznym nerwowo-mięśniowym zostaje zdepolaryzowana. Powoduje to wahania potencjału elektrycznego w tej okolicy.

Acetylocholina w pożywieniu

Aby pobudzić naturalną syntezę acetylocholiny warto sięgać po produkty spożywcze zawierające duże ilości choliny, czyli witaminy B4. Są to głównie:

• pieczywo pszenne;
• płatki owsiane;
• kiełki pszenicy;
• mleko;
• jogurt naturalny;
• wątróbka;
• jajka;
• drób i wołowina.

Dodatkowo warto wiedzieć, że nieodpowiednia ilość niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie (szczególnie omega 3) wpływa negatywnie na syntezę acetylocholiny. Między innymi przez to, że zmniejsza biodostępność choliny i spowalnia produkcję neuroprzekaźników.

Bio olej konopny 100% naturalny
Olej konopny pozyskiwany z wyselekcjonowanych nasion konopi siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, bardzo cenne składniki dla organizmu ...
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
2. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
3. Booij L., Drobnik L., Anatomia i fizjologia przewodnictwa nerwowo-mięśniowego – część III, Anestezjologia i Ratownictwo, 4/2010.
4. Drews K., Aktywne wspomaganie szlaku folianów – epigenetyczny wpływ choliny i witaminy B12 na rozwój ciąży, Ginekologia Polska, 86/2015.